ในสมัยอดีต "แม่ฮ่องเต้" กับ "เมียฮ่องเต้" ใครมีอำนาจมากกว่า?
ในวัฒนธรรมจีนโบราณ โดยเฉพาะในราชสำนัก เรื่องลำดับอำนาจและตำแหน่งใน “วังหลัง” ถือเป็นสิ่งซับซ้อนและมีกฎระเบียบเข้มงวด
คำถามที่หลายคนสงสัยคือ ระหว่าง “แม่ฮ่องเต้” หรือ “ฮองไทเฮา” กับ “เมียฮ่องเต้” หรือ “ฮองเฮา” ใครกันแน่ที่มีอำนาจมากกว่าในราชสำนักจีน?
ทำความเข้าใจกับตำแหน่ง “ฮองเฮา”
“ฮองเฮา” (皇后) คือพระมเหสีหลวงของฮ่องเต้ หรือจักรพรรดิผู้ครองแผ่นดิน เป็นสตรีที่มีฐานะสูงที่สุดใน “วังหลัง” ระหว่างที่ฮ่องเต้ยังครองราชย์อยู่ ฮองเฮามีหน้าที่ดูแลระเบียบแบบแผนในวังหลัง ดูแลสนม พระสนม และฝ่ายในทั้งหมด รวมถึงเป็นสัญลักษณ์ของความมั่นคงแห่งราชวงศ์
อำนาจของฮองเฮาจะมากหรือน้อย มักขึ้นอยู่กับสองปัจจัยหลัก คือ ความโปรดปรานจากฮ่องเต้ และการสนับสนุนจากตระกูลเดิม หากฮองเฮาได้รับความรักจากฮ่องเต้ หรือมีตระกูลที่ทรงอิทธิพล ก็อาจมีอำนาจถึงขั้นมีบทบาททางการเมืองได้
“ฮองไทเฮา” หรือ “แม่ฮ่องเต้” มีอำนาจเหนือกว่า
“ฮองไทเฮา” (皇太后) หมายถึง พระราชมารดาของฮ่องเต้ หรือ “แม่ฮ่องเต้” ซึ่งเป็นสตรีที่มีอำนาจสูงสุดในวังหลัง และบางครั้งก็มีอำนาจเหนือกว่าฮ่องเต้เอง โดยเฉพาะเมื่อฮ่องเต้ยังทรงพระเยาว์ ฮองไทเฮามักจะทำหน้าที่ “ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์” ดูแลกิจการทั้งในและนอกวัง
ในประวัติศาสตร์จีน มีหลายกรณีที่ฮองไทเฮาก้าวขึ้นมามีบทบาทสำคัญทางการเมือง เช่น “พระนางซูสีไทเฮา” แห่งราชวงศ์ชิง ที่ปกครองแผ่นดินจีนยาวนานกว่า 40 ปี แม้จะไม่ได้เป็นจักรพรรดิหญิงอย่างเป็นทางการ แต่ถือได้ว่ามีอำนาจแท้จริงในมือ
แม่ฮ่องเต้เหนือกว่าเมียฮ่องเต้
ในลำดับชั้นอำนาจของราชสำนักจีน “ฮองไทเฮา” มีอำนาจเหนือกว่า “ฮองเฮา” อย่างชัดเจน เพราะฮองไทเฮาเป็น “ผู้ให้กำเนิดจักรพรรดิ” จึงได้รับการเคารพสูงสุดจากทั้งฮ่องเต้และขุนนางในราชสำนัก ส่วนฮองเฮาแม้จะมีตำแหน่งสูงในวังหลัง แต่ก็ยังต้องแสดงความเคารพต่อฮองไทเฮาเสมอ
อย่างไรก็ตาม ฮองเฮาที่เฉลียวฉลาดและได้รับความโปรดจากฮ่องเต้ ก็สามารถสร้างอิทธิพลทางอ้อมได้ไม่น้อย โดยเฉพาะในช่วงที่แม่ฮ่องเต้สิ้นพระชนม์ หรือไม่มีผู้สำเร็จราชการแทน
บทสรุป
แม่ฮ่องเต้ หรือ “ฮองไทเฮา” มีอำนาจมากกว่าเมียฮ่องเต้ หรือ “ฮองเฮา” เพราะเป็นผู้อยู่เหนือในลำดับชั้นราชวงศ์ และเป็นผู้ให้กำเนิดฮ่องเต้ ขณะที่เมียฮ่องเต้มีอำนาจเฉพาะในวังหลังช่วงที่สามีของตนยังครองราชย์อยู่เท่านั้น