จากอาหารสัตว์ สู่ซูเปอร์ฟู้ด "ราชาเมล็ดดำ" โปรตีนสูง บำรุงไต หัวใจชอบมาก

29/08/2025 (13:07 น.)

จากอาหารสัตว์ สู่ซูเปอร์ฟู้ด "ราชาเมล็ดดำ" โปรตีนสูง บำรุงไต ปรับสมดุลร่างกาย ต้านอาการวัยทอง

ถั่วดำ เป็นอาหารพื้นฐานที่ใช้กันมาหลายวัฒนธรรมมากว่า 7,000 ปี ในอดีตที่ประเทศจีน ถั่วดำมีอีกชื่อหนึ่งว่า “马料豆” (ถั่วอาหารม้า) ตามชื่อก็คือเป็นอาหารม้า นอกจากใช้เลี้ยงม้าแล้ว ยังใช้เลี้ยงวัว ลา และล่อด้วย ผู้คนพบว่า เมื่อสัตว์กินถั่วดำแล้ว ขนจะเงางาม ร่างกายแข็งแรง และทำงานได้มีกำลัง อีกทั้งในสมัยราชวงศ์ชิง ถั่วดำยังเป็นอาหารม้าที่สำคัญสำหรับกองทัพม้า

อย่างไรก็ตาม เมื่อเปรียบเทียบกับถั่วสีเขียว แดง หรือเหลือง ผู้คนมักเลือกถั่วเหล่านั้นมากกว่า ทำให้ในสมัยนั้นแทบไม่มีใครกินถั่วดำ จะมีก็เพียงช่วงที่เกิดความอดอยากเท่านั้น แต่ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ค่าทางโภชนาการของถั่วดำได้รับการยอมรับมากขึ้น 

ประโยชน์ของถั่วดำ

คุณค่าทางโภชนาการของถั่วดำ (ต่อ 100 กรัมถั่วดำสุก)

• พลังงาน : ประมาณ 132 กิโลแคลอรี

• โปรตีน : 8.9 กรัม

• คาร์โบไฮเดรต : 23.7 กรัม

• ไฟเบอร์ : 8.7 กรัม

• ไขมัน : 0.5 กรัม

• ธาตุเหล็ก : 2.1 มก.

• โฟเลต (วิตามิน B9) : 149 ไมโครกรัม

• แมกนีเซียม : 70 มก.

• โพแทสเซียม : 355 มก.

ข้อมูลอ้างอิง: USDA FoodData Central

ประโยชน์ต่อสุขภาพของถั่วดำ

บำรุงหัวใจและหลอดเลือด : มีไฟเบอร์และสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยลดคอเลสเตอรอลและควบคุมความดันโลหิต

ควบคุมน้ำตาลในเลือด : คาร์โบไฮเดรตย่อยช้า + ไฟเบอร์สูง ทำให้น้ำตาลไม่พุ่งเร็ว เหมาะสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน

บำรุงระบบย่อยอาหาร : ไฟเบอร์ช่วยกระตุ้นการขับถ่าย ป้องกันท้องผูก และบำรุงจุลินทรีย์ที่ดีในลำไส้

บำรุงกระดูกและกล้ามเนื้อ : โปรตีนสูง + มีแมกนีเซียม แคลเซียม และฟอสฟอรัส ที่ช่วยเสริมความแข็งแรงของกระดูก

บำรุงสมองและระบบประสาท : มีโฟเลต วิตามินบี และธาตุเหล็ก ช่วยสร้างเม็ดเลือดแดงและสนับสนุนการทำงานของสมอง

ต้านอนุมูลอิสระ : ถั่วดำมีสาร แอนโทไซยานิน (Anthocyanin) ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยลดการอักเสบและเสี่ยงโรคมะเร็ง

ทั้งถั่วดำและถั่วเหลืองมีสาร ไฟโตเอสโตรเจน (Isoflavones) ที่มีฤทธิ์ทั้งคล้ายฮอร์โมนเอสโตรเจนและต้านเอสโตรเจน ซึ่งช่วยบรรเทาอาการวัยทอง และป้องกันโรคกระดูกพรุนได้ ข้อมูลระบุว่า ถั่วดำมีปริมาณไอโซฟลาโวนสูงถึง 63.6 มก./100 กรัม ซึ่งมากกว่าถั่วเหลืองถึง 1.4 เท่า อีกทั้งสารฟอสโฟลิพิด ซาโปนิน และเปปไทด์ที่มีฤทธิ์ชีวภาพในถั่วดำยังช่วยป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือดสมองได้

ส่วน เปลือกถั่วดำ ยังมี แอนโทไซยานิน ซึ่งไม่มีในถั่วเหลือง โดยแอนโทไซยานินมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระที่แรงมาก สามารถกำจัดอนุมูลอิสระ ป้องกันและต้านมะเร็ง ลดการอักเสบ และชะลอความชรา

สรรพคุณของถั่วดำตามแพทย์แผนจีน

ในตำรับอาหารและสมุนไพรจีน ถั่วดำ (黑豆 / Hēidòu) ถูกยกให้เป็นอาหารที่ บำรุงไตและเสริมพลังหยิน ของร่างกาย ตามแนวคิดแพทย์แผนจีน (TCM) โดยมีเหตุผลดังนี้

• บำรุงไตและเสริมหยิน - ถั่วดำช่วยเพิ่มพลังและความชุ่มชื้นให้ไต เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการไตพร่อง เช่น ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน ปวดเอว หรืออ่อนเพลีย

• ช่วยเสริมสุขภาพกระดูกและข้อต่อ - ตามตามแนวคิดแพทย์แผนจีน ไตเป็นแหล่งกำเนิดพลังสำหรับกระดูก การบำรุงไตด้วยถั่วดำจึงช่วยให้กระดูกแข็งแรง

• บำรุงเลือดและเส้นผม - ถั่วดำมีสารอาหารสูง เช่น โปรตีน เหล็ก และวิตามิน B ช่วยบำรุงเลือด เส้นผม และผิวพรรณ

• การขับลมและดีท็อกซ์ - ถั่วดำมีคุณสมบัติในการขับลมและดีท็อกซ์ ซึ่งสามารถช่วยบรรเทาอาการท้องอืดและปรับสมดุลของร่างกาย

ข้อควรระวัง

• ผู้ป่วยโรคไต: น้ำถั่วดำมีผลช่วยขับปัสสาวะ ดังนั้นผู้ที่มีปัญหาด้านไตควรระมัดระวังในการใช้ ปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทาน

• ผู้ที่ทานยาที่มีแร่ธาตุ: ถั่วดำมีฟิทเตท ซึ่งอาจส่งผลต่อการดูดซึมสารอาหารในร่างกาย ฟิทเตทจะขัดขวางการดูดซึมแร่ธาตุต่างๆ เช่น ธาตุเหล็ก สังกะสี ทองแดง ฟอสฟอรัส ดังนั้นไม่ควรดื่มน้ำถั่วดำร่วมกับการทานยาที่มีธาตุเหล็ก สังกะสี แคลเซียมทองแดง หรือฟอสฟอรัส เพราะอาจทำให้เกิดภาวะขาดสารอาหาร เช่น โลหิตจาง หรือกระดูกพรุน ควรทิ้งระยะเวลาประมาณ4 ชั่วโมงระหว่างการทานถั่วดำกับการทานยา

• ผู้ป่วยโรคลำไส้อักเสบ ท้องเสีย หรือย่อยอาหารยาก: กลุ่มคนเหล่านี้ไม่ควรกินถั่วดำ ถ้าจำเป็นต้องทาน ควรรับประทานถั่วดำที่สุกแล้ว และทานเพียงปริมาณน้อยเท่านั้น หากรับประทานครั้งละมากเกินไปอาจทำให้เกิดอาการท้องอืด

• เด็กเล็กและผู้สูงอายุ: เนื่องจากถั่วดำมีโปรตีนสูงมาก ซึ่งอาจทำให้ผู้สูงอายุหรือเด็กเล็ก ที่มีสุขภาพอ่อนแอย่อยอาหารได้ยาก ทำให้เกิดปัญหาท้องอืด ท้องเฟ้อ