ทำไมนักกรีฑาออกสตาร์ทใน "โค้งที่ต่างกัน" ใครได้เปรียบ-เสียเปรียบ มันยุติธรรมจริงมั้ย?

06/09/2025 (09:45 น.)

หลายคนที่ดูการแข่งขันกรีฑา โดยเฉพาะวิ่งระยะสั้นและระยะกลาง อาจสงสัยว่า ทำไมนักวิ่งแต่ละคนถึงได้ออกตัวจากตำแหน่งที่ไม่เท่ากัน

โดยเลนที่อยู่วงในจะออกตัวล้าหลังเลนที่อยู่วงนอกเล็กน้อย ภาพนี้อาจทำให้หลายคนคิดว่า “แบบนี้คนอยู่ลู่นอกก็ได้เปรียบสิ?”

แต่จริงๆ แล้วเป็นเรื่องของ หลักคณิตศาสตร์และความยุติธรรม เราไปดูเหตุผลของเรื่องนี้กัน

สนามวิ่งเป็นวงรี ไม่ใช่วงกลมสมบูรณ์

สนามกรีฑามาตรฐานจะมีลู่วิ่งความยาวประมาณ 400 เมตร ประกอบด้วยสองส่วนคือ เส้นตรงและเส้นโค้ง

การที่แต่ละลู่อยู่ห่างจากจุดศูนย์กลางต่างกัน ทำให้เส้นทางรอบหนึ่งของลู่ภายในสั้นกว่าลู่นอกๆ หากไม่ปรับจุดออกตัว นักวิ่งลู่ในจะวิ่งระยะสั้นกว่าลู่อื่นๆ

Staggered start — วิธีทำให้ทุกคนวิ่งเท่ากัน

ผู้จัดแข่งขันจึงใช้วิธีที่เรียกว่า staggered start หรือการออกตัวเหลื่อม แปลว่าจุดเริ่มต้นถูกเลื่อนให้ลู่นอกอยู่ล้ำไปข้างหน้า เพื่อชดเชยระยะโค้งที่เพิ่มขึ้น ผลคือทุกคนจะวิ่งเท่ากับระยะทางที่กำหนด (เช่น 200 ม. หรือ 400 ม.)

สรุปสั้นๆ: จุดออกตัวเหลื่อมไม่ใช่การให้ใครได้เปรียบ แต่เป็นการทำให้ทุกคนวิ่งระยะทางเท่ากันจริงๆ

ลู่ไหนได้เปรียบ? ข้อดี-ข้อเสียของแต่ละลู่

• เลนใน (1–2): โค้งแคบ ทำให้ต้องใช้แรงมากขึ้นในการควบคุมมุมและทรงตัว ผู้วิ่งอาจเสียพลังในโค้ง
• เลนกลาง (3–6): มุมโค้งพอเหมาะและมองเห็นคู่แข่งได้ดี จึงถือว่าเป็นลู่ที่เหมาะสมที่สุดสำหรับการแข่งขันระดับสูง
• เลนนอก (7–8): โค้งกว้างวิ่งสบาย แต่มีข้อเสียคือมองไม่เห็นคู่แข่งด้านใน ทำให้คุมจังหวะและประเมินการแข่งขันได้ยาก

การจับสลากเพื่อความยุติธรรม

ผู้จัดแข่งขันจะกำหนดลู่ตามผลการรอบคัดเลือกหรือจับสลาก เพื่อให้การกระจายลู่เป็นธรรม

นักวิ่งที่ทำเวลาได้ดีที่สุดมักจะได้อยู่ลู่กลาง ซึ่งเป็นจุดที่นักกีฬามืออาชีพนิยมเพราะบาลานซ์ทั้งข้อดีและข้อเสีย

ตัวอย่างเชิงตัวเลขสั้นๆ

สมมติสนามมีรัศมีโค้งภายใน R และความกว้างเลน w การเพิ่มลู่หนึ่งๆ จะทำให้ความยาวเส้นรอบวงมากขึ้นประมาณ 2πw

ดังนั้น ตำแหน่งจุดเริ่มต้นต้องเลื่อนตามค่าเหล่านี้เพื่อให้แต่ละลู่มีความยาวเท่ากัน

เคล็ดไม่ลับสำหรับผู้ชมการแข่งขัน

อย่าสมมติว่าคนยืนล้ำมากกว่าได้เปรียบทันที ให้ดูว่าผู้จัดจัดจุดออกตัวอย่างไร

สังเกตการเปลี่ยนพลังในโค้ง นักวิ่งบางคนถนัดโค้ง แต่อีกคนอาจถนัดช่วงตรง

ผลลัพธ์มักตัดสินด้วยจังหวะและเทคนิค มากกว่าตำแหน่งเลนเพียงอย่างเดียว

บทสรุป

การออกตัวในลู่ต่างกันเป็นการแก้ปัญหาทางเรขาคณิตของสนาม เพื่อให้การแข่งขันยุติธรรมที่สุด

แม้แต่เรื่องง่ายๆอย่าง จุดเริ่มต้น ก็มีเบื้องหลังทางคณิตศาสตร์และกลยุทธ์ที่นักกีฬาต้องตั้งใจฝึกฝนมาเป็นอย่างดี เพื่อให้พร้อมสำหรับการวิ่งทุกลู่