"ไอมีเสมหะ" ควรคายออกหรือกลืนลงไป? แพทย์เผยคำตอบที่หลายคนคาดไม่ถึง

04/03/2025 (12:46 น.)

อากาศเปลี่ยนแปลงบ่อย เดี๋ยวร้อนเดี๋ยวหนาว ทำให้หลายคนเป็นหวัด และหนึ่งในความน่ารำคาญเวลามีอาการไอคือเสมหะข้นเหนียวที่บางครั้งกลืนลงไปโดยไม่ตั้งใจ บางคนอาจกังวลว่าจะทำให้ติดเชื้อซ้ำ

แต่ความจริงแล้ว เสมหะมีประโยชน์ต่อร่างกาย นพ.เฉินเลี่ยงอวี่ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านหู คอ จมูก อธิบายว่า เสมหะคือซากเซลล์เม็ดเลือดขาวและเชื้อโรคที่ร่างกายกำจัดออกมา การกลืนลงไป ไม่ทำให้ติดเชื้อซ้ำ ดังนั้นหากไม่สะดวกคายออก ก็สามารถกลืนได้โดยไม่ต้องกังวล

"คุณไม่รู้จริง ๆ เหรอว่าเสมหะกลืนได้?"

นพ.เฉินเลี่ยงอวี่ อธิบายว่า เสมหะเกิดจากการที่ทางเดินหายใจติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย และเป็นซากที่เหลือจากการต่อสู้ของเม็ดเลือดขาว

แล้วการกลืนเสมหะจะทำให้ติดเชื้อหรือไม่? เขาย้ำชัดว่า "แน่นอนว่าไม่!" เพราะเสมหะมีแต่ซากเชื้อโรคที่ตายแล้ว และที่สำคัญ กระเพาะอาหารมีกรดที่สามารถฆ่าเชื้อเหล่านั้นได้หมดจด

นพ.เฉินเลี่ยงอวี่ กล่าวว่า ในประเทศที่ให้ความสำคัญกับมารยาทอย่างไต้หวัน หากออกนอกบ้านและไม่มีที่สะดวกในการคายเสมหะ "ก็ควรพิจารณากลืนลงไป"

เขาเคยเตือนว่า เมื่อเป็นหวัดหรือไอ การกระทำแรกที่ควรทำคือใช้แขนหรือทิชชู่ปิดปากให้มิดชิด เพื่อป้องกันไม่ให้ละอองน้ำลายกระจายไปยังผู้อื่น หากคายเสมหะออกมา ควรใช้ทิชชู่ห่อแล้วทิ้งในถังขยะ เพื่อหลีกเลี่ยงการกระจายของเชื้อโรคที่อาจทำให้ผู้อื่นติดเชื้อได้

ด้าน นพ.หวู จ้าวควน แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านหู คอ จมูก ได้ให้สัมภาษณ์ในบทความ "เสมหะข้น และน้ำมูก...น่ารังเกียจ! แพทย์ตกใจ: มันดีต่อร่างกาย...เผย 5 ประโยชน์มหัศจรรย์ อย่าเพิ่งรีบหยุดไอ" โดยกล่าวว่า โดยทั่วไป ร่างกายจะผลิตเสมหะประมาณ 500 ซีซีต่อวัน

ซึ่งมีหน้าที่หลักในการดูดซับเชื้อโรคในทางเดินหายใจ เศษซากเนื้อเยื่อที่สลายตัวแล้ว รวมถึงฝุ่นละอองบางส่วน เพื่อลดการระคายเคืองในทางเดินหายใจและสร้างสภาพแวดล้อมที่สะอาดและสุขภาพดีให้กับทางเดินหายใจ นอกจากนี้ยังช่วยให้เยื่อเมือกในทางเดินหายใจส่วนล่างคงความชุ่มชื้นและสบาย

นพ.หวู จ้าวควน อธิบายว่า เสมหะที่ถูกไอออกจากหลอดลม หากไม่ได้คายออกและกลืนลงไป จะผ่านทางหลอดอาหารไปยังกระเพาะอาหาร โดยไม่กลับไปที่หลอดลมหรือปอด ดังนั้นจึงไม่ต้องกังวลว่าจะเกิดการติดเชื้อซ้ำหรือเสมหะสะสมมากขึ้น

คนส่วนใหญ่สามารถคายเสมหะออกได้ แต่สำหรับเด็กเล็ก ผู้ป่วยที่นอนป่วยนาน หรือผู้สูงอายุที่ไม่มีแรงไอเพียงพอ อาจทำให้เสมหะสะสมในปอด จึงต้องใช้การตบหลังหรือเครื่องดูดเสมหะช่วย

แล้วเสมหะที่ไอออกมา ควรคายออกหรือกลืนลงไปดี? นพ.หวู จ้าวควน มองว่า ทั้งสองวิธีก็สามารถทำได้  "การคายออกจะทำให้รู้สึกสบายตัวมากกว่า แต่หากอยู่ในที่สาธารณะ อาจดูไม่เหมาะสม การกลืนลงไปก็ไม่เป็นไร"

เพราะค่า pH ของกรดในกระเพาะอาหารใกล้เคียงกับ 2 ซึ่งจะทำลายเชื้อโรคและแบคทีเรียส่วนใหญ่ที่กลืนเข้าไป ดังนั้นประชาชนไม่ต้องกังวลว่าจะกลืนเสมหะแล้วทำให้เชื้อโรคเจริญเติบโตในร่างกาย