อัปเดตล่าสุด 2568! รายชื่อและหลักเกณฑ์ “ชื่อคนที่ห้ามตั้ง” ผิดกฎหมายไทยมีอะไรบ้าง?

15/06/2025 (17:30 น.)

อัปเดตล่าสุด 2568! รายชื่อและหลักเกณฑ์ “ชื่อคนที่ห้ามตั้ง” ผิดกฎหมายไทยมีอะไรบ้าง?

หลายคนอาจไม่เคยรู้ว่า การตั้งชื่อจริงของบุคคลในประเทศไทยนั้นมีกฎหมายและระเบียบราชการควบคุมอย่างเข้มงวด ซึ่งหากฝ่าฝืน อาจไม่ได้รับการจดทะเบียน หรืออาจต้องเปลี่ยนชื่อในภายหลังได้ ล่าสุดปี 2568 กรมการปกครองได้อัปเดตแนวทางและข้อห้ามสำคัญในการตั้งชื่อจริงอย่างเป็นทางการแล้ว

ข้อห้ามในการตั้งชื่อจริง ตามกฎหมายปี 2568

ห้ามใช้ชื่อที่ขัดต่อขนบธรรมเนียมและความสงบเรียบร้อยของสังคม เช่น คำหยาบ ลามก หรือสื่อในทางเสื่อมเสีย
ห้ามใช้ชื่อที่มีเจตนาหลอกลวง หรือสร้างความเข้าใจผิดในสถานะบุคคล
ห้ามใช้ชื่อที่พ้องหรือคล้ายกับพระปรมาภิไธย พระนามของพระมหากษัตริย์ พระราชินี หรือราชวงศ์
ห้ามใช้คำว่า “ณ” นำหน้าชื่อสกุล เว้นแต่ได้รับพระราชทานโดยถูกต้อง
ห้ามตั้งชื่อที่มีพยัญชนะเกิน 10 ตัว (สำหรับชื่อสกุล)
ต้องสะกดคำและใช้ตัวการันต์ถูกต้องตามหลักภาษาไทย
ต้องเป็นชื่อที่มีความหมายอยู่ในพจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน
ห้ามใช้สัญลักษณ์พิเศษ เช่น /, *, @, # ฯลฯ ในชื่อ
ห้ามตั้งชื่อที่เป็นคำเดียวแล้วเว้นวรรคไม่ได้ เช่น ใช้พยางค์ซ้ำ ๆ
ห้ามใช้นามพระมหานครหรือศัพท์ในพระปรมาภิไธยเป็นชื่อสกุล

คำถาม: ชื่อ "สุธิดา" หรือ "สุทิดา" เป็นชื่อที่พ้องพระนามและห้ามตั้งหรือไม่?

1. หลักเกณฑ์ข้อห้ามตามกฎหมาย

ตามพระราชบัญญัติชื่อบุคคล พ.ศ. 2505 และระเบียบกรมการปกครอง ห้ามใช้ชื่อที่พ้องหรือใกล้เคียงกับพระปรมาภิไธย หรือพระนามของพระมหากษัตริย์ พระราชินี หรือพระบรมวงศานุวงศ์ โดยเฉพาะชื่อที่เป็นที่รู้จักในสังคมและมีการประกาศใช้อย่างเป็นทางการ

2. กรณีชื่อ "สุทิดา" หรือ "สุธิดา"

"สุทิดา" เป็นพระนามของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี (สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี)
ชื่อ "สุทิดา" จึงถือว่าเป็นพระนามโดยตรง และ ห้ามตั้ง เป็นชื่อบุคคลทั่วไป
ส่วน "สุธิดา" แม้สะกดต่างกัน แต่เสียงอ่านใกล้เคียงกันมาก อาจถูกตีความว่า "พ้องพระนาม" ได้เช่นกัน

3. แนวปฏิบัติของนายทะเบียน

โดยทั่วไป นายทะเบียนจะไม่อนุญาตให้ใช้ชื่อ "สุทิดา" เป็นชื่อจริง
สำหรับชื่อ "สุธิดา" หากนายทะเบียนเห็นว่าเสียงอ่านหรือรูปแบบใกล้เคียงกับพระนามจนทำให้เกิดความสับสน ก็อาจปฏิเสธการจดทะเบียน
อย่างไรก็ตาม ชื่อ "สุธิดา" เคยมีการใช้งานมาก่อนการพระราชทานพระนามนี้ ดังนั้นในกรณีเปลี่ยนชื่อใหม่หรือการตั้งชื่อลูกในปัจจุบัน อาจไม่สามารถใช้ได้อีก

4. ตัวอย่างชื่ออื่นที่พ้องพระนามและห้ามใช้

จุฬาลงกรณ์
มหิดล
สิริกิติ์
อนันทมหิดล
ภูมิพล
วชิราลงกรณ์

แล้วอักษรตามวันเกิดที่ห้ามใช้ล่ะ?

หลายคนอาจเคยได้ยินว่าไม่ควรใช้อักษรบางตัวตามวันเกิด เช่น “ก ข ฃ ค ฆ ง” ในวันอาทิตย์ ฯลฯ ข้อนี้เป็นความเชื่อตามหลักโหราศาสตร์ไทย แต่ ไม่ใช่ข้อห้ามทางกฎหมาย การตั้งชื่อตามวันเกิดสามารถทำได้ตามความเชื่อส่วนบุคคล แต่ควรพิจารณาควบคู่กับข้อกฎหมายข้างต้นด้วย

สรุป

ชื่อ "สุทิดา" ห้ามตั้งเป็นชื่อจริง เนื่องจากเป็นพระนามของสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี
ชื่อ "สุธิดา" อาจถูกปฏิเสธ หากนายทะเบียนเห็นว่าใกล้เคียงกับพระนามจนเกินไป
หากต้องการตั้งชื่อใหม่ ควรหลีกเลี่ยงชื่อที่พ้องพระนามหรือใกล้เคียงกับพระบรมวงศานุวงศ์