เช็กข่าวชัวร์ : จริงหรือไม่ ห้ามนำ "โลหะ" เข้าไมโครเวฟ ถ้าทำแล้วจะเกิดอะไรขึ้น?
Fact Check ห้ามนำ "โลหะ" เข้าไมโครเวฟจริงหรือไม่ ถ้าทำแล้วจะเกิดระเบิดหรือไฟไหม้ได้จริงหรือ?
ในโลกออนไลน์และกลุ่มแม่บ้านพ่อบ้านมักมีการแชร์ข้อมูลเตือนภัยเกี่ยวกับความปลอดภัยในห้องครัว โดยเฉพาะประเด็นเรื่อง "ห้ามนำวัตถุโลหะเข้าเตาไมโครเวฟ" ซึ่งมีการระบุว่าอาจทำให้เกิดประกายไฟ หรือถึงขั้นระเบิดและเกิดเพลิงไหม้ได้ ข้อมูลดังกล่าวสร้างความกังวลให้กับผู้ใช้งานเตาไมโครเวฟในชีวิตประจำวัน กองบรรณาธิการ Sanook News จึงได้ทำการตรวจสอบข้อเท็จจริงทางวิทยาศาสตร์และคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ เพื่อไขข้อสงสัยว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องจริงหรือเป็นเพียงข่าวลือที่สร้างความตื่นตระหนก ประจำวันที่ 2 ธันวาคม 2568
คำถาม
จริงหรือไม่ ที่มีคำเตือนห้ามนำภาชนะโลหะ ช้อนส้อม หรือฟอยล์ห่ออาหาร เข้าเตาไมโครเวฟเด็ดขาด เพราะจะทำให้เกิดประกายไฟและเป็นอันตราย?
การตรวจสอบ
กองบรรณาธิการ Sanook News ได้ตรวจสอบข้อมูลทางวิศวกรรมและหลักการทำงานของเตาไมโครเวฟ พบว่าคำเตือนดังกล่าว "มีมูลความจริง" และเป็นสิ่งที่ผู้ใช้งานควรปฏิบัติตามอย่างเคร่งครัด เนื่องจากการทำงานของเตาไมโครเวฟใช้คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าในการทำให้อนุภาคของน้ำในอาหารสั่นสะเทือนจนเกิดความร้อน แต่เมื่อคลื่นไมโครเวฟไปกระทบกับ "โลหะ" จะเกิดปฏิกิริยาที่แตกต่างออกไป
โลหะมีคุณสมบัติในการสะท้อนคลื่นไมโครเวฟ ไม่เหมือนกับแก้วหรือเซรามิกที่ยอมให้คลื่นผ่าน หรือน้ำที่ดูดซับคลื่น เมื่อนำโลหะเข้าไมโครเวฟ คลื่นจะสะท้อนไปมาและทำให้เกิดการสะสมของประจุไฟฟ้าจำนวนมากบนผิวโลหะ โดยเฉพาะบริเวณที่มีขอบแหลมหรือขรุขระ (เช่น ปลายส้อม หรือรอยยับของฟอยล์) จนเกิดความต่างศักย์สูงและทำให้อากาศโดยรอบแตกตัวเป็นไอออน ก่อให้เกิด "ประกายไฟ" (Arcing) หรือแสงวาบคล้ายฟ้าผ่าขนาดเล็กภายในตู้
จากการตรวจสอบข้อมูลความปลอดภัย ผู้เชี่ยวชาญระบุว่าผลกระทบที่เกิดขึ้นมีตั้งแต่ระดับเล็กน้อยไปจนถึงรุนแรง ดังนี้:
- ความเสียหายต่ออุปกรณ์: ประกายไฟที่เกิดขึ้นสามารถทำลายผนังตู้ไมโครเวฟ และสะท้อนกลับไปทำลาย "แมกนีตรอน" (ตัวกำเนิดคลื่น) ทำให้เตาไมโครเวฟพังเสียหายถาวร
- ความเสี่ยงอัคคีภัย: หากประกายไฟไปสัมผัสกับวัสดุติดไฟ เช่น กระดาษทิชชู เศษอาหาร หรือพลาสติก อาจทำให้เกิดไฟลุกไหม้และควันโขมงได้
- สารปนเปื้อน: ความร้อนที่สูงผิดปกติอาจทำให้โลหะหรือพลาสติกที่ไม่ทนความร้อนละลายปนเปื้อนลงในอาหาร
อย่างไรก็ตาม มีข้อยกเว้นเพียงเล็กน้อยสำหรับอุปกรณ์โลหะบางประเภทที่ถูกออกแบบมาเฉพาะและติดตั้งมากับเครื่อง (เช่น ตะแกรงย่างขาตั้ง) ซึ่งมีรูปทรงโค้งมนและตำแหน่งการวางที่ถูกคำนวณมาแล้วว่าไม่ก่อให้เกิดการอาร์ค แต่สำหรับภาชนะทั่วไป ผู้เชี่ยวชาญแนะนำให้ใช้วัสดุที่ปลอดภัย ได้แก่ แก้วทนความร้อน, เซรามิก และพลาสติกที่มีสัญลักษณ์ "Microwave Safe" เท่านั้น
ข้อเท็จจริง
เป็นความจริง การนำโลหะทั่วไป เช่น ช้อนส้อม ฟอยล์อะลูมิเนียม หรือภาชนะสแตนเลส เข้าไมโครเวฟ เป็นสิ่งที่ "ห้ามทำ" เพราะจะก่อให้เกิดการสะท้อนคลื่นจนเกิดประกายไฟ ไฟไหม้ และทำให้เครื่องใช้ไฟฟ้าเสียหายได้ เพื่อความปลอดภัย ควรใช้ภาชนะที่ระบุว่าเข้าไมโครเวฟได้เท่านั้น หากเผลอนำเข้าและเกิดประกายไฟ ให้รีบกดหยุดและถอดปลั๊กทันที
- เช็กข่าวชัวร์ : "รุ่งเช้า" ค่าฝุ่นพิษ PM2.5 สูงที่สุดในรอบวัน เสี่ยงปอดพังมากกว่า จริงหรือไม่?
- เช็กข่าวชัวร์ : กินเกรปฟรุตช่วย "สร่างเมา" ได้จริง หรืออาจเพิ่มพิษแอลกอฮอล์?
