เรื่องเล่าภาพรัชกาลที่ 5 พระองค์ทรงปลอมตัวเป็นชาวบ้าน

23 ตุลาคม วันปิยมหาราช เพื่อน้อมรำลึกและสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณแห่งองค์พระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ 

หนึ่งในภาพดวงใจของพสกนิกรชาวไทยตลอดมา กับพระบรมฉายาลักษณ์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะปลอมตัวเสด็จเยี่ยมเยือนราษฎรแบบใกล้ชิดโดยไม่ถือพระองค์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงปลอมตัวไปเยี่ยมเยียนราษฎรของพระองค์อย่างใกล้ชิดอย่างไม่ถือพระองค์นั้นนำความปลาบปลื้มมาสู่พสกนิกรชาวไทยทั่วล้า 

พระองค์ทรงโปรดการเสด็จประพาสไปตามหัวเมืองต่างๆ ในพระราชอาณาจักร เพื่อทรงเยี่ยมเยือนอาณาประชาราษฎร์ และดูสภาพของบ้านเมือง ทั้งที่เป็นการเสด็จประพาสตรวจราชการหัวเมืองอย่างเป็นทางการ

และพระองค์ทรงโปรดที่จะเสด็จอย่างสามัญชนเที่ยวเล่น โดยไม่ให้มีท้องตราสั่งหัวเมืองให้จัดที่ประทับแรมหรือเตรียมการอะไร สุดแต่พระองค์พอพระราชหฤทัยที่จะประทับที่ไหนก็ประทับที่นั่น

บางครั้งพระองค์ทรงเสด็จทางเรือเล็ก หรือเสด็จโดยสารทางรถราง รถไฟ มิให้ใครรู้จักพระองค์ ทำให้มีเรื่องราวสนุกสนานที่เล่าขานกันในหมู่เพื่อนเที่ยว การเสด็จอย่างไม่ทางการครั้งนั้น เรียกกันว่า เสด็จประพาสต้น