
มันเปียกน้ำอะไร? เฉลยที่มาของคำว่า "หัวกระไดบ้านไม่แห้ง"
สำนวนไทยโบราณอย่าง "หัวกระไดบ้านไม่แห้ง" เป็นวลีที่เต็มไปด้วยจินตนาการและภาพพจน์ แสดงถึงลักษณะของบ้านที่มีคนแวะเวียนมาเยี่ยมเยียนอยู่เสมอ โดยเฉพาะในกรณีที่ หญิงสาวในบ้านเป็นที่หมายปองของชายหนุ่มจำนวนมาก มาขอพบ มาส่งของ หรือแม้กระทั่งมาสอดส่องดูหน้า จนทำให้ "หัวกระได" ซึ่งเป็นขั้นบันไดไม้อันสุดท้ายก่อนขึ้นบ้านนั้น ถูกเหยียบย่ำอยู่ตลอดเวลา ไม่มีโอกาสจะแห้งเลยสักวันหนึ่ง จึงเปรียบเปรยว่า "หัวกระไดไม่แห้ง"
ในอดีต บ้านเรือนไทยนิยมสร้างยกพื้นสูง มีบันไดทอดขึ้นจากพื้นดินสู่ตัวเรือน ซึ่งมักทำจากไม้ และแน่นอนว่าหากมีแขกมาเยือนบ่อยๆ หัวกระไดบ้านจะเปียกอยู่เสมอโดยไม่ต้องมีฝนตก เพราะความชื้นจากฝ่าเท้า เหงื่อ หรือแม้แต่การล้างเท้าก่อนขึ้นบ้าน สะท้อนให้เห็นว่า มีคนมาไม่ขาดสาย และในบริบทของสำนวนนี้ มักหมายถึงคนที่มา "ด้วยความสนใจพิเศษ" คือพ่อหนุ่มที่หมายตาลูกสาวบ้านนี้นั่นเองคำว่า "หัวกระไดบ้านไม่แห้ง" จึงมิใช่คำชมในเชิงล้วนๆ แต่แฝงด้วยอารมณ์ขันและการเสียดสีเล็กๆ ในบริบทของสังคมไทยโบราณที่ให้ความสำคัญกับกิริยามารยาทของหญิงสาว การที่มีชายหนุ่มแวะเวียนมากมาย อาจเป็นทั้งเรื่องน่าภูมิใจในความมีเสน่ห์ และน่ากังวลในเรื่องชื่อเสียงเช่นกัน
ในปัจจุบัน แม้โครงสร้างบ้านจะเปลี่ยนไป ไม่มีหัวกระไดยกพื้นแบบเดิม แต่สำนวนนี้ยังคงใช้ได้ในเชิงเปรียบเปรยกับคนที่ได้รับความนิยม มีคนมาหา มาติดต่องาน มาขอคำปรึกษา หรือมาจีบไม่เว้นแต่ละวัน เช่น คนดัง ดารา ผู้บริหาร หรือแม้แต่ร้านค้าที่ลูกค้าแน่นตลอดเวลา ก็อาจพูดเชิงติดตลกได้ว่า "หัวกระไดร้านนี้ไม่แห้ง"สำนวนนี้จึงถือเป็นอีกหนึ่งมรดกทางภาษาไทยที่ยังคงความมีชีวิตชีวาและเสน่ห์จากอดีตมาจนถึงปัจจุบัน