เฉลยแล้ว! ทำไมนิ้วมือ "เหี่ยวย่น" เมื่อแช่น้ำนานๆ ไม่ใช่เพราะผิวดูดน้ำอย่างที่เคยเชื่อ

ทำไมนิ้วมือถึงเหี่ยวย่นเมื่อแช่น้ำนาน? คำตอบจากวิทยาศาสตร์ที่คุณอาจไม่เคยรู้

หลายคนอาจเคยสงสัยว่าเหตุใดนิ้วมือและนิ้วเท้าของเราถึงเหี่ยวย่นหลังจากแช่น้ำนาน ไม่ว่าจะเป็นตอนว่ายน้ำ หรือแช่ตัวในอ่างอาบน้ำ ปรากฏการณ์นี้ดูเหมือนจะธรรมดา แต่คำอธิบายทางวิทยาศาสตร์กลับน่าทึ่งกว่าที่คิด

ที่ผ่านมา หลายคนเชื่อว่าสาเหตุที่ผิวนิ้วย่นเกิดจากผิวหนังดูดซึมน้ำเข้าไป จนพองและเกิดการบิดเบี้ยวของผิว ซึ่งเป็นความเข้าใจผิดที่แพร่หลาย ล่าสุด นักวิทยาศาสตร์ได้เปิดเผยว่าความจริงแล้วไม่ใช่อย่างนั้นเลย จุดเริ่มต้นของปรากฏการณ์นี้อยู่ลึกถึง "ระบบประสาทอัตโนมัติ" ภายในร่างกายของเรา

งานวิจัยเผยเบื้องหลังกลไกร่างกาย ศาสตราจารย์ Guy German จากภาควิชาวิศวกรรมชีวการแพทย์ มหาวิทยาลัยบิงแฮมตัน (Binghamton University) ในรัฐนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา ได้ทำการทดลองโดยให้อาสาสมัครแช่นิ้วมือนาน 30 นาที และพบว่า รูปแบบของรอยย่นที่เกิดขึ้นจะคล้ายกันทุกครั้งที่มีการแช่น้ำซ้ำในช่วงเวลา 24 ชั่วโมงถัดมา

เขาอธิบายว่า เมื่อผิวหนังแช่น้ำนานเกินสองสามนาที ต่อมเหงื่อจะเปิดออก ทำให้น้ำไหลเข้าสู่เนื้อเยื่อผิวหนัง ซึ่งจะเจือจางความเข้มข้นของเกลือภายใน ทำให้เส้นประสาทส่งสัญญาณไปยังสมอง และระบบประสาทอัตโนมัติจะตอบสนองด้วยการหดตัวของหลอดเลือดในบริเวณนั้น

กลไกของ “นิ้วย่น” ไม่ได้มาจากน้ำเพียงอย่างเดียว เมื่อหลอดเลือดหดตัว จะทำให้ปริมาตรของผิวหนังลดลง กลายเป็นรอยย่นที่เห็นได้ชัดเจน คล้ายกับ “ลูกเกดแห้ง” ที่หดตัวลงจากผลองุ่นสด ไม่ใช่เพียงแค่เปลือกนอกพองน้ำอย่างที่หลายคนเข้าใจ

สิ่งที่น่าสนใจกว่านั้นคือ นักวิจัยพบว่า คนที่มีอาการบาดเจ็บทางเส้นประสาทที่นิ้วมือ จะไม่สามารถเกิดรอยย่นเหล่านี้ได้ ซึ่งยิ่งยืนยันว่ากระบวนการนี้เกิดจากการควบคุมของระบบประสาท มากกว่าการดูดซึมน้ำอย่างเดียว

นอกจากจะเป็นกลไกอัตโนมัติแล้ว รอยย่นที่นิ้วมือยังมีประโยชน์ในเชิงวิวัฒนาการอีกด้วย ทีมวิจัยพบว่า ผิวหนังที่ย่นช่วยให้การจับสิ่งของในสภาพแวดล้อมเปียกน้ำมีประสิทธิภาพมากขึ้น เช่น การเดินบนพื้นเปียกหรือการจับวัตถุใต้น้ำ

นี่อาจเป็นเหตุผลหนึ่งที่ร่างกายวิวัฒนาการมาให้เกิดรอยย่นหลังจากอยู่ในน้ำ เพื่อเพิ่มความปลอดภัยและความสามารถในการควบคุมการเคลื่อนไหวของเรา

ท้ายที่สุดจึงสรุปได้ว่า นิ้วมือเหี่ยวย่นหลังจากแช่น้ำไม่ใช่เพราะผิวหนังดูดน้ำจนพอง แต่เกิดจากการตอบสนองของระบบประสาทอัตโนมัติ ที่ควบคุมการหดตัวของหลอดเลือด ซึ่งนำไปสู่การเกิดรอยย่นตามธรรมชาติ และยังช่วยให้เราจับสิ่งของในน้ำได้ดีขึ้นอีกด้วย

•  แพทย์ไขปริศนา เอาหูแนบหมอน ทำไมถึง “ได้ยิน” เสียงหัวใจเต้น เป็นสัญญาณเตือนอะไร?
• ทำไมควรมอง "ตาซ้าย" ของคู่สนทนา นักประสาทวิทยาเฉลย เทคนิคดีๆ ที่คนไม่ค่อยรู้!