เนื้อหาในหมวด ข่าว

นี่ร่างกายเราเป็นอะไร? ดูคลิปกดสิว ตัดเล็บขบ แคะหู ทำไมรู้สึกฟิน เพลินจนหยุดดูไม่ได้

นี่ร่างกายเราเป็นอะไร? ดูคลิปกดสิว ตัดเล็บขบ แคะหู ทำไมรู้สึกฟิน เพลินจนหยุดดูไม่ได้

ดูคลิปกดสิว ตัดเล็บขบ แคะหู ทำไมรู้สึกฟิน ขยะแขยงแต่หยุดดูไม่ได้ วิทยาศาสตร์และจิตวิทยามีคำตอบ

หลายคนอาจรู้สึกขยะแขยงกับคลิปเหล่านี้ แต่ทำไมบางคนกลับชอบดู? ในทางวิทยาศาสตร์ พบว่าการดูคลิปประเภทนี้สามารถกระตุ้นสมองให้หลั่งสารที่ทำให้รู้สึก “พึงพอใจ” ได้ และมีปัจจัยทางจิตวิทยาหลายประการอธิบายพฤติกรรมนี้ได้

สมองตอบสนองอย่างไรเมื่อดูคลิปกดสิว

มีการศึกษาด้วยเทคนิค fMRI พบว่า กลุ่มคนที่ชอบดูคลิปกดสิวจะแสดงการกระตุ้น Frontopolar cortex  ของสมอง มากกว่ากลุ่มที่ไม่ชอบ โดยสมองส่วนนี้มีบทบาทในการคิดคาดการณ์ผลลัพธ์จากการกระทำ

1. สมองหลั่งโดพามีน (Dopamine)

เมื่อเราเห็น “สิวถูกกำจัดออกไป” สมองจะตีความว่าเป็นการ กำจัดสิ่งสกปรกหรือภัยคุกคาม ออกจากร่างกาย จึงกระตุ้นให้หลั่งสารโดพามีน ซึ่งเป็น “ฮอร์โมนแห่งความพึงพอใจ” ทำให้รู้สึกโล่งใจและสบายอย่างประหลาด คล้ายกับเวลาทำความสะอาดห้องแล้วเห็นมันเรียบร้อย

2. สมองส่วน Amygdala กับ Insula ทำงานพร้อมกัน

สองส่วนนี้เกี่ยวกับ “อารมณ์รังเกียจ” และ “ความรู้สึกพอใจ” ซึ่งเกิดขึ้นพร้อมกันเวลาที่ดูคลิปประเภทนี้

  • Amygdala จะตอบสนองต่อสิ่งที่ดูน่าขยะแขยง (หนอง สิวแตก ฯลฯ)

  • Insula จะตีความอารมณ์เชิงซับซ้อน เช่น ความโล่งใจหรือความสบายเมื่อสิวหลุดออก

ผลคือสมองเกิดภาวะ “รู้สึกขยะแขยงแต่หยุดดูไม่ได้”

3. ระบบ Mirror Neurons ทำงาน

เมื่อเราเห็นคนอื่น “บีบสิว” หรือ “รู้สึกโล่ง” สมองของเราจะจำลองความรู้สึกนั้นขึ้นมาเอง เหมือนเรากำลังบีบสิวด้วยตัวเอง จึงเกิดความรู้สึกสะใจหรือผ่อนคลายโดยอัตโนมัติ

4. ความรู้สึกควบคุม (Sense of Control)

สิวเป็นสิ่งที่รบกวนและควบคุมไม่ได้ในชีวิตจริง แต่การดูคลิปกดสิวทำให้เรารู้สึกว่า “ปัญหาถูกแก้ไข” จบลงอย่างสมบูรณ์ จึงสร้างความรู้สึกพึงพอใจและปลอดภัย

5. บางคนอาจติดได้เหมือนเสพติดคลิป ASMR

เพราะคลิปเหล่านี้กระตุ้นระบบรางวัลในสมอง (Reward System) เหมือนกับตอนดูคลิปตัดสบู่ หรือฟังเสียง ASMR จึงมีความรู้สึกอยากดูซ้ำๆ เพื่อให้สมองหลั่งโดพามีนอีกครั้ง

“Morbid Curiosity”  อยากรู้อยากเห็นในสิ่งที่น่าขยะแขยง

หนึ่งในปัจจัยที่ช่วยอธิบายคือแนวโน้มทางจิตวิทยาที่เรียกว่า Morbid curiosity ความอยากรู้อยากเห็นในสิ่งที่ไม่สบายใจหรือเกี่ยวกับความตาย ความรุนแรง หรือเรื่องน่ากลัว

นิสัยนี้ไม่จำเป็นต้องเป็นลบเสมอไป บางครั้งเป็นกลไกที่ช่วยให้เรารับรู้ภัยหรือเข้าใจความเสี่ยงภายใต้ “พื้นที่ปลอดภัย” ที่ไม่เสี่ยงจริง เช่นดูหนังสยองขวัญ ดูข่าวอาชญากรรม หรือดูคลิปกดสิวในอินเทอร์เน็ต 

งานวิจัยชี้ว่า คนที่มีระดับ Morbid curiosity สูง มักจะมีแนวโน้มชอบคลิปประเภท Negative content เพราะมันกระตุ้นระบบความเพลิดเพลินในสมองได้มากขึ้น

งานวิจัยด้านมนุษยศาสตร์ (cultural studies) ให้มุมมองว่า คลิปกดสิวเปรียบเสมือน “การชำระล้าง (Purgation)” เห็นสิ่งภายในถูกดันออกมา ทำให้เกิดความโล่งใจทางจิตใจผ่านกระบวนการที่ดูเหมือนเป็นการรักษา หรือ “เอาของเสียออกจากร่างกาย”

นอกจากนี้ ความอดทนต่อความรู้สึกขยะแขยง (Disgust tolerance) มีบทบาทสำคัญ ผู้ที่มีความอดทนสูงต่อความขยะแขยง มักมองคลิปเหล่านี้เป็นประสบการณ์ที่น่าสนใจมากกว่าผู้ที่มีความไวต่อความขยะแขยงสูง 

สรุปเหตุผลที่บางคนดูคลิปกดสิวแล้วรู้สึกฟิน

โดยรวมแล้ว เหตุผลที่หลายคนชอบดูคลิปกดสิว ตัดเล็บขบ หรือทำความสะอาดหู คือ

  • การกระตุ้นสมองในส่วนที่เกี่ยวกับการประเมินผล และระบบสารรางวัล (โดปามีน / NAc) เมื่อสิวถูกกดออกสำเร็จ

  • มุมจิตวิทยา “อยากรู้อยากเห็นในสิ่งที่น่าขยะแขยง (morbid curiosity)” ที่ช่วยให้เราสำรวจสิ่งอันตรายภายใต้ความปลอดภัย

  • ความรู้สึกเพื่อการปลดปล่อย (catharsis) เมื่อเห็นการ “ชำระล้าง” ของสิ่งไม่ดีออกมาจากร่างกาย

  • ปัจจัยบุคลิกภาพ เช่น ความอดทนต่อความขยะแขยง และทัศนคติต่อความรู้สึกที่หลากหลาย