นักวิทย์เปิดที่มาชวนขนลุก! มนุษย์เริ่มเลี้ยง "แมว" ครั้งแรกเพื่ออะไร? ไม่ใช่เพราะรัก
นักวิทยาศาสตร์เผยเหตุผลสุดหลอน ว่าทำไมมนุษย์ยุคแรกถึงเริ่มเลี้ยง "แมว" ในสมัยยุคอียิปต์โบราณ
แม้บางคนจะเป็นสายรักหมา ไม่ถูกกับเจ้าสี่ขาอย่างแมวสักเท่าไร แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้เลยว่าแมวก็เป็นอีกหนึ่สัตว์เลี้ยงยอดนิยมที่สุดในโลก
และความจริงแล้ว มนุษย์เลี้ยงแมวกันมานานแสนนาน ล่าสุด ยังมีงานวิจัยใหม่ที่ช่วยไขปริศนาต้นกำเนิดของการเลี้ยงแมวอีกด้วย
ก่อนหน้านี้มีความเชื่อกันว่าการทำให้แมวเชื่องเริ่มขึ้นเมื่อราว 9,000 ปีก่อน จากสายพันธุ์แมวป่าในแอฟริกาเหนือ
แต่ผลการวิจัยล่าสุดของนักวิทยาศาสตร์กลับชี้ไปยังยุคอียิปต์โบราณ โดยในสมัยนั้น คนไม่ได้เลี้ยงแมวเพื่อเป็นเพื่อนเล่นหรือช่วยจับหนูเหมือนในปัจจุบัน แต่เลี้ยงด้วยเหตุผลที่ฟังแล้วอาจทำให้เราขนลุก และคงทำแบบนั้นไม่ได้อีกแล้วในยุคนี้
ปัจจุบันมีคนเลี้ยงแมวกี่คน?
ผลสำรวจ Global Pet Survey ปี 2024 ระบุว่าทั่วโลกมีสัตว์เลี้ยงรวมกันประมาณ 1 พันล้านตัว โดย "แมว" คือสัตว์เลี้ยงยอดนิยมที่สุดในโลก
มนุษย์เริ่มเลี้ยงแมวตั้งแต่เมื่อไหร่?
ก่อนหน้านี้เชื่อกันว่าการเลี้ยงแมวเริ่มขึ้นเมื่อกว่า 9,000 ปีก่อน สมัยที่แมวป่ามักมาอาศัยใกล้หมู่บ้านเกษตรกรรมยุคแรก โดยแมวช่วยจับหนูที่มักมากินพืชผล จึงเกิดเป็นความสัมพันธ์ที่ทั้งสองฝ่ายได้ประโยชน์ร่วมกัน ซึ่งแนวคิดนี้เคยได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวาง
แต่ปัจจุบัน นักวิจัยเริ่มตั้งข้อสงสัยในสมมติฐานนี้
ดร.ฌอน โดเฮอร์ตี้ นักวิทยาศาสตร์โบราณคดีแห่งมหาวิทยาลัยเอ็กซิเตอร์ หนึ่งในผู้เขียนงานวิจัยใหม่ที่ท้าทายแนวคิดเดิม ให้สัมภาษณ์กับ BBC Science Focus ว่า
“งานวิจัยของเราได้ทบทวนหลักฐานทางกระดูก พันธุกรรม และภาพสลักต่าง ๆ เราเสนอว่าการเลี้ยงแมวเริ่มต้นขึ้นในอียิปต์ราวพันปีก่อนคริสตกาล”
นักวิจัยเชื่อว่าความคลาดเคลื่อนของช่วงเวลาอาจเกิดจากขนาดกระดูกแมวที่เล็ก และการเคลื่อนตัวของดินทำให้กระดูกกระจัดกระจายไปยังชั้นดินที่ต่างยุคกัน
“เราจึงใช้วิธีคาร์บอนกัมมันตรังสีในการระบุอายุที่แท้จริง ซึ่งผลก็ชี้ว่ากระดูกแมวบางชิ้นมีอายุใหม่กว่าที่เคยเข้าใจกันมาก” ดร.โดเฮอร์ตี้กล่าวเสริม
แม้การช่วยไล่หนูจะมีส่วนในกระบวนการทำให้แมวเชื่อง แต่สำหรับโลกยุคอียิปต์โบราณแล้ว นักวิจัยมองว่า อาจมีเหตุผลสำคัญอื่นซ่อนอยู่มากกว่า
เหตุผลชวนขนลุกคืออะไร?
สาเหตุหลักมาจากความเชื่อทางศาสนา เพราะในสมัยนั้นแมวถือเป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ของเทพี Bastet
ดังนั้นแมวจำนวนมหาศาลจึงถูกเพาะพันธุ์ขึ้นมาเพื่อนำไป "บูชายัญ" โดยเฉพาะ
“ความเชื่อมโยงระหว่างแมวกับเทพี Bastet ถึงจุดสูงสุดในช่วงศตวรรษที่ 1 ก่อนคริสตกาล” ดร.โดเฮอร์ตี้อธิบาย “ที่วิหารซึ่งสร้างถวายแด่เทพีนี้ เราพบมัมมี่แมวนับล้านตัว และมีจำนวนมากเสียจนยุควิกตอเรียของอังกฤษเคยขนมัมมี่แมวหลายตันกลับไปบดทำปุ๋ยเลยทีเดียว”
เมื่อมีการเพาะพันธุ์แมวจำนวนมาก มนุษย์ก็เริ่มเลือกพัฒนาลักษณะที่ทำให้แมวเชื่องและเลี้ยงง่ายขึ้น จึงถือเป็นจุดกำเนิดของแมวบ้านอย่างแท้จริง
