เฟนทานิล ทำไมอันตราย? ทำไมสหรัฐฯ ถึงถึงกับแบน
เฟนทานิล: ยาอันตรายที่ถูกเรียกว่า “ยาแห่งความตาย”
เฟนทานิล (Fentanyl) เป็นยาแก้ปวดกลุ่มโอปิออยด์ (opioid) ที่มีฤทธิ์แรงกว่ามอร์ฟีนถึง 50-100 เท่า โดยปกติแล้วถูกใช้ในทางการแพทย์เพื่อระงับอาการปวดอย่างรุนแรง เช่น ในผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้ายหรือภายหลังผ่าตัดใหญ่
อย่างไรก็ตาม เฟนทานิลกลายเป็น ยาอันตราย เมื่อถูกนำมาใช้ในทางที่ผิด เพราะแค่ปริมาณเล็กน้อยเพียงไม่กี่มิลลิกรัมก็สามารถทำให้เสียชีวิตได้ทันที โดยเฉพาะหากถูกผสมในยาเสพติดชนิดอื่นอย่างเฮโรอีน ยาบ้า หรือแม้แต่ยานอนหลับ
โทษและการออกฤทธิ์ของเฟนทานิลออกฤทธิ์รุนแรงและรวดเร็ว
เฟนทานิลออกฤทธิ์กดระบบประสาทส่วนกลาง ทำให้รู้สึกเคลิ้ม ง่วง ซึม และลดการหายใจอย่างรุนแรง หากใช้เกินขนาดเพียงเล็กน้อยอาจทำให้ หยุดหายใจเฉียบพลันและเสียชีวิต ภายในเวลาไม่กี่นาที
ติดง่ายและถอนยาได้ยาก
เฟนทานิลมีฤทธิ์เสพติดสูง ผู้ใช้เพียงไม่กี่ครั้งสามารถเกิดอาการพึ่งพา (dependence) และลงเอยด้วยการเสพซ้ำเรื่อยๆ จนควบคุมตนเองไม่ได้ อาการถอนยาจากเฟนทานิลมักรุนแรง เช่น เหงื่อออก ตัวสั่น ปวดกล้ามเนื้อ อาเจียน และอารมณ์แปรปรวนอย่างรุนแรง
โรคซอมบี้: ภาพสะท้อนของวิกฤตเฟนทานิลในอเมริกาทำไมจึงเรียกว่า "โรคซอมบี้"?
ผู้ใช้เฟนทานิลจำนวนมากมีอาการซึม เหม่อลอย เดินเซราวกับซอมบี้ ทำให้เกิดคำว่า “Zombie drug” หรือ “โรคซอมบี้” โดยเฉพาะเมื่อเฟนทานิลถูกผสมกับ ไซลาซีน (Xylazine) ซึ่งเป็นยาสัตว์ที่ทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแรงจนไม่สามารถควบคุมการเคลื่อนไหวได้
ในเมืองอย่างฟิลาเดลเฟีย ลอสแอนเจลิส หรือซานฟรานซิสโก มีการรายงานผู้ใช้ยาเสพติดเดินเซเหมือน “ศพเดินได้” อยู่กลางถนนเป็นจำนวนมาก เป็นภาพที่สะท้อนความวิกฤตของปัญหายาเสพติดในสหรัฐฯ
ความร้ายแรงและผลกระทบต่อสังคมเสียชีวิตเฉลี่ยวันละเกือบ 200 คนในสหรัฐฯ
จากข้อมูลของ CDC (Centers for Disease Control and Prevention) เผยว่าในปี 2023 มีชาวอเมริกันเสียชีวิตจากการใช้ยาเกินขนาดมากกว่า 70,000 ราย ซึ่งกว่า 70% เป็นการใช้เฟนทานิลและสารกลุ่มโอปิออยด์สังเคราะห์อื่นๆ
ปัญหาทางสังคมที่ลุกลาม
การแพร่ระบาดของเฟนทานิลทำให้เกิดปัญหาสังคมอย่างกว้างขวาง เช่น
- การไร้ที่อยู่อาศัยของผู้ติดยา
- การเพิ่มขึ้นของอาชญากรรมในพื้นที่เสี่ยง
- ภาระทางการแพทย์และสาธารณสุขที่สูงขึ้น
- ความยากลำบากในการบำบัดผู้ติดยา
ทำไมสหรัฐฯ ถึงแบนเฟนทานิลอย่างเข้มงวด?
1. ความเสี่ยงสูงต่อชีวิต
เฟนทานิลสามารถคร่าชีวิตคนได้แม้เพียงสัมผัสผิวหนัง หรือสูดดมในปริมาณที่น้อยมาก รัฐบาลสหรัฐฯ จึงพยายาม จำกัดการผลิตและควบคุมการนำเข้า อย่างเข้มงวด โดยเฉพาะการนำเข้าจากจีนและเม็กซิโกซึ่งเป็นแหล่งผลิตรายใหญ่
2. อาชญากรรมข้ามชาติ
แก๊งค้ายาเสพติดใช้เฟนทานิลผสมกับยาเสพติดชนิดอื่นเพื่อเพิ่มกำไร แต่กลับทำให้ผู้บริโภคเสียชีวิตจำนวนมาก เป็นปัญหาความมั่นคงระดับประเทศที่ต้องจัดการทั้งด้านกฎหมายและความร่วมมือระหว่างประเทศ
สรุป: เฟนทานิล อันตรายร้ายแรงกว่ายาเสพติดชนิดใด
เฟนทานิลไม่ใช่เพียงแค่ยาอันตราย แต่คือ “ตัวการคร่าชีวิตเงียบ” ที่กลายเป็นปัญหาทางสังคมขนาดใหญ่ของสหรัฐอเมริกา การแบนเฟนทานิลไม่ใช่เพราะความกลัวแบบไร้เหตุผล แต่เพราะความจริงที่ว่ามันคือ “สารเสพติดที่ร้ายแรงที่สุดในยุคปัจจุบัน” ที่กำลังคุกคามความมั่นคงของชาติ และส่งผลกระทบลึกถึงรากของสังคม