Somniphobia คืออะไร: เจาะลึกโรคกลัวการนอนหลับ

27/06/2025 (16:11 น.)

Somniphobia หรือที่รู้จักกันในชื่อ โรคกลัวการนอนหลับ เป็นภาวะทางจิตวิทยาที่ผู้ป่วยมีความหวาดกลัวหรือวิตกกังวลอย่างรุนแรงและไม่สมเหตุสมผลเกี่ยวกับการนอนหลับ แม้ว่าการนอนหลับจะเป็นสิ่งจำเป็นต่อการดำรงชีวิตและสุขภาพที่ดี แต่สำหรับผู้ที่ป่วยเป็น Somniphobia การเข้านอนกลับกลายเป็นประสบการณ์ที่น่าหวาดหวั่นและเต็มไปด้วยความตึงเครียด

สาเหตุของ Somniphobia: ทำไมบางคนถึงกลัวการนอนหลับ?

โรคกลัวการนอนหลับสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุที่แตกต่างกันไป บางครั้งอาจเป็นผลมาจากเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจ หรือความกังวลที่ฝังลึกอยู่ในจิตใจของผู้ป่วย:

1. ประสบการณ์เลวร้ายที่เกี่ยวข้องกับการนอนหลับ

• ฝันร้ายซ้ำซาก: การมีฝันร้ายที่น่ากลัวและรุนแรงบ่อยครั้ง อาจทำให้ผู้ป่วยเชื่อมโยงการนอนหลับเข้ากับความกลัวและความทุกข์ทรมาน
• ภาวะไหลตาย (Sudden Unexpected Death in Sleep - SUDS): ผู้ที่เคยมีคนรู้จักเสียชีวิตขณะนอนหลับ อาจเกิดความกลัวว่าตนเองจะประสบเหตุการณ์เดียวกัน
• การตื่นกลางดึกพร้อมอาการหวาดกลัว: บางคนอาจตื่นขึ้นมากลางดึกด้วยความรู้สึกหวาดกลัวอย่างรุนแรงโดยไม่ทราบสาเหตุ ทำให้เกิดความกังวลเกี่ยวกับการเข้านอนอีกครั้ง

2. ความกังวลทางสุขภาพ

• ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (Sleep Apnea): ผู้ป่วยอาจกลัวการหยุดหายใจระหว่างนอนหลับ ซึ่งอาจทำให้รู้สึกเหมือนกำลังจะขาดอากาศหายใจ
• โรคประจำตัวบางชนิด: บางโรค เช่น โรคหัวใจวาย หรือภาวะลมชัก อาจทำให้ผู้ป่วยกังวลว่าอาการจะกำเริบขณะนอนหลับ
• ความกลัวการควบคุมตัวเองไม่ได้: ผู้ป่วยบางรายอาจกลัวการสูญเสียการควบคุมตนเองในระหว่างการนอนหลับ เช่น การละเมอ หรือการกระทำที่ไม่พึงประสงค์อื่น ๆ

3. ความกังวลทางจิตใจและอารมณ์

• ความกลัวความตาย: สำหรับบางคน การนอนหลับถูกเชื่อมโยงกับการเสียชีวิต เนื่องจากเป็นการจำลองภาวะที่ร่างกายหยุดทำงาน
• ความกลัวการสูญเสียเวลา: ผู้ที่รู้สึกว่าตนเองมีภาระหน้าที่มาก อาจรู้สึกว่าการนอนหลับเป็นการเสียเวลาที่ไม่จำเป็น ทำให้เกิดความกังวลที่จะต้องพักผ่อน
• ปัญหาสุขภาพจิตอื่น ๆ: โรคซึมเศร้า โรควิตกกังวลทั่วไป หรือโรคแพนิก สามารถเป็นปัจจัยกระตุ้นให้เกิด Somniphobia ได้

สัญญาณและอาการของ Somniphobia ที่ควรสังเกต

ผู้ที่มี โรคกลัวการนอนหลับ มักแสดงอาการทั้งทางร่างกายและจิตใจเมื่อต้องเผชิญหน้ากับการเข้านอน หรือเมื่อนึกถึงการนอนหลับ:

1. อาการทางร่างกาย

• หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ (Palpitations)
• เหงื่อออกมากผิดปกติ
• หายใจถี่ หรือหายใจไม่อิ่ม
• กล้ามเนื้อเกร็ง หรือสั่น
• คลื่นไส้ วิงเวียนศีรษะ
• เจ็บหน้าอก

2. อาการทางจิตใจและพฤติกรรม

• ความกังวลและตื่นตระหนกอย่างรุนแรงเมื่อถึงเวลานอน
• พยายามหลีกเลี่ยงการนอนหลับให้มากที่สุด: อาจทำกิจกรรมอื่น ๆ เพื่อยืดเวลาการนอนออกไป เช่น ทำงานดึก ดูทีวี เล่นเกม
• นอนไม่หลับ (Insomnia) เรื้อรัง: เป็นผลมาจากความกลัวการนอนหลับ
• ความคิดฟุ้งซ่านเกี่ยวกับความตายหรือสิ่งเลวร้ายที่จะเกิดขึ้นขณะหลับ
• ประสิทธิภาพการใช้ชีวิตประจำวันที่ลดลง: เนื่องจากขาดการนอนหลับที่เพียงพอ ทำให้เกิดอาการอ่อนเพลีย ขาดสมาธิ หงุดหงิดง่าย

การรักษา Somniphobia: ก้าวข้ามความกลัวเพื่อการนอนหลับที่ดีขึ้น

การรักษา Somniphobia มักจะเกี่ยวข้องกับการบำบัดทางจิตวิทยา ซึ่งช่วยให้ผู้ป่วยสามารถจัดการกับความกลัวและปรับเปลี่ยนมุมมองเกี่ยวกับการนอนหลับ:

1. การบำบัดพฤติกรรมและความคิด (Cognitive Behavioral Therapy - CBT)

CBT เป็นการบำบัดที่เน้นการปรับเปลี่ยนรูปแบบความคิดและพฤติกรรมที่ผิดเพี้ยนเกี่ยวกับความกลัวการนอนหลับ นักบำบัดจะช่วยให้ผู้ป่วย:

• ระบุและท้าทายความคิดเชิงลบ: เช่น ความคิดที่ว่าการนอนหลับเป็นอันตราย
• เรียนรู้เทคนิคการผ่อนคลาย: เช่น การหายใจลึก ๆ การทำสมาธิ
• สร้างพฤติกรรมการนอนหลับที่ดี: กำหนดเวลานอนให้สม่ำเสมอ จัดสภาพแวดล้อมห้องนอนให้น่าหลับ

2. การบำบัดด้วยการเปิดรับสิ่งกระตุ้น (Exposure Therapy)

วิธีนี้จะค่อยๆ ให้ผู้ป่วยเผชิญหน้ากับความกลัวที่เกี่ยวข้องกับการนอนหลับอย่างเป็นขั้นตอน เช่น:

• การจินตนาการถึงการนอนหลับอย่างสงบ
• การนอนหลับในห้องที่มืดสนิท
• การนอนหลับตามตารางเวลาที่กำหนด

3. การใช้ยา

ในบางกรณี แพทย์อาจพิจารณาการใช้ยาเพื่อช่วยลดอาการวิตกกังวลหรือช่วยให้นอนหลับได้ในระยะสั้น อย่างไรก็ตาม การใช้ยาควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น และมักใช้ควบคู่กับการบำบัดอื่น ๆ

4. การปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวัน

• การสร้างสุขลักษณะการนอนที่ดี (Sleep Hygiene): เข้านอนและตื่นนอนในเวลาเดียวกันทุกวัน หลีกเลี่ยงคาเฟอีนและแอลกอฮอล์ก่อนนอน
• การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ: ช่วยให้ร่างกายเหนื่อยและพร้อมสำหรับการนอนหลับ แต่ควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายก่อนนอน
• การทำกิจกรรมที่ผ่อนคลายก่อนนอน: เช่น การอ่านหนังสือเบา ๆ การฟังเพลง การอาบน้ำอุ่น

หากคุณหรือคนรู้จักมีอาการที่บ่งชี้ว่าเป็น Somniphobia หรือ โรคกลัวการนอนหลับ ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิต เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม การทำความเข้าใจและจัดการกับความกลัวนี้ จะช่วยให้คุณสามารถกลับมานอนหลับได้อย่างเต็มอิ่มและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นได้