เช็กข่าวชัวร์ : "ด่าทอคู่สมรสต่อหน้าเพื่อน" โทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี ปรับไม่เกิน 20,000 บาท จริงหรือไม่?

มีการแชร์ข้อมูลและข้อความที่อ้างอิงถึงประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326 อย่างกว้างขวางในโลกออนไลน์ โดยมีเนื้อหาใจความว่า "การด่าทอคู่สมรสต่อหน้าเพื่อน เสี่ยงผิดกฎหมายอาญา ม.326 โทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี ปรับไม่เกิน 20,000 บาท"

ทำให้เกิดความเข้าใจผิดและความตื่นตระหนกว่าการทะเลาะวิวาทหรือการด่าทอคู่ครองในที่สาธารณะทุกกรณีจะนำไปสู่การถูกดำเนินคดีอาญาฐานหมิ่นประมาทได้ทันที

กองบรรณาธิการ Sanook News ได้ทำการตรวจสอบข้อเท็จจริงในประเด็นนี้ เพื่อให้เกิดความชัดเจนและยุติการเผยแพร่ข่าวปลอมที่บิดเบือนข้อกฎหมาย

คำถาม

มีการส่งต่อข้อความในโซเชียลมีเดียที่ระบุว่า หากภรรยาหรือสามี "ด่าทอคู่สมรสต่อหน้าเพื่อน" จะเข้าข่ายความผิดฐานหมิ่นประมาทตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326 ซึ่งมีโทษจำคุกและปรับ จริงหรือไม่? และการด่าทอคู่สมรสทุกกรณีถือเป็นความผิดฐานหมิ่นประมาทหรือไม่?

การตรวจสอบ

กองบรรณาธิการ Sanook News ได้ตรวจสอบองค์ประกอบความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 326 ซึ่งบัญญัติไว้ว่า "ผู้ใดใส่ความผู้อื่นต่อบุคคลที่สาม โดยประการที่น่าจะทำให้ผู้อื่นนั้นเสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง ผู้นั้นกระทำความผิดฐานหมิ่นประมาท ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งปี หรือปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ"

จากการพิจารณาข้อกฎหมายและคำแนะนำทางกฎหมาย พบว่า การกระทำความผิดฐานหมิ่นประมาทจะต้องมีองค์ประกอบสำคัญคือ "การใส่ความ" โดยที่ถ้อยคำหรือข้อความที่ใช้ต้องมีลักษณะทำให้บุคคลที่ถูกกล่าวถึงนั้น "เสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง" ในสายตาของบุคคลที่สาม ซึ่งไม่ได้หมายความรวมถึงการด่าทอหรือทะเลาะวิวาททั่วไป

ดังนั้น การกล่าวอ้างที่ว่า "ภริยาด่าสามีต่อหน้าเพื่อน มีโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี ปรับไม่เกิน 20,000 บาท" เป็นเพียงการยกตัวบทกฎหมายและบทลงโทษมากล่าวอ้าง แต่ไม่ได้พิจารณาในส่วนขององค์ประกอบความผิดที่แท้จริง เนื่องจากการด่าทอคู่สมรสทุกกรณี ไม่ใช่ความผิดฐานหมิ่นประมาทเสมอไป ศาลจะต้องพิจารณาจากถ้อยคำที่ใช้เป็นรายกรณี ว่าก่อให้เกิดการเสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชังอย่างร้ายแรงตามที่กฎหมายกำหนดหรือไม่

ข้อเท็จจริง

ข่าวที่กล่าวอ้างว่า "ด่าทอคู่สมรสต่อหน้าเพื่อน เสี่ยงผิดกฎหมายอาญา ม.326 โทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี ปรับไม่เกิน 20,000 บาท" ไม่เป็นความจริงทั้งหมดและเป็นการบิดเบือนข้อกฎหมาย เพราะไม่ใช่การด่าทอคู่สมรสทุกกรณีจะเข้าข่ายความผิดฐานหมิ่นประมาทตามมาตรา 326 ได้ทันที แต่จะต้องเป็นการ "ใส่ความ" ที่ทำให้ผู้ถูกกล่าวถึง "เสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง" ต่อบุคคลที่สาม ซึ่งเป็นอำนาจของศาลที่จะพิจารณาเป็นรายกรณี ข้อมูลดังกล่าวเป็นเพียงการหยิบยกตัวบทกฎหมายมาอ้างโดยไม่ได้อธิบายองค์ประกอบความผิดที่ครบถ้วน