"งูสวัด" พันรอบตัวแล้วจะตาย จริงหรือไม่? แล้วโรคงูสวัด เกิดจากอะไรกันแน่
งูสวัด ถ้าเป็นแล้วพันรอบตัวจะตาย? ความเชื่อเก่าแก่ที่หลายคนยังเข้าใจผิด
“ถ้าเป็นงูสวัดแล้วลามรอบตัวจะถึงตาย!” เชื่อว่าหลายคนคงเคยได้ยินประโยคนี้จากคนในครอบครัวหรือผู้สูงอายุ จนทำให้เกิดความวิตกกังวลอย่างมากเมื่อมีผื่นแดงตุ่มน้ำขึ้นบริเวณลำตัว
แต่ความเชื่อนี้ ไม่เป็นความจริง ทางการแพทย์มีคำอธิบายที่ชัดเจนเกี่ยวกับสาเหตุ อาการ และความรุนแรงของโรคงูสวัด ซึ่งแตกต่างจากความเชื่อพื้นบ้านในอดีต
งูสวัดคืออะไร?
โรคงูสวัด (Herpes Zoster) เกิดจากการติดเชื้อไวรัส วาริเซลลา ซอสเตอร์ (Varicella Zoster Virus) ซึ่งเป็นไวรัสชนิดเดียวกับที่ทำให้เกิดโรคอีสุกอีใส เมื่อหายจากอีสุกอีใสแล้ว ไวรัสจะยังคงหลบซ่อนอยู่ในปมประสาท และสามารถกลับมาก่อโรคใหม่ได้ในภายหลัง โดยเฉพาะในช่วงที่ภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
อาการของงูสวัด
- เริ่มจากอาการปวดแสบปวดร้อนเฉพาะที่
- มีผื่นแดงหรือตุ่มน้ำขึ้นเป็นแนวตามเส้นประสาท
- มักเกิดขึ้นเพียงข้างเดียวของร่างกาย เช่น ลำตัว แขน หรือใบหน้า
- ในบางรายอาจมีไข้ร่วมด้วย
แล้ว “งูสวัดพันรอบตัวจะตาย” จริงไหม?
ตามความเชื่อโบราณ การที่ผื่นงูสวัดขึ้นลามไปรอบตัวเหมือน “พันรอบตัว” จะทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิต ซึ่งเป็น ความเข้าใจผิด โดยสิ้นเชิง
ความจริงคือ งูสวัดจะขึ้นเพียง ด้านใดด้านหนึ่ง ของร่างกายตามแนวเส้นประสาท และโอกาสที่จะลามรอบตัวจนต่อกันได้ครบวงจรนั้น แทบเป็นไปไม่ได้เลย เว้นแต่ในผู้ป่วยที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องอย่างรุนแรง เช่น ผู้ป่วยเอดส์ หรือผู้ที่ได้รับเคมีบำบัด ซึ่งถึงแม้จะเป็นมาก ก็ไม่ได้หมายความว่าจะเสียชีวิต
แล้วทำไมถึงมีความเชื่อว่า “งูสวัดพันรอบตัวแล้วจะตาย”?
ความเชื่อนี้มีรากมาจากอดีตเมื่อการแพทย์ยังไม่ก้าวหน้า คนที่มีอาการงูสวัดรุนแรงมากจนผื่นขึ้นยาวรอบลำตัวมักมีภูมิคุ้มกันต่ำ เช่น ผู้ป่วยสูงวัย ผู้ป่วยเอดส์ หรือโรคมะเร็ง ซึ่งอาจมีอาการแทรกซ้อนร้ายแรง เช่น การติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน ระบบประสาทอักเสบ หรือแม้แต่เยื่อหุ้มสมองอักเสบ ซึ่งอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้
ในอดีตจึงมีความเข้าใจผิดว่า “หากงูสวัดพันรอบตัว” จะเป็นลางร้ายหรือเป็นสัญญาณใกล้ตาย ทั้งที่จริงแล้ว สิ่งที่เกิดขึ้นคือ ตัวโรคอาจแสดงอาการรุนแรงจากภูมิคุ้มกันที่ต่ำอยู่แล้วต่างหาก
ความจริงทางการแพทย์
ข้อมูลจาก กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข และ Mayo Clinic ยืนยันว่า:
"งูสวัดจะขึ้นเฉพาะด้านใดด้านหนึ่งของร่างกายเท่านั้น และไม่สามารถพันรอบตัวได้ในกรณีของคนปกติ"
และไม่มีหลักฐานทางการแพทย์ใดยืนยันว่า ถ้างูสวัดขึ้นรอบตัวจะทำให้เสียชีวิตโดยตรง ความรุนแรงของโรคขึ้นอยู่กับระบบภูมิคุ้มกันของแต่ละบุคคลมากกว่า
สรุป: เช็กให้ชัวร์ อย่าเชื่อแค่คำบอกเล่า
แม้จะเป็นโรคที่ดูไม่น่ากลัว แต่หากปล่อยไว้โดยไม่รักษา อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น ปวดเรื้อรังตามเส้นประสาท (Postherpetic Neuralgia) ซึ่งทรมานและรักษายาก
ดังนั้น หากเริ่มมีอาการแสบร้อนและเห็นผื่นขึ้นเฉพาะที่ ควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการรักษาด้วยยาต้านไวรัสภายใน 72 ชั่วโมง จะช่วยลดความรุนแรงและป้องกันภาวะแทรกซ้อนได้ดีที่สุด
