"นักบัญชี" กับ "นักตรวจสอบบัญชี" ต่างกันอย่างไร? สายงานไหนเงินเดือนสูงกว่า

01/09/2025 (13:11 น.)

นักบัญชี และ นักตรวจสอบบัญชี ทั้งสองอาชีพนี้ทำงานในแวดวางการเงินและบัญชีเหมือนกัน แต่บทบาท ความรับผิดชอบ และทักษะหลักแตกต่างกันอย่างชัดเจน

สายงานด้านการเงินและบัญชี เป็นอีกหนึ่งสาขาอาชีพที่มีความสำคัญต่อทุกองค์กร โดยเฉพาะ นักบัญชี (Accountant) และ นักตรวจสอบบัญชี (Auditor) ที่แม้จะทำงานอยู่ในแวดวงเดียวกัน แต่กลับมีบทบาท หน้าที่ความรับผิดชอบ และทักษะที่ใช้แตกต่างกันอย่างชัดเจน รวมถึงข้อมูล รายได้เฉลี่ยของนักบัญชี และ นักตรวจสอบบัญชีในไทย เพื่อเป็นตัวช่วยในการประกอบการตัดสินใจในการเลือกสายอาชีพในอนาคต

นักบัญชี (Accountant)

นักบัญชี (Accountant) คือ ผู้เชี่ยวชาญด้านการเงิน ทำหน้าที่บันทึกรายรับ–รายจ่าย จัดทำงบการเงิน ยื่นภาษี และปรับตัวสู่ยุคดิจิทัล

• บทบาทหลัก: เป็นผู้จัดทำและบันทึกข้อมูลทางการเงินของกิจการ

• หน้าที่:

  • จัดทำเอกสารและบันทึกรายการค้าที่เกิดขึ้นในแต่ละวัน เช่น รายรับ-รายจ่าย, การซื้อ-ขาย, หนี้สิน-ลูกหนี้

  • จัดทำงบการเงินต่างๆ เช่น งบกำไรขาดทุน งบดุล งบกระแสเงินสด

  • คำนวณและยื่นภาษีให้กับกรมสรรพากร

  • ให้คำแนะนำด้านการเงินและภาษีแก่ผู้บริหาร

  • ดูแลระบบบัญชีและการควบคุมภายในของบริษัท

• ความรับผิดชอบ: จัดทำบัญชีให้ถูกต้องครบถ้วนตามหลักการบัญชีที่รับรองทั่วไป (GAAP)

• สถานะ: เป็นพนักงานของบริษัทหรือองค์กรที่ทำบัญชีให้ หรือทำงานในสำนักงานบัญชี

นักตรวจสอบบัญชี (Auditor) หรือ ผู้สอบบัญชีรับอนุญาต (CPA)

ผู้ตรวจสอบบัญชี (Auditor/CPA) คือ ผู้เชี่ยวชาญตรวจสอบและรับรองงบการเงิน สร้างความโปร่งใส น่าเชื่อถือ ตามมาตรฐานบัญชีสากล

• บทบาทหลัก: เป็นผู้ตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูลทางการเงินที่นักบัญชีจัดทำขึ้น

• หน้าที่:

  • ตรวจสอบงบการเงินและเอกสารหลักฐานประกอบว่าถูกต้องตามมาตรฐานการบัญชีหรือไม่

  • ประเมินระบบการควบคุมภายในของบริษัท เพื่อหาจุดอ่อนและเสนอแนะแนวทางแก้ไข

  • วิเคราะห์ความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นกับงบการเงิน เช่น ความเสี่ยงจากการทุจริต

  • จัดทำรายงานการตรวจสอบและแสดงความเห็นต่องบการเงิน ว่ามีความถูกต้องและน่าเชื่อถือหรือไม่

• ความรับผิดชอบ: แสดงความเห็นอย่างเป็นกลางและเป็นอิสระต่อความน่าเชื่อถือของงบการเงิน ซึ่งความเห็นนี้มีความสำคัญต่อผู้ใช้งบการเงิน เช่น นักลงทุน ธนาคาร และกรมสรรพากร

• สถานะ: เป็นบุคคลภายนอกที่ไม่เกี่ยวข้องกับกิจการที่ถูกตรวจสอบ เพื่อรักษาความเป็นอิสระและความน่าเชื่อถือ

สรุปความต่าง นักบัญชี และนักตรวจสอบบัญชี 

• มุมมองงาน: นักบัญชีมีหน้าที่เป็นผู้จัดทำและรวบรวมข้อมูลทางการเงินทั้งหมดเสมือน "ผู้สร้าง" ข้อมูลทางการเงิน นักตรวจสอบบัญชี มีหน้าที่ตรวจสอบความถูกต้อง และรับรองข้อมูลที่นักบัญชีจัดทำขึ้น
• ผลลัพธ์หลัก: นักบัญชี จะต้องทำงบการเงินที่ถูกต้องครบถ้วน (งบกำไร-ขาดทุน, งบดุล) สะท้อนถึงผลการดำเนินงานของธุรกิจ นักตรวจสอบบัญชี มีหน้าที่รายงานการสอบบัญชี ที่ระบุความเห็นต่อความน่าเชื่อถือของงบการเงินนั้น ว่ามีความถูกต้องและเป็นไปตามมาตรฐานหรือไม่
• การทำงานร่วมกัน: นักบัญชี เป็นผู้จัดเตรียมข้อมูลทั้งหมดที่ นักตรวจสอบบัญชี ต้องใช้ในการตรวจสอบ ส่วนนักตรวจสอบบัญชี จะตรวจสอบและให้คำแนะนำแก่นักบัญชี เพื่อปรับปรุงระบบบัญชีและเพิ่มประสิทธิภาพการควบคุมภายใน ทำให้งานบัญชีมีความน่าเชื่อถือและถูกต้องมากยิ่งขึ้น

ทักษะที่ควรมี

นักบัญชี

• ความรู้หลักการบัญชี: ความเข้าใจในหลักการบัญชีที่รับรองทั่วไป (GAAP) และมาตรฐานการรายงานทางการเงิน (TFRS)
• ความรู้ด้านภาษี: สามารถคำนวณและวางแผนภาษีได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย
• การใช้โปรแกรมบัญชี: มีความเชี่ยวชาญในการใช้โปรแกรมบัญชีสำเร็จรูปต่างๆ รวมถึงโปรแกรมที่เกี่ยวข้อง
• ความเข้าใจในธุรกิจ: มีความรู้ความเข้าใจในลักษณะธุรกิจที่ตนเองรับผิดชอบ เพื่อให้สามารถจัดทำบัญชีและให้คำแนะนำได้อย่างเหมาะสม

นักตรวจสอบบัญชี

• ความรู้มาตรฐานการสอบบัญชี: เข้าใจหลักเกณฑ์และขั้นตอนการตรวจสอบบัญชีตามมาตรฐานที่กำหนด
• ความรู้ด้านบัญชีเชิงลึก: มีความรู้ด้านการบัญชีที่แม่นยำและกว้างขวาง เพื่อสามารถระบุความผิดปกติในงบการเงินได้
• ความเข้าใจในธุรกิจและอุตสาหกรรม: ต้องมีความรู้ในธุรกิจที่หลากหลาย เพื่อให้เข้าใจความเสี่ยงเฉพาะด้านของแต่ละอุตสาหกรรม

รายได้เฉลี่ย นักบัญชี และนักตรวจสอบบัญชี โดยประมาณในไทย

อัตราเงินเดือนของ "นักบัญชี" และ "นักตรวจสอบบัญชี" ในประเทศไทยมีความแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ประสบการณ์, วุฒิการศึกษา, ขนาดของบริษัทที่ทำงาน, และพื้นที่ที่ทำงาน (เช่น กรุงเทพฯ จะมีรายได้สูงกว่าต่างจังหวัด)

รายได้ของนักบัญชี

• ระดับเริ่มต้น (เด็กจบใหม่): ประมาณ 15,000 - 25,000 บาท
• ระดับกลาง (ประสบการณ์ 3-5 ปี): ประมาณ 28,000 - 40,000 บาท
• ระดับผู้จัดการ/ผู้เชี่ยวชาญ: สามารถสูงถึง 50,000 บาทขึ้นไป และอาจสูงกว่านี้มากในบริษัทขนาดใหญ่ หรือถ้ามีความเชี่ยวชาญเฉพาะทาง เช่น ผู้จัดการฝ่ายบัญชี หรือผู้เชี่ยวชาญด้านภาษี

รายได้ของนักตรวจสอบบัญชี

• ระดับผู้ช่วยผู้ตรวจสอบบัญชี (Assistant Auditor) / ระดับเริ่มต้น: ประมาณ 20,000 - 28,000 บาท
• ระดับผู้ตรวจสอบบัญชีอาวุโส (Senior Auditor): ประมาณ 30,000 - 60,000 บาท
• ระดับผู้สอบบัญชีรับอนุญาต (CPA): รายได้ค่อนข้างสูงและผันแปรได้มาก เนื่องจากสามารถเซ็นงบการเงินได้ รายได้จึงขึ้นอยู่กับจำนวนและขนาดของลูกค้าที่รับเซ็นงบ โดยอาจมีรายได้เฉลี่ยตั้งแต่ 80,000 บาทขึ้นไป ไปจนถึงหลักแสนบาทต่อเดือนสำหรับผู้ที่ทำงานในบริษัทตรวจสอบบัญชีขนาดใหญ่ (Big 4) หรือเป็นเจ้าของสำนักงานตรวจสอบบัญชี

สรุปประเด็นรายได้: โดยเฉลี่ย นักตรวจสอบบัญชี สูงกว่า นักบัญชี เนื่องจากความรับผิดชอบที่ใหญ่กว่า ทักษะเฉพาะทางที่หายากกว่า และบทบาทที่เป็นอิสระในการรับรองงบการเงิน ซึ่งมีผลกระทบต่อความน่าเชื่อถือของบริษัทในสายตานักลงทุนและสาธารณะ

เลือกสายไหนดี?

ถ้าชอบความมั่นคง ชอบการทำงานแบบเจาะลึกในองค์กรใดองค์กรหนึ่ง นักบัญชีคือคำตอบ แต่ถ้าพื้นฐานเดิมเป็นคนชอบความท้าทาย ชอบเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ และต้องการรายได้ที่สูงในระยะยาว นักตรวจสอบบัญชี คือคำตอบ ทั้งนี้ ก็ต้องขึ้นอยู่กับความถนัด ความสนใจของแต่ละคนด้วยนะ ส่วนเรื่องเงินเดือนก็เป็นส่วนประกอบที่เสริมที่จะเป็นตัวช่วยในการตัดสินใจอีกที