ความลับน่าสะพรึงของ "สบู่ล้างมือ" ในห้องน้ำสาธารณะ รู้แล้วสยอง ยิ่งล้างยิ่งสกปรก!

18/07/2025 (06:31 น.)

ความลับน่าสะพรึงของ "สบู่ล้างมือ" ในห้องน้ำสาธารณะ รู้แล้วสยอง ยิ่งล้างยิ่งสกปรก!

เมื่อคุณออกไปข้างนอก บางครั้งคุณจำเป็นต้องใช้ห้องน้ำสาธารณะ ซึ่งไม่ได้หมายถึงแค่ห้องน้ำในสวนสาธารณะ แต่ยังรวมถึงห้องน้ำตามสำนักงาน ศูนย์การค้า ร้านอาหาร ซูเปอร์มาร์เก็ต โรงเรียน โรงพยาบาล ฟิตเนส พิพิธภัณฑ์ ห้องสมุด โรงภาพยนตร์ สถานฝึกอบรม สนามบิน สถานีรถไฟ สถานีขนส่ง ปั๊มน้ำมัน และจุดบริการริมทางด่วนต่าง ๆ

หลังจากใช้ห้องน้ำ ควรล้างมือด้วยน้ำยาล้างมือเพื่อรักษาความสะอาดและสุขอนามัย แต่เมื่อคุณคิดว่าน้ำยาล้างมือในห้องน้ำสาธารณะสะอาด อาจต้องคิดใหม่ เพราะ...

น้ำยาล้างมือบางแห่งมีจำนวนแบคทีเรียเกินมาตรฐานถึง 600 เท่า!

จากการสำรวจโดยรายการ “Is It Really Real?” ของสถานี CCTV Finance ประเทศจีน พบว่าตามศูนย์การค้าขนาดใหญ่ ร้านอาหาร โรงภาพยนตร์ โรงแรม และสนามบินในปักกิ่ง

• น้ำยาล้างมือในหลายแห่งมีจำนวนแบคทีเรียรวม (Total Bacterial Count) เกินเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนดไว้ไม่เกิน 1,000 CFU/g หรือ CFU/ml

• ที่สนามบินปักกิ่ง พบว่าจำนวนแบคทีเรียรวมในน้ำยาล้างมือสูงถึง 600,000 CFU/g มากกว่ามาตรฐานถึง 600 เท่า

ยิ่งไปกว่านั้น น้ำยาล้างมือบางแห่งยังตรวจพบเชื้อโรคที่ไม่ควรพบ เช่น ในปี 2016 ศูนย์ควบคุมโรคปักกิ่งพบว่าน้ำยาล้างมือในโรงแรมและร้านอาหารเพียง 64.4% ที่ผ่านมาตรฐาน และพบ 3 ตัวอย่างที่มีแบคทีเรียอันตราย 4 ชนิด ได้แก่

• แบคทีเรียโคลิฟอร์มจากอุจจาระ

• เชื้อราและยีสต์

• สแตฟิโลคอคคัส ออเรียส (Staphylococcus aureus)

• พีรูจิโนซา (Pseudomonas aeruginosa)

การล้างมือด้วยน้ำยาล้างมือที่ปนเปื้อน ไม่เพียงไม่ช่วยทำความสะอาด แต่ยังทำให้มือสกปรกกว่าเดิม จากการวิจัยในโรงเรียนประถมพบว่า นักเรียนและพนักงานที่ล้างมือด้วยน้ำยาล้างมือปนเปื้อน มีแบคทีเรีย Gram-negative bacteria เพิ่มขึ้นถึง 26 เท่า ในขณะที่น้ำยาล้างมือที่ไม่ปนเปื้อนช่วยลดแบคทีเรียได้ถึง 50%

หลายคนอาจสงสัยว่า น้ำยาล้างมือมีแบคทีเรียได้อย่างไร?

ความจริงคือ น้ำยาล้างมือทั่วไปไม่ได้มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อเสมอไป ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับส่วนประกอบ โดยส่วนใหญ่มีน้ำและสารลดแรงตึงผิวที่ช่วยชะล้างคราบมัน แต่ไม่จำเป็นต้องมีสารฆ่าเชื้อ เช่น parachloromethaxylenol ซึ่งมีราคาสูงกว่า

สารลดแรงตึงผิวหลักมี 3 ประเภท :

• ประจุลบ เช่น Stearate, Sulfonate: ไม่ฆ่าเชื้อ

• ไม่มีประจุ เช่น Polyether: ไม่ฆ่าเชื้อ

• ประจุบวก เช่น Ammonium quaternary: มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อ

กล่าวคือ น้ำยาล้างมือทั่วไปเน้นล้างคราบมัน ไม่ได้เน้นฆ่าเชื้อโรค และอาจมีแบคทีเรียหรือเชื้อราเจือปน

สาเหตุที่ทำให้น้ำยาล้างมือในห้องน้ำสาธารณะมีแบคทีเรียสูง

• การเติมน้ำยาล้างมือซ้ำโดยไม่ล้างขวด ทำให้แบคทีเรียสะสม

• น้ำยาหมดอายุ ลดประสิทธิภาพฆ่าเชื้อ

• บางคนเติมน้ำลงไปในน้ำยาล้างมือเพื่อประหยัด ทำให้เชื้อเติบโตเร็วขึ้น

เห็นแบบนี้แล้ว หลายคนอาจสงสัยว่า ถ้างั้นไม่ต้องล้างมือเลยดีไหม? คำตอบคือ ไม่ควรหยุดล้างมือเด็ดขาด เพราะการล้างมือเป็นวิธีป้องกันโรคที่ง่ายและได้ผลที่สุด

โรคติดต่อหลายชนิดสามารถแพร่ผ่าน “ทางอุจจาระ-ปาก” โดยเฉพาะในห้องน้ำสาธารณะที่มีผู้ใช้จำนวนมาก และไม่มีใครรู้ว่าคนก่อนหน้าทิ้งเชื้อโรคอะไรไว้บ้าง

วิธีที่แนะนำ

• หากไม่มีน้ำยาล้างมือ ใช้น้ำเปล่าล้างถูมืออย่างน้อย 40 วินาที ก็ช่วยได้

• พกน้ำยาล้างมือหรือแผ่นเช็ดฆ่าเชื้อไปเอง

ถึงจะไม่ใช้น้ำยาล้างมือ แต่ต้องล้างมือให้สะอาดเสมอ เพราะนี่คือวิธีป้องกันตัวเองและครอบครัวอย่างง่ายที่สุด นักวิจัยบางรายประเมินว่าหากคนล้างมือบ่อยขึ้นที่สนามบินทั่วโลก ความเสี่ยงของการระบาดใหญ่ทั่วโลกอาจลดลงได้ถึง 24-69%

จุดที่สกปรกมากในห้องน้ำสาธารณะ นอกจากน้ำยาล้างมือ

• เครื่องเป่ามือ: ดูดอากาศภายในห้องน้ำที่ปนเปื้อน แล้วเป่าออกมา อาจทำให้เชื้อโรคกระจาย

• ปุ่มกดชักโครก: เมื่อกดชักโครก จะมีละอองน้ำปนเปื้อนเชื้อโรคลอยกระจาย และปุ่มกดมักมีเชื้อ E. coli มากที่สุดในห้องน้ำ