ไขข้อสงสัย กีฬาฟันดาบ "ฟอยล์, เอเป้, เซเบอร์" แต่ละประเภทแตกต่างกันอย่างไรบ้าง?

กีฬาฟันดาบ เป็น 1 ใน 9 ชนิดกีฬาที่มีการแข่งขันในโอลิมปิกสมัยใหม่ครั้งแรก เมื่อปี 1896 และเป็น 1 ใน 5 ชนิดกีฬาที่มีการแข่งขันในโอลิมปิกทุกครั้งจนถึงปัจจุบัน ร่วมกับ กรีฑา, จักรยาน, ยิมนาสติก และว่ายน้ำ

กีฬาฟันดาบ เป็นการต่อสู้ระหว่างคน 2 คนโดยมีดาบเป็นอาวุธ ต่างฝ่ายต่างต้องแทงคู่ต่อสู้เพื่อสะสมคะแนน ในประเภทบุคคล ใครทำได้ 15 คะแนนก่อนก็เป็นผู้ชนะ ส่วนประเภททีม จะมีสมาชิก 3 คน (บวกอีก 1 ตัวสำรอง) ลงแข่งแบบพบกันหมด ซึ่งนักกีฬาแต่ละคนจากแต่ละทีมจะเจอกับนักกีฬาคู่แข่งแบบตัวต่อตัวในเวลาเดียวกัน แต่ละคู่ลงแข่ง 3 ยก ยกละ 3 นาที ทีมใดได้ 45 คะแนนก่อน หรือได้คะแนนรวมมากกว่าจะเป็นผู้ชนะไป

กีฬาดาบสากล มีทั้งหมด 3 ประเภท

1. Foil (ฟอยล์)

น้ำหนักเบา โกร่งดาบกลมขนาดเล็ก ด้ามดาบมีรูปร่างคล้ายไกปืน ใช้แทง พื้นที่เป้าหมายจำกัดแค่บริเวณลำตัว ดาบฟอยล์ ต้องหนักไม่เกิน 200 กรัม ส่วนที่เป็นใบต้องมีความยืดหยุ่นประมาณ 5.5-9.5 ซม. ถ้าแขวนของหนัก 200 กรัม ที่กระบังดาบ ใบดาบจะต้องคงตัวไม่ยืดหยุ่นจากปลายดาบ 70 ซม. สำหรับดาบฟอยล์ไฟฟ้า แสงไฟจะปรากฎเมื่อมีแรงกดที่ปลายดาบมากกว่า 500 กรัม

2. Épée (เอเป้)

น้ำหนักมาก ใช้แทง โกร่งดาบกลมขนาดใหญ่ พื้นที่เป้าหมายไม่จำกัด สามารถแทงติดกัน 2 ครั้งได้ ดาบเอเป้ ต้องหนักไม่เกิน 700 กรัม ใบดาบต้องเหยียดตรงให้มากที่สุด มีความยืดหยุ่นตัวประมาณ 4.5-7 ซม. (วิธีวัดเช่นเดียวกับดาบฟอยล์) สำหรับดาบเอเป้ไฟฟ้า การฟันจะต้องใช้แรงกดที่ปลายดาบมากกว่า 750 กรัม แสงไฟจึงจะปรากฎ

3. Sabre (เซเบอร์)

น้ำหนักเบา ใช้ฟัน และแทงได้บางจังหวะ โกร่งดาบมีส่วนโค้งคลุมด้านหลังมือ พื้นที่เป้าหมายเหนือสะโพกขึ้นไปยกเว้นด้านหลังศีรษะและมือ ดาบเซเบอร์ ต้องหนักไม่เกิน 500 กรัม ใบดาบต้องไม่ยืดหยุ่นหรือตึงจนเกินไป ถ้ามีรอยโค้งต้องโค้งตลอดแนวน้อยกว่า 4 ซม. และต้องไม่โค้งในทิศทางเดียวกับสันดาบข้างที่ใช้ฟัน
ในการแข่งดาบแต่ละประเภทก็จะมีลักษณะและกติกาต่างกัน โดย ดาบเอเป้ และ ดาบฟอยล์ เป็นดาบที่เล่นโดยการแทง โกร่งดาบ(ที่บังมือ)มีลักษณะกลม แต่โกร่งดาบของฟอยล์จะเล็กกว่าของเอเป้เล็กน้อย บนใบดาบมีสายไฟฟ้าเส้นเล็กๆ เดินทอดตามไปด้วยจากปลายหัวดาบที่เป็นสวิตช์ไปยังด้ามดาบ จากด้ามดาบจะมีสายต่อผ่านข้อมือสอดไปตามเสื้อไปออกที่บริเวณเอว แล้วต่อไปยังเครื่องตัดสินไฟฟ้า เมื่อผู้แทงดาบให้หัวดาบกระทบเป้าสวิตช์ที่หัวดาบจะทำงานทำให้ไฟที่เครื่องตัดสินไฟฟ้าสว่างขึ้น

ส่วน ดาบเซเบอร์ เป็นดาบที่เล่นโดยการฟัน แต่สามารถแทงได้บางจังหวะของการเล่น โกร่งดาบจะมีแถบคลุมด้านหลังมือคล้ายกระบี่ ดาบชนิดนี้ใบดาบทั้งเล่มเป็นสื่อไฟฟ้า เมื่อส่วนของดาบกระทบเป้า ฝ่ายตรงกันข้ามจะทำให้ไฟที่เครื่องตัดสินสว่างขึ้น ส่วนบริเวณที่ทำแต้มก็มีกำหนดไว้เฉพาะด้วย

พื้นที่เป้าหมาย ดาบฟอยล์ มีเป้าหมายบริเวณลำตัวเท่านั้น, ดาบเอเป้ สามารถแทงได้ทั้งตัวตั้งแต่หัวจรดเท้า ส่วน ดาบเซเบอร์ จะฟันได้เฉพาะลำตัวส่วนบนเหนือเอว ยกเว้นมือและหลังมือ

ทั้งนี้ อุปกรณ์สำคัญอีกอย่างก็คือ ชุดที่นักกีฬาสวมใส่ โดยผู้เข้าแข่งขันจะต้องสวมชุดที่ทำจากผ้าเนื้อเหนียวสีขาว ซึ่งจะต้องไม่เรียบลื่นจนปลายดาบลื่นไถลเมื่อแตะถูก ต้องสวมเครื่องป้องกันภายใน (Plastron) และสวมหน้ากาก, ถุงมือ ซึ่งต้องบุตรงฝ่ามือเล็กน้อยและยาวเกินศอก, เสื้อคอตั้ง อาจไม่จำเป็นที่จะต้องยาวเต็มตัว แต่ต้องป้องกันส่วนใต้แขนได้ และต้องสวมเสื้อเกราะหรือโลหะในการแข่งขันประเภทดาบฟอยล์และเอเป้ ส่วนในประเภทดาบฟอยล์หญิง จะต้องมีเครื่องป้องกันทรวงอกอยู่ข้างในเสื้อเกราะด้วย
ในการแข่งขันอย่างเป็นทางการจะมีสายไฟฟ้าต่อกับดาบที่นักกีฬาถืออยู่และต่อไปยังเครื่องตัดสินไฟฟ้า เมื่อมีการได้แต้มจะมีไฟแสดงเป็นสัญญาณว่ามีการทำแต้มเกิดขึ้นนั่นเอง