ลูกทำโจทย์เลข 6+2=8 แต่ครูบอกตอบผิด แม่โทรถามเหตุผล คำตอบที่ได้ทำหน้าชา

17/06/2025 (09:59 น.)

ภาพลักษณ์ของ “คุณแม่ผู้รอบรู้” ในสายตาลูก พังทลายลงในพริบตา เพียงเพราะโจทย์บวกเลขง่าย ๆ ข้อเดียว

ใคร ๆ ก็คงคิดว่าแบบฝึกหัดระดับประถมนั้นง่ายดาย แต่มีเพียงพ่อแม่ที่เคยผ่านประสบการณ์จริงเท่านั้นจึงจะเข้าใจได้ว่า  แบบฝึกหัดสมัยนี้ไม่ง่ายเหมือนหน้าตาที่เห็นเลย

เบื้องหลังความรู้พื้นฐานเหล่านี้ แฝงไปด้วย “กับดัก” มากมายที่ผู้ออกข้อสอบวางไว้อย่างแยบยล รวมถึงรายละเอียดปลีกย่อยที่ซ่อนอยู่ ซึ่งทำให้การช่วยลูกทำการบ้านกลายเป็นเรื่องท้าทายขึ้นทุกวัน

ไม่นานมานี้ คุณแม่วัยสาวคนหนึ่งในจีนก็เจอกับ “กับดัก” แบบนี้เข้าเต็ม ๆ ระหว่างนั่งประกบลูกชายทำการบ้าน ภาพลักษณ์ “คุณแม่ผู้รอบรู้” ในสายตาลูกถึงกับพังครืน เพียงเพราะโจทย์บวกเลขง่าย ๆ ข้อเดียว

โจทย์ถามว่า “บนฝั่งมีเป็ด 6 ตัว ในน้ำมี 2 ตัว ถามว่ามีเป็ดทั้งหมดกี่ตัว?”

คุณแม่ตอบลูกด้วยความมั่นใจว่า “6 + 2 = 8 ง่ายจะตายไป”

แต่ผลลัพธ์กลับทำให้คุณแม่ถึงกับชะงักงัน การบ้านข้อนั้นถูกครูขีดกากบาท พร้อมเขียนกำกับไว้ชัดเจนว่า “ทั้งห้องมีแค่ลูกคุณที่ตอบผิด”

คุณแม่ไม่ยอมง่าย ๆ รีบโทรหาครูทันที ถามว่า “ทำไมถึงบอกว่าลูกฉันตอบผิด? 6 บวก 2 ก็ได้ 8 ไม่ใช่เหรอ?”

คำตอบของคุณครูทำเอาเธอพูดไม่ออก “ในภาพมีสัตว์อยู่ใต้น้ำสองตัวก็จริง แต่มีตัวเดียวเท่านั้นที่เป็นเป็ด อีกตัวคือ... ห่าน เพราะงั้นคำตอบที่ถูกต้องคือ 6 + 1 = 7”

พอฟังจบ คุณแม่ถึงกับนิ่งอึ้ง กลับถึงบ้านก็รีบตำหนิลูกทันทีว่า “วัน ๆ เอาแต่เล่นมือถือ จนเป็ดกับห่านยังแยกไม่ออก”

ลูกชายตอบกลับอย่างน้อยใจว่า

“หนูรู้นะ... แต่แม่บอกว่า 8 ไง ถ้าหนูเถียงเมื่อวาน แม่ก็คงดุหนูไปแล้ว จะมีวันนี้ไหมล่ะ…”

คำพูดของลูกทำเอาคุณแม่เจ็บลึกถึงใจ เธอรู้สึกเสียใจอย่างที่สุด ที่ความประมาทและความมั่นใจเกินไปของตัวเอง กลายเป็นเรื่องขำขันที่ทั้งน่าเศร้าและน่าขายหน้า

ความจริงแล้ว “กับดักข้อสอบ” แบบนี้ไม่ได้หายากเลย หลายคนเคยบ่นว่า “เรียนคณิตไปก็ไม่เห็นได้ใช้ในชีวิตจริง” แต่พอข้อสอบเชื่อมโยงกับชีวิตจริงขึ้นมาเมื่อไร ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ก็พร้อมใจกัน ตกหลุมกับดักเสียอย่างนั้น

ตัวอย่างที่ชัดเจนอีกข้อหนึ่งคือคำถามว่า “คุณตาเดินขึ้นชั้น 4 ใช้เวลา 12 นาที งั้นถ้าจะขึ้นถึงชั้น 8 จะใช้เวลานานเท่าไหร่?”

ทั้งพ่อและลูกต่างก็คิดว่าคำตอบคือ 24 นาที เพราะนึกว่าแค่คูณสองเท่านั้น แต่ครูอธิบายว่า จากชั้น 1 ถึงชั้น 4 คือ 3 ชั้น ส่วนจากชั้น 1 ถึงชั้น 8 คือ 7 ชั้น หากแต่ละชั้นใช้เวลา 4 นาที คำตอบที่ถูกต้องจึงต้องเป็น 28 นาที

โจทย์แบบนี้มีจุดร่วมกันคือ ดูเหมือนจะง่าย แต่กลับต้องสังเกตอย่างละเอียดและใช้เหตุผลอย่างมีตรรกะ ฟังดูเหมือนเป็นวิธีฝึกทักษะการคิด แต่คำถามที่ตามมาคือ มันเหมาะสมกับเด็กประถมหรือไม่?

ผู้ปกครองหลายคนไม่พอใจกับข้อสอบแบบนี้ เพราะพวกเขาเห็นว่า แทนที่จะทดสอบความเข้าใจในเนื้อหา ข้อสอบเหล่านี้กลับตั้งใจสร้างความสับสนให้เด็ก

ในความเป็นจริง แม้โรงเรียนจะไม่ได้ตั้งข้อสอบ “กับดัก” แต่ก็ยังมีผู้ปกครองหลายคนพาเด็กไปเรียนพิเศษคณิตศาสตร์ระดับสูงในวันหยุด เพื่อฝึกทำโจทย์ที่ยากเกินวัยประถม

เป้าหมายของการออกข้อสอบควรเป็นการส่งเสริมพัฒนาการของเด็ก ไม่ใช่การสร้างอุปสรรคหรือความยากลำบากให้แก่พวกเขาเท่านั้น

ผู้ปกครองบางกลุ่มเชื่อว่า ข้อสอบที่มีความยากเป็นการกระตุ้นความอยากรู้อยากเห็นและความรักในการเรียนรู้ของเด็ก ๆ อย่างแท้จริง หากมีข้อสอบที่ซับซ้อนในระดับพอดี มันอาจช่วยให้เด็กพัฒนาทักษะการคิดได้ดีขึ้น แต่ถ้าหากเจอบ่อยเกินไป เด็กอาจรู้สึกเหนื่อยล้า ล้มเหลวซ้ำ ๆ และสูญเสียแรงจูงใจในการเรียน

ในวัยประถม เด็กอยู่ในช่วงพัฒนาการทางความคิดแบบเป็นรูปธรรม พวกเขาเข้าใจสิ่งที่เห็นได้ชัดเจนและจับต้องได้ ข้อสอบที่ซับซ้อนเกินไปหรือมีลูกเล่นมากเกินจำเป็น อาจไม่เพียงแต่ไม่ช่วยพัฒนา แต่กลับเป็นอุปสรรคต่อความสนใจในการเรียนรู้ของเด็กด้วย

นอกจากนี้ ข้อสอบที่ยากเกินไปยังสร้างภาระหนักให้ผู้ปกครองต้องคอยดูแลช่วยเหลือ เพราะไม่ใช่ทุกคนที่จะมีเวลาและความรู้เพียงพอในการสอนลูก ซึ่งส่งผลกระทบต่อความเท่าเทียมทางการศึกษาอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

แทนที่จะตั้ง “กับดัก” ให้เด็กทำไมเราไม่เพิ่มคำถามเปิดกว้างที่กระตุ้นให้เด็กได้ค้นหาและสำรวจด้วยตัวเอง? วิธีนี้ไม่เพียงช่วยลดความเครียด แต่ยังส่งเสริมให้เด็กฝึกฝนทักษะการคิดอย่างอิสระและการเรียนรู้ด้วยตนเองอย่างมีความกระตือรือร้น

การศึกษาคือการเดินทางเพื่อบ่มเพาะมนุษย์ ไม่ใช่กระบวนการคัดแยก ทุกข้อสอบ ทุกแบบฝึกหัดที่ตั้งขึ้น ควรตอบคำถามว่า “สิ่งนี้ช่วยให้เด็กเติบโตและพัฒนา หรือเป็นเพียงการสร้างความลำบากโดยไม่จำเป็น?”

ก็ต่อเมื่อเราให้ความสำคัญกับพัฒนาการที่ครบถ้วนของเด็กเป็นหลัก การศึกษาจึงจะทำหน้าที่ของตนได้อย่างแท้จริง