"โอเลี้ยง" นับเป็น "กาแฟดำ" หรือ "อเมริกาโน" หรือไม่? แล้ว "โอเลี้ยงยกล้อ" คืออะไร?

"โอเลี้ยง" นับเป็น "กาแฟดำ" หรือ "อเมริกาโน" หรือไม่? ที่มาของโอเลี้ยงคืออะไร ทำไมถึงชื่อโอเลี้ยง แล้วโอเลี้ยงยกล้อคืออะไร?

โอเลี้ยง คืออะไร?
"โอเลี้ยง" เป็นเครื่องดื่มกาแฟที่ได้รับความนิยมในประเทศไทยมายาวนาน มีรากฐานมาจากวัฒนธรรมการดื่มกาแฟของชาวจีนแต้จิ๋ว โดย "โอเลี้ยง" ในภาษาจีนแต้จิ๋ว แปลว่า "กาแฟดำเย็น" ซึ่งมาจากคำว่า "โอ" ที่หมายถึง "ดำ" และ "เลี้ยง" ที่แปลว่า "เย็น" โอเลี้ยงจึงเป็นกาแฟดำเย็นที่ปรุงด้วยกาแฟผงคั่วและน้ำตาลผสมกับน้ำร้อน จากนั้นใส่น้ำแข็งลงไปเพื่อให้ได้เครื่องดื่มเย็นสดชื่น

โอเลี้ยงนับเป็นกาแฟดำหรืออเมริกาโนหรือไม่?
โอเลี้ยงมีความคล้ายคลึงกับ "กาแฟดำ" หรือ "อเมริกาโน" ในแง่ของการไม่เติมนมหรือครีม อย่างไรก็ตาม โอเลี้ยงมักจะใส่น้ำตาลหรือใช้ส่วนผสมอื่นๆ เช่น สมุนไพรหรือเครื่องเทศบางชนิด ทำให้มีรสชาติที่เข้มข้นและมีกลิ่นหอมเป็นเอกลักษณ์ ซึ่งต่างจากกาแฟดำแบบตะวันตกที่มักจะไม่ใส่น้ำตาลหรือมีรสชาติที่เป็นธรรมชาติของเมล็ดกาแฟเพียงอย่างเดียว ดังนั้น โอเลี้ยงไม่สามารถนับเป็นอเมริกาโนได้ แต่สามารถนับเป็นกาแฟดำในรูปแบบเฉพาะของไทย

ที่มาของโอเลี้ยงและทำไมถึงชื่อโอเลี้ยง?
ที่มาของโอเลี้ยงมีรากฐานมาจากชาวจีนแต้จิ๋วที่เข้ามาในประเทศไทยในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 พวกเขานำวัฒนธรรมการดื่มกาแฟที่ผสมผสานกับวิถีชีวิตท้องถิ่นเข้ามา และปรับสูตรการชงกาแฟให้เข้ากับสภาพอากาศร้อนของประเทศไทย จึงเกิดเป็น "โอเลี้ยง" หรือกาแฟดำเย็นที่เหมาะกับการดื่มในสภาพอากาศร้อนชื้น

คำว่า "โอเลี้ยง" เป็นภาษาจีนแต้จิ๋ว แปลว่า "กาแฟดำเย็น" และกลายเป็นชื่อเรียกของเครื่องดื่มนี้อย่างแพร่หลายในประเทศไทย

โอเลี้ยงยกล้อ คืออะไร?
"โอเลี้ยงยกล้อ" เป็นเวอร์ชันที่ผสมนมข้นหวานหรือครีมลงในโอเลี้ยง ทำให้มีรสชาตินุ่มละมุนมากขึ้น คำว่า "ยกล้อ" มาจากการเปรียบเทียบกับการบิดมอเตอร์ไซค์ยกล้อให้สนุกและเร้าใจ ซึ่งตรงกับการเพิ่มนมให้โอเลี้ยงมีความเข้มข้นและหวานมันยิ่งขึ้น

อ้างอิง
บทความจาก The Culture and History of Chinese Coffee โดย Journal of Chinese Culinary Heritage (2021) กล่าวถึงที่มาของกาแฟในชุมชนชาวจีนแต้จิ๋วและการปรับตัวในประเทศไทย (Wang & Lee, 2021).