รู้หรือไม่? "จิงโจ้" เดินถอยหลังไม่ได้ ไขปริศนาโพสต์นี้มีคำตอบ

07/10/2025 (16:22 น.)

 

ไปต่อไม่ถอยหลัง! ไขปริศนาทำไม 'จิงโจ้' สัตว์สัญลักษณ์ออสเตรเลียถึงเดินกลับหลังไม่ได้?

จิงโจ้ (Kangaroo) เป็นสัตว์ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวจากออสเตรเลีย ทั้งการกระโดดที่น่าทึ่ง และการเป็นสัตว์มีกระเป๋าหน้าท้อง (Marsupial) แต่รู้หรือไม่ว่าท่าทางการเคลื่อนที่ที่พิเศษนี้ มาพร้อมกับข้อจำกัดทางสรีระที่ทำให้พวกมันไม่สามารถเคลื่อนที่ถอยหลังได้เหมือนสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมส่วนใหญ่ ข้อจำกัดนี้ไม่ใช่แค่เรื่องน่ารักเท่านั้น แต่ยังเชื่อมโยงกับวิวัฒนาการและโครงสร้างร่างกายของมันด้วย

1. โครงสร้างที่ออกแบบมาเพื่อ "ไปข้างหน้า" เท่านั้น

การที่จิงโจ้ไม่สามารถเดินถอยหลังได้ เป็นผลมาจากโครงสร้างทางกายวิภาคที่ถูกปรับเปลี่ยนมาเพื่อการกระโดด (Saltation) และการเคลื่อนที่ไปข้างหน้าอย่างมีประสิทธิภาพสูง

• ขาหลังขนาดใหญ่และเท้าที่ยาว: จิงโจ้มีขาหลังที่ยาว แข็งแรง และมีกล้ามเนื้อหนาแน่น ซึ่งทำหน้าที่เหมือนสปริงสำหรับการกระโดดไปข้างหน้า และมีเท้าที่ยาว (รวมถึงนิ้วเท้าที่เชื่อมติดกัน) ที่ไม่ยืดหยุ่นพอที่จะพลิกตัวหรือยันพื้นเพื่อดันร่างกายให้ถอยหลัง
• การเคลื่อนที่ของขาที่ไม่เป็นอิสระ: ขาหลังของจิงโจ้เคลื่อนที่พร้อมกัน (Simultaneously) ไม่สลับซ้ายขวาแบบอิสระเหมือนสัตว์อื่น ๆ การจะก้าวถอยหลังเพียงข้างเดียวจึงแทบเป็นไปไม่ได้

2. บทบาทสำคัญของ "หางทรงพลัง"

อีกหนึ่งสาเหตุที่ขัดขวางการเคลื่อนที่ถอยหลังของจิงโจ้ก็คือ หาง ของมัน

• หางเป็นขาที่ห้า (The Fifth Limb): หางของจิงโจ้ไม่ได้มีไว้แค่ช่วยทรงตัวขณะกระโดด แต่ยังมีกล้ามเนื้อแข็งแรง ทำหน้าที่เป็นเหมือนขาที่ห้า (Pentapedal Locomotion) โดยใช้หางยันพื้นเพื่อรับน้ำหนักและช่วยยกร่างกายส่วนหน้าในขณะเคลื่อนที่ช้า ๆ หรือเล็มหญ้า
• ข้อจำกัดทางกายภาพ: เมื่อจิงโจ้พยายามจะถอยหลัง หางขนาดใหญ่และยาวนี้จะติดพื้นหรือขวางทาง ทำให้พวกมันไม่สามารถเอนตัวไปด้านหลังเพื่อยกหางขึ้นได้สะดวก การถอยหลังจึงเป็นเรื่องที่ยากลำบากทางกายภาพ

3. สัญลักษณ์แห่งความก้าวหน้า

ความสามารถในการเคลื่อนที่ไปข้างหน้าเพียงทิศทางเดียวนี้ ไม่ได้เป็นเพียงข้อจำกัดทางสรีรวิทยา แต่ยังมีความหมายเชิงสัญลักษณ์ในวัฒนธรรมของออสเตรเลียด้วย

• ตราแผ่นดินออสเตรเลีย: จิงโจ้และนกอีมู (Emu) ซึ่งเป็นสัตว์อีกชนิดที่เคลื่อนที่ถอยหลังได้ยาก ถูกนำมาใช้บนตราแผ่นดินของออสเตรเลีย เพื่อสื่อถึงชาติที่ ไม่เคยถอยหลัง (Always Moving Forward) สะท้อนถึงจิตวิญญาณและความมุ่งมั่นของประเทศในการก้าวไปข้างหน้า

สรุป

จิงโจ้คือตัวอย่างที่ยอดเยี่ยมของการปรับตัวทางวิวัฒนาการ โครงสร้างขาหลังขนาดใหญ่ที่พัฒนามาเพื่อการกระโดดอันทรงพลัง และหางที่ทำหน้าที่เป็นเหมือนขาที่ห้า ได้มอบความได้เปรียบในการเคลื่อนที่ไปข้างหน้าอย่างรวดเร็วและประหยัดพลังงาน แต่แลกมาด้วยความสามารถในการถอยหลัง ดังนั้น หากคุณเห็นจิงโจ้ต้องการเปลี่ยนทิศทาง พวกมันจึงเลือกที่จะหมุนตัวแทนที่จะถอยหลังอย่างทุลักทุเล

ข้อมูลอ้างอิง

• งานวิจัยทางสรีรวิทยาของสัตว์จำพวก Macropods ที่กล่าวถึงกลไกการกระโดด (Saltation) และการใช้หางเป็นขาที่ห้า (Pentapedal Locomotion)
• บทความจากแหล่งข้อมูลวิทยาศาสตร์สัตว์เกี่ยวกับข้อจำกัดทางกายภาพของจิงโจ้ในการเคลื่อนที่ถอยหลัง