ทำไม “รอบรองชนะเลิศ” ถึงเรียกว่า “รอบตัดเชือก” มันมีที่มาอย่างไร?
ในภาษาข่าวกีฬา รอบตัดเชือก คือ รอบรองชนะเลิศ (Semi-finals) ซึ่งเป็นด่านชี้ขาดว่าใครจะผ่านเข้าไปสู่รอบชิงชนะเลิศ ทีม/ผู้เล่นที่แพ้จะตกรอบทันที ส่วนผู้ชนะจะได้สิทธิ์ลุ้นแชมป์ในแมตช์สุดท้ายแล้วคำว่า รอบตัดเชือก มันมีที่มาอย่างไร? เชือกมันคือเชือกอะไร? เราไปหาคำตอบพร้อมกันที่มาและภาพเปรียบเทียบของคำว่า “ตัดเชือก”
คำว่า ตัดเชือก เป็นสำนวนไทยที่สื่อถึงการ “ตัดสินให้เด็ดขาด” หรือ “คัดออก” เหลือเพียงผู้ที่คู่ควรจะไปต่อ
แม้เอกสารประวัติศาสตร์ที่ระบุแหล่งกำเนิดแบบชัดเจนจะหาได้ยาก แต่ภาพเปรียบเทียบของ เชือก มักถูกใช้กับสิ่งที่ “ผูกไว้/กั้นไว้” เมื่อต้องการชี้ชะตา ก็ ตัด เพื่อแยกผู้ที่ไปต่อออกจากผู้ที่ต้องหยุด
หมายเหตุ: ในโลกกีฬาดั้งเดิม “เชือก” ยังทำให้คนไทยนึกถึงเชือกรอบเวทีมวยหรือเชือกกั้นเขตแข่งขัน จึงยิ่งทำให้สำนวนนี้เข้ากับบริบทกีฬาได้เป็นธรรมชาติ
การใช้ในเชิงกีฬา
- รูปแบบการแข่งขัน: ใช้กับทัวร์นาเมนต์ที่เหลือ 4 ทีม หรือ 4 คนสุดท้าย
- ผลลัพธ์: ผู้แพ้ตกรอบ (หรือหล่นไปชิงชนะเลิศอันดับ 3) ส่วนผู้ชนะเข้ารอบชิงชนะเลิศ
- ตัวอย่างกีฬา: ฟุตบอล, วอลเลย์บอล, บาสเกตบอล, แบดมินตัน, มวย ฯลฯ
- คำอังกฤษที่ใกล้เคียง: Semi-finals, Knockout (semi)
ทำไมคำนี้ยังฮิต
ใช้ให้ถูกในบริบทต่างๆ
กีฬา
ใช้แทนคำว่า “รอบรองชนะเลิศ” ได้เต็มความหมาย เช่น “ไทยเข้ารอบตัดเชือกพบญี่ปุ่น” หมายถึง ไทยผ่านเข้าสู่รอบรองชนะเลิศเข้าไปพบกับญี่ปุ่น
นอกกีฬา
ใช้เชิงเปรียบเทียบในกิจกรรมที่มีการคัดเลือกเข้ารอบสุดท้าย เช่น การประกวด, การแข่งขันวิชาการ เป็นต้น
คำที่ควรแยกความหมาย
- รอบก่อนรองชนะเลิศ (Quarter-finals): ไม่ใช่รอบตัดเชือก แต่คือรอบ 8 ทีม หรือ 8 คนสุดท้าย
- รอบชิงชนะเลิศ (Final): ไม่ใช่รอบตัดเชือก เป็นแมตช์หาผู้ชนะเลิศ
