แม่หยัวศรีสุดาจันทร์ คือใคร? ผู้นำหญิงแห่งกรุงศรีอยุธยาในยุคการเปลี่ยนแปลง

ทำความรู้จัก แม่หยัวศรีสุดาจันทร์ จากซีรีส์ แม่หยัว The Empress of Ayodhaya แม่อยู่หัวองค์เดียวแห่งอโยธยา บุคคลสำคัญที่ถูกบันทึกไว้ในประวัติศาสตร์ไทย 

• ส่องตัวละครสำคัญ "แม่หยัว" ใครเป็นใครในเรื่องนี้บ้าง?
• เปิดบท "แม่หยัวศรีสุดาจันทร์" แต่ละเวอร์ชั่น ย้อนดูใครเคยเล่นมาแล้ว
• เรื่องย่อ แม่หยัว (The Empress of Ayodhaya) ซีรีส์พีเรียดดราม่าอิงประวัติศาสตร์
• ประวัติ ขุนพิเรนทรเทพ ผู้ล้มล้าง แม่หยัวศรีสุดาจันทร์ สู่กษัตริย์ผู้ให้กำเนิดสมเด็จพระนเรศวร

แม่หยัว คือใคร?

แม่หยัว คือ แม่หยัวศรีสุดาจันทร์ หรือที่รู้จักในนาม "ท้าวศรีสุดาจันทร์" เป็นบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์ไทยในช่วงสมัยกรุงศรีอยุธยา เป็นพระมเหสีของสมเด็จพระไชยราชาธิราช มีพระราชโอรส 2 พระองค์ คือพระยอดฟ้า และพระศรีศิลป์ และมีบทบาทสำคัญในการเมืองของราชสำนักอยุธยา โดยเฉพาะหลังจากการสวรรคตของสมเด็จพระไชยราชาธิราชในปี พ.ศ. 2091

แม่หยัว แปลว่าอะไร?

แม่หยัว แปลว่า แม่หยัวเมือง อาจกร่อนมาจากคำว่า แม่อยู่หัว หรือ แม่อยู่หัวเมือง เป็นตำแหน่งที่มีอยู่จริงในกฎมณเฑียรบาล ใช้เรียกพระสนมเอก ที่มีพระโอรสได้เป็นพระมหาอุปราช (พระมหาอุปราช คือ ตำแหน่งรัชทายาทที่จะสืบราชสมบัติของพระมหากษัตริย์)

บทบาททางการเมืองของ "แม่หยัวศรีสุดาจันทร์"

หลังจากสมเด็จพระไชยราชาธิราชสวรรคตในปี พ.ศ. 2091 ท้าวศรีสุดาจันทร์ได้เข้ามามีอำนาจมากขึ้นในราชสำนัก ด้วยการสนับสนุนให้ "พระยอดฟ้า" ที่พระชนมายุ 11 พรรษา ซึ่งยังทรงพระเยาว์ ขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์ ท้าวศรีสุดาจันทร์ได้ขึ้นเป็นผู้สำเร็จราชการ เรียกกันว่า “นางพระยาแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์” ท้าวศรีสุดาจันทร์จึงเป็นผู้มีอิทธิพลอย่างมากในการปกครองประเทศช่วงเวลานั้น

ทว่าการครองราชย์ของพระยอดฟ้าและการปกครองของท้าวศรีสุดาจันทร์อยู่ได้เพียงระยะเวลาสั้นๆ เนื่องจากไม่เป็นที่ยอมรับจากหลายฝ่ายในราชสำนัก การปกครองของเธอถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนัก ทั้งในเรื่องการใช้อำนาจและการพึ่งพาผู้สนับสนุนทางการเมืองเพียงบางกลุ่ม ในที่สุด ท้าวศรีสุดาจันทร์ก็ถูกล้มล้างจากการรัฐประหารในปี พ.ศ. 2092 ซึ่งมีการประหารชีวิตเธอพร้อมกับผู้สนับสนุน

ภาพลักษณ์ในประวัติศาสตร์

ท้าวศรีสุดาจันทร์ถูกจดจำในฐานะผู้หญิงที่มีบทบาทสำคัญในเหตุการณ์เปลี่ยนแปลงอำนาจในอยุธยา เป็นหนึ่งในตัวละครที่แสดงให้เห็นถึงอิทธิพลและความซับซ้อนของการเมืองในราชสำนักอยุธยา ในมุมมองของประวัติศาสตร์บางฉบับ โดยถูกมองว่าเป็นผู้มีอำนาจที่ต้องเผชิญกับความท้าทายและการต่อต้าน แต่ในบางกรณีก็ถูกวิจารณ์ว่าใช้อำนาจในทางที่ไม่เหมาะสม

ถึงแม้ว่าท้าวศรีสุดาจันทร์จะมีบทบาทสั้นๆ แต่มีบทบาทในช่วงเวลาสำคัญนั้นทำให้เป็นหนึ่งในบุคคลสำคัญที่ถูกบันทึกไว้ในประวัติศาสตร์ไทย