สรุปแบบง่ายที่สุด "เนปาล" เกิดอะไรขึ้น? ม็อบ Gen Z ลุกฮือเผา สุดจะทนพวก "นักการเมือง"

11/09/2025 (09:51 น.)

สรุปเนปาล 2025: เปลวไฟในหิมาลัย เกิดอะไรขึ้น ทำไมม็อบ Gen Z ลุกฮือถึงขั้นเผาประเทศ!

กันยายน 2025 โลกทั้งโลกจับตามองเมื่อเปลวเพลิงโหมลุกกลางกรุงกาฐมาณฑุ เมืองหลวงของเนปาล อาคารรัฐสภา บ้านพักนักการเมืองระดับสูง ถูกเผาวอดไปต่อหน้าต่อตา เหตุการณ์นี้คือการปะทุของความโกรธแค้นที่สั่งสมมายาวนาน โดยมีคนรุ่นใหม่เป็นแรงขับเคลื่อนหลัก ถึงขั้นทำให้นายกรัฐมนตรีต้องลาออก กองทัพเข้ามาคุมสถานการณ์ และประเทศเข้าสู่ความปั่นป่วนครั้งใหญ่ที่สุดในรอบหลายสิบปี

คำถามคือ เกิดอะไรขึ้นกับดินแดนแห่งหิมาลัยที่เคยสงบงาม? ทำไม Gen Z ของเนปาลถึงพร้อมใจกันลุกฮือจนประเทศลุกเป็นไฟ? มาย้อนดูรากเหง้าของวิกฤต ชนวนที่จุดไฟ และข้อเรียกร้องที่อาจเปลี่ยนแปลงประเทศไปตลอดกาล

รากเหง้าแห่งวิกฤต: จากยุคกษัตริย์สู่สาธารณรัฐที่ไม่ตอบโจทย์

ก่อนปี 2008: เนปาลปกครองด้วยระบอบกษัตริย์มาอย่างยาวนาน แต่ความยากจน การคอร์รัปชัน และความเหลื่อมล้ำไม่เคยถูกแก้ไข ความหวังครั้งใหญ่เกิดขึ้นในปี 1990 เมื่อประเทศเปลี่ยนสู่ระบอบประชาธิปไตยแบบมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข แต่ความหวังนั้นสลายเมื่อเกิดโศกนาฏกรรมสังหารหมู่พระราชวงศ์ปี 2001 และการพยายามรวบอำนาจของกษัตริย์ในปี 2005 ที่นำไปสู่การลุกฮือใหญ่ในปี 2006

หลังปี 2008: เนปาลประกาศเป็น "สหพันธ์สาธารณรัฐประชาธิปไตย" ประชาชนฝากความหวังกับระบบใหม่ แต่สิ่งที่เกิดขึ้นคือความล้มเหลว รัฐบาลผสมอ่อนแอ นายกรัฐมนตรีเปลี่ยนหน้ากันมากกว่า 10 คนใน 17 ปี อำนาจการเมืองยังคงอยู่ในมือคนกลุ่มเดิม ปัญหาที่เคยมีไม่ถูกแก้ แถมยิ่งหนักขึ้นเรื่อยๆ

• คอร์รัปชันเรื้อรัง: งบประมาณรั่วไหล การฉ้อราษฎร์บังหลวงเป็นเรื่องปกติ
• เศรษฐกิจไม่โต: เนปาลยังคงติดอันดับประเทศที่ยากจนที่สุดในเอเชีย ว่างงานในกลุ่มเยาวชนสูงกว่า 20%
• ความเหลื่อมล้ำชัดเจน: คนรวยกระจุกตัวในกลุ่มอภิสิทธิ์ชน ขณะที่คนส่วนใหญ่ยังต้องดิ้นรน

เสียงจากแต่ละเจน: เจ็บปวดไม่เหมือนกัน แต่ร่วมทุกข์เดียวกัน

• Gen X (1965-1980): เคยมีความหวังในประชาธิปไตย แต่ต้องผิดหวังซ้ำซาก มองเห็นลูกหลานไร้อนาคต
• Gen Y (1981-1996): เติบโตมากับความหวังสาธารณรัฐ แต่สุดท้ายต้องไปทำงานต่างประเทศ รายได้จากแรงงานกลายเป็น 1 ใน 3 ของ GDP
• Gen Z (1997-2012): ไม่เคยเห็นอนาคตที่สดใส เติบโตมากับการคอร์รัปชันและวัฒนธรรมอภิสิทธิ์ชน โดยเฉพาะ "Nepo Kids" ลูกหลานนักการเมืองที่ใช้ชีวิตหรูหราตัดกับความจริงอันโหดร้าย

ฟางเส้นสุดท้าย: แบนโซเชียล + Nepo Kids อวดรวย

4 กันยายน 2025 รัฐบาลเนปาลประกาศ แบน 26 แพลตฟอร์มโซเชียล รวมถึง Facebook, X และ YouTube อ้างเหตุผลด้านกฎหมาย แต่คนรุ่นใหม่เห็นว่านี่คือการ "ปิดปาก" ประชาชน เพราะโซเชียลคือพื้นที่เปิดโปงคอร์รัปชัน

ก่อนหน้านั้น โลกออนไลน์กำลังเดือดกับภาพและคลิป Nepo Kids โชว์รถหรู เที่ยวต่างประเทศ ใช้ของแบรนด์เนม ซึ่งยิ่งตอกย้ำความเหลื่อมล้ำ จนการแบนถูกมองว่าเป็นการปกป้องอภิสิทธิ์ชน และกลายเป็นประกายไฟที่จุดระเบิดสังคม

จากม็อบสู่จลาจล: เปลวไฟแห่งความโกรธ

• 8 กันยายน 2025: คน Gen Z เริ่มออกมาชุมนุม เรียกร้องยกเลิกคำสั่งแบน
• สถานการณ์บานปลาย: ตำรวจใช้กระสุนจริง สังหารผู้ชุมนุม ยิ่งทำให้ไฟโกรธปะทุ
• ความโกรธลามทั่วประเทศ: เป้าหมายเปลี่ยนจากโซเชียล สู่การโค่นทั้งรัฐบาล
• เผาสัญลักษณ์อำนาจ: อาคารรัฐสภา ทำเนียบประธานาธิบดี บ้านพักนักการเมือง ถูกเผาวอด มีผู้เสียชีวิตเพิ่มขึ้น

แม้รัฐบาลจะยอมยกเลิกคำสั่งแบน และนายกฯ โอลิลาออก แต่ก็ไม่สามารถหยุดไฟโกรธที่ลามไปทั่วประเทศได้แล้ว

ข้อเรียกร้อง: ไม่ใช่แค่เปลี่ยนคน แต่ต้องเปลี่ยนระบบ

ผู้ชุมนุมยังคงยืนกรานข้อเรียกร้องที่ชัดเจน:

ยุบสภา จัดเลือกตั้งใหม่

นักการเมืองชุดปัจจุบันต้องลาออกทั้งหมด

เอาผิดเจ้าหน้าที่ที่สั่งยิงประชาชน

ปฏิรูปการเมือง: ขจัดคอร์รัปชันและวัฒนธรรมอภิสิทธิ์ชน

การลุกฮือครั้งนี้คือเสียงคำรามของ Gen Z ที่ไม่ยอมทนกับอนาคตมืดมนอีกต่อไป พวกเขาไม่ได้สู้เพราะอยากเล่นโซเชียล แต่เพราะต้องการสร้าง "เนปาลใหม่" ที่เกิดจากการลุกไหม้ของอดีตที่ล้มเหลว