"จาเมส์วู (Jamais vu)" อาการตรงกันข้ามของ "เดจาวู (Deja vu)" มันคืออะไร? ใครเคยเป็นบ้าง?
คุณเคยรู้สึกแปลกใจไหมว่า ทำไมคำง่ายๆ ที่เคยเขียนบ่อยๆ กลับดูไม่คุ้นตา หรือเส้นทางเดิมที่เดินประจำ กลับรู้สึกเหมือนไม่เคยเห็นมาก่อน?
ถ้าคุณเคยมีประสบการณ์แบบนี้ อาจเป็นไปได้ว่าคุณกำลังเผชิญกับภาวะที่เรียกว่า “จาเมส์วู” (Jamais vu) อาการที่ตรงกันข้ามกับ เดจาวู (Deja vu) โดยสิ้นเชิง
แม้จะไม่ค่อยมีคนพูดถึงมากนัก แต่อาการนี้ก็น่าสนใจและเกิดขึ้นได้กับใครก็ได้โดยไม่รู้ตัว มาทำความรู้จักกับ Jamais vu ให้มากขึ้น ว่ามันคืออะไร เกิดจากอะไร และควรรับมืออย่างไรเมื่อเกิดขึ้นกับตัวคุณ?
Jamais vu คืออะไร?
Jamais vu มาจากภาษาฝรั่งเศส แปลว่า “ไม่เคยเห็นมาก่อน” หมายถึงอาการที่บุคคลหนึ่งรู้สึกว่าเหตุการณ์หรือสิ่งที่พบเจออยู่ตรงหน้า ดูไม่คุ้นเคยหรือไม่เคยเห็นมาก่อนเลย ทั้งที่จริงๆ แล้วเคยสัมผัสหรือเผชิญมาหลายครั้งแล้ว
กล่าวง่ายๆ คือ “จำไม่ได้ว่าเคยเห็นหรือเคยทำมาก่อน” ทั้งที่สมองเคยผ่านประสบการณ์นั้นมาแล้วจริงๆ
ตัวอย่างของอาการ Jamais vu
- เขียนคำง่ายๆ เช่น “บ้าน” หรือ “โต๊ะ” แล้วจู่ๆ รู้สึกว่าสะกดยังไงก็ไม่ถูก
- เดินกลับบ้านเส้นทางเดิม แต่รู้สึกเหมือนหลงทาง ถนนดูแปลกตา
- พูดคุยกับคนสนิท แต่กลับรู้สึกเหมือนไม่คุ้นหน้าหรือเสียงของเขาเลย
Jamais vu เกิดจากอะไร?
แม้ยังไม่มีข้อสรุปทางการแพทย์อย่างแน่ชัด แต่นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่าอาการ Jamais vu เกิดจาก “ความผิดปกติชั่วคราวในการประมวลผลของสมอง” เช่น:
- ความเหนื่อยล้า
- ความเครียดสะสม
- การพักผ่อนไม่เพียงพอ
- หรือความผิดพลาดในการเชื่อมโยงข้อมูลบางอย่างในสมอง
ในบางราย อาการนี้อาจสัมพันธ์กับภาวะทางระบบประสาท เช่น ไมเกรน โรคลมชัก หรือโรคเกี่ยวกับความจำบางชนิด
Jamais vu อันตรายไหม?
โดยทั่วไปแล้ว อาการนี้มักเกิดขึ้นชั่วคราวและไม่เป็นอันตราย หากเกิดขึ้นไม่บ่อยและไม่รุนแรงก็ไม่ต้องกังวล แต่ถ้าคุณมีอาการนี้ซ้ำๆ ร่วมกับอาการอื่น เช่น เวียนหัว ปวดหัวรุนแรง หรือมีปัญหาความจำ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติม
เคยเป็นไหม?
หลายคนอาจเคยประสบกับอาการแบบนี้โดยไม่รู้ว่ามีชื่อเรียกทางวิทยาศาสตร์ว่าอะไร Jamais vu เป็นอาการที่แม้จะดูเล็กน้อย แต่ก็สะท้อนให้เห็นถึงความซับซ้อนของการทำงานของสมองเราได้เป็นอย่างดี
บทสรุป
Jamais vu คือภาวะที่เรารู้สึกว่าเรื่องหรือสิ่งที่ควรจะคุ้นเคยกลับดูแปลกใหม่ราวกับไม่เคยพบเจอมาก่อน มันเป็นอาการตรงข้ามกับเดจาวู และสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน
แม้อาการนี้จะไม่ใช่เรื่องอันตราย แต่ก็ควรให้ความสนใจ โดยเฉพาะหากเกิดบ่อยครั้งหรือมีอาการอื่นร่วมด้วย เพราะบางครั้งสัญญาณเล็กๆ เหล่านี้ อาจเป็นเบาะแสของบางสิ่งที่สมองพยายามจะบอกเรา
หากคุณเคยมีช่วงเวลาที่รู้สึกว่า “นี่มันที่ไหนกันนะ?” หรือ “เรากำลังทำอะไรอยู่?” ทั้งที่อยู่ในสถานการณ์เดิมๆ บางทีคุณก็แค่กำลังเจอกับ “จาเมส์วู” อยู่ก็เป็นได้