หนุ่มสุขภาพดี ช็อก "สโตรก" เดือนเดียว 2 ครั้ง ทั้งที่ไม่มีความดัน-ไขมันสูง สาเหตุคาดไม่ถึง!
หนุ่มเกิดอาการ “โรคหลอดเลือดสมอง” สองครั้งในเดือนเดียว ทั้งที่ไม่มีความดันสูงและไขมันในเลือดสูง ก่อนพบสาเหตุที่คาดไม่ถึงคือ... ภาวะซิฟิลิสลุกลาม
เมื่อไม่นานมานี้ มีรายงานชายชาวจีนคนหนึ่งเกิดโรคหลอดเลือดสมอง (stroke) ถึงสองครั้งภายในเวลาแค่หนึ่งเดือน ทั้งที่ก่อนหน้านั้นสุขภาพดูแข็งแรง ไม่มีประวัติความดันโลหิตสูง ไม่มีไขมันในเลือดสูง และระดับน้ำตาลในเลือดก็ปกติ
ในครั้งแรก เมื่อชายคนดังกล่าวเดินทางไปปฏิบัติงาน เขาเกิดอาการหลอดเลือดสมองเฉียบพลัน (stroke) ระดับเบา ทำให้ขา/แขนด้านขวาอ่อนแรง ทีมแพทย์เข้ารักษาอย่างรวดเร็วหลังเกิดเหตุและให้การฟื้นฟู ผลการรักษาเบื้องต้นดีขึ้นมาก หลังจากรักษาอยู่สองสัปดาห์ก็สามารถออกจากโรงพยาบาลได้
ผ่านมาไม่นาน สองวันก่อนหน้านี้ เขาเริ่มมีอาการอ่อนแรงด้านขวาอีกครั้ง ความผิดปกติชวนให้ตกใจจึงทำให้เขาไปโรงพยาบาลประจำแผนกประสาทวิทยา ผล MRI แสดงว่าในสมองมี “เนื้อเยื่อสมองตาย” (infarct) ใหม่ เกิดจากภาวะอุดตันของหลอดเลือดสมอง และพบว่าหลอดเลือดสมองด้านซ้ายมีการตีบแคบรุนแรง ถ้าไม่รีบรักษาอาจนำไปสู่การเป็นอัมพาตครึ่งซีกหรือเสียชีวิตได้
สืบประวัติตรวจพบอะไรที่ไม่คาดคิด
ถึงแม้ว่าเขาจะไม่มีความดันโลหิตสูง ไม่มีไขมันในเลือดสูง และน้ำตาลในเลือดอยู่ในเกณฑ์ปกติ แต่ในการซักประวัติเพิ่มเติม พบว่าเขาเคยได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคซิฟิลิส (syphilis) มาก่อน ซึ่งกำลังได้รับการรักษาอยู่ และก่อนเกิด stroke มีอาการปวดศีรษะซ้ำๆ
แพทย์ทำการเจาะน้ำไขสันหลังและวิเคราะห์น้ำหลอดเลือดสมอง (CSF) พบว่าเขามีโรค ซิฟิลิสทางระบบประสาทหลอดเลือดสมอง (neurosyphilis with vascular involvement) ซึ่งเกิดจากเชื้อ Treponema pallidum ที่ลุกลามเข้าสู่ระบบประสาทส่วนกลาง เป็นสาเหตุให้หลอดเลือดสมองอักเสบ เกิดการอุดตันและตีบแคบของหลอดเลือด ในที่สุดจึงนำไปสู่โรคหลอดเลือดสมองซ้ำ
- ย้ายเข้าบ้านใหม่ 4 ชีวิตป่วยจนต้องไป รพ. อึ้งต้นตอคือ "เฟอร์นิเจอร์" ที่ดูไม่มีอันตราย
- ป่วยสโตรกทั้งบ้าน ลูกอายุน้อยได้ความดันแถม เตือนอย่าใช้ "น้ำมันปรุงอาหาร" แบบนี้!!!
แนวทางการรักษาและการดูแล
เมื่อทราบสาเหตุที่แท้จริงแล้ว แพทย์จึงวางแผนการรักษาโดยให้ยา เพนนิซิลลิน (Penicillin) ทางหลอดเลือดดำในปริมาณสูง เพื่อลดเชื้อและควบคุมการอักเสบของหลอดเลือด พร้อมใช้ยาเพื่อป้องกันไม่ให้ stroke เกิดซ้ำ ผลคือ อาการของหลอดเลือดอักเสบและการตีบแคบของหลอดเลือดสมองดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ และไม่ต้องทำการขยายหลอดเลือดหรือใส่ stent หลอดเลือดสมองในทันที
บทเรียนที่สำคัญของเรื่องนี้คือ แม้ว่าเราจะมุ่งเน้นปัจจัยเสี่ยงทั่วไป เช่น ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือด น้ำตาลในเลือด แต่โรคติดเชื้อบางชนิด โดยเฉพาะซิฟิลิสที่ไม่ได้รับการรักษาอาจกลายเป็น “ตัวกระตุ้น” ให้เกิดโรคหลอดเลือดสมองได้โดยไม่รู้ตัว
แนวทางป้องกันเบื้องต้น
กรณีนี้เป็นตัวอย่างที่ชี้ให้เห็นว่า “โรคหลอดเลือดสมอง” อาจเกิดได้แม้ไม่มีปัจจัยเสี่ยงตามปกติ หากมีโรคติดเชื้อทางระบบประสาท เช่น ซิฟิลิสที่ไม่รู้ตัว รักษาไม่ครบถ้วน ซึ่งเมื่อถึงจุดหนึ่งอาจกลายเป็นสาเหตุสำคัญ ดังนั้นการตรวจวินิจฉัยโรคโดยรวม และการรักษาให้ครบถ้วนจึงมีความจำเป็น
