ชาร์จแบตมือถือ 0–100% กินค่าไฟกี่บาท? สูตรคำนวณจริง พร้อมวิธีคิดละเอียด

04/11/2025 (12:42 น.)

หลายคนคงเคยสงสัยว่า ชาร์จแบตมือถือ 0–100% กินค่าไฟกี่บาท? จะแพงจนรู้สึกไหม หรือแทบไม่กระทบบิลค่าไฟบ้านเลย?

บทความนี้จะพาอ่านแบบเข้าใจง่าย ตั้งแต่สูตรการคำนวณ แปลงหน่วยจริง ตัวอย่างค่าใช้จ่ายตามความจุแบตที่พบบ่อย เคสตัวอย่าง และเคล็ดลับลดการสูญเสียพลังงาน เพื่อให้คุณรู้ตัวเลขจริงและตัดสินใจได้อย่างชาญฉลาดเมื่อชาร์จมือถือ

หลักการคิด

การคำนวณมี 4 ขั้นตอนหลัก ได้แก่

แปลงความจุแบตจาก mAh เป็นพลังงานหน่วย Wh

ปรับค่าให้คำนึงถึงประสิทธิภาพการชาร์จ (loss/efficiency)

แปลงเป็นหน่วยกิโลวัตต์-ชั่วโมง (kWh)

คูณด้วยอัตราค่าไฟ (บาท/หน่วย)

สูตรที่ใช้ (Step-by-step)

1. แปลง mAh → Wh
Wh = (mAh × แรงดันแบต (V)) ÷ 1000
โดยทั่วไปใช้แรงดันมาตรฐานของแบตลิเธียมที่ 3.7 V เป็นค่าประมาณ เช่นมือถือความจุ 3,000 mAh → 3,000 × 3.7 ÷ 1000 = 11.1 Wh

2. คำนึงถึงประสิทธิภาพการชาร์จ
พลังงานที่ดึงจากปลั๊กจะมากกว่าพลังงานที่เข้าแบตเพราะมีการสูญเสีย (ตัวแปลง/สาย/ความร้อน) ค่า efficiency มักอยู่ระหว่าง 85%–95% หากใช้ค่า 85% ให้หาร Wh ด้วย 0.85 เพื่อหาพลังงานที่ดูดจากปลั๊กจริง

3. แปลง Wh → kWh
1 kWh = 1,000 Wh → เอา Wh ที่คำนวณแล้ว ÷ 1000 = kWh

4. คูณด้วยอัตราค่าไฟ (บาท/kWh)
ตัวอย่างในบทความนี้จะยกสองกรณีค่าไฟเพื่อให้เห็นช่วง ได้แก่ 3.99 บาท/kWh และ 4.15 บาท/kWh (ผู้ใช้สามารถแทนค่าตามบิลจริงของบ้านได้)

ตัวอย่างคำนวณจริง (ใช้แรงดันแบต 3.7V)

คำนวณให้เห็นสำหรับมือถือความจุทั่วไป โดยเปรียบเทียบสองกรณี efficiency: 85% (หัวชาร์จทั่วไป) และ 95% (หัวชาร์จมีประสิทธิภาพสูง)

ความจุ (mAh)	พลังงานแบต (Wh)	พลังงานจากปลั๊ก (Wh) @85%	พลังงานจากปลั๊ก (kWh)	ค่าไฟที่ 3.99 บ./kWh	ค่าไฟที่ 4.15 บ./kWh
3,000	11.1	13.06	0.01306	≈ 0.05 บาท (5 สตางค์)	≈ 0.05–0.06 บาท
4,000	14.8	17.41	0.01741	≈ 0.07 บาท (7 สตางค์)	≈ 0.07–0.08 บาท
5,000	18.5	21.77	0.02177	≈ 0.09 บาท (9 สตางค์)	≈ 0.09–0.10 บาท
6,000	22.2	26.12	0.02612	≈ 0.10–0.11 บาท	≈ 0.11 บาท
10,000 (powerbank)	37.0	43.53	0.04353	≈ 0.17 บาท	≈ 0.18 บาท

หมายเหตุ: ค่าในตารางเป็นการประมาณโดยใช้แรงดันแบต 3.7V และ efficiency 85% เพื่อให้เห็นภาพ หากใช้ efficiency สูงขึ้น (95%) ค่าไฟจะลดลงเล็กน้อย

ปัจจัยที่ทำให้ค่าไฟจริงต่างออกไป

• ค่าไฟต่อหน่วย (บาท/kWh) — ขึ้นกับอัตราที่การไฟฟ้ากำหนดและนโยบายชดเชย (ผู้ใช้ควรใส่ค่าในบิลจริงของตัวเอง)
• ประสิทธิภาพหัวชาร์จและสาย — หัวชาร์จเก่าหรือสายคุณภาพต่ำจะมีการสูญเสียพลังงานมากขึ้น
• การชาร์จขณะใช้งาน — เล่นเกม/เปิดหน้าจอสว่างขณะชาร์จจะทำให้กินไฟรวมมากขึ้น เพราะเครื่องต้องจ่ายไฟให้ทำงานด้วย
• การชาร์จแบบไร้สาย — มักมีประสิทธิภาพต่ำกว่าสาย มีการสูญเสียพลังงานมากกว่า
• สภาพและอายุแบตเตอรี — แบตเสื่อมจะใช้พลังงานไม่เต็มประสิทธิภาพ ทำให้ต้องชาร์จบ่อยขึ้นหรือใช้เวลาชาร์จนานขึ้น

เคล็ดลับถ้าต้องการประหยัดค่าไฟจากการชาร์จ

ใช้หัวชาร์จคุณภาพหรือหัวแบบ GaN ที่มีประสิทธิภาพสูงเพื่อลดการสูญเสียพลังงาน

หลีกเลี่ยงการชาร์จแบบไร้สายบ่อยๆ หากต้องการประหยัดไฟ

หลีกเลี่ยงการชาร์จขณะเล่นเกมหรือใช้งานหนัก จะทำให้ใช้พลังงานรวมสูงขึ้น

ถ้าต้องการประหยัดอย่างจริงจัง ให้ตั้งเป้าชาร์จเป็นช่วงที่ค่าไฟถูก (หากมีอัตราเวลา-ต่างราคา) และปิดแอป/ฟังก์ชันที่ไม่จำเป็นขณะชาร์จ

อย่าปล่อยชาร์จค้างทั้งคืน แม้มือถือสมัยใหม่มีระบบจัดการ แต่การชาร์จเกินจำเป็นทำให้ใช้ไฟรวมมากขึ้นในระยะยาว

ตัวอย่างการคำนวณแบบเร็ว — สูตรสั้น

ถ้าต้องการคำนวณแบบเร็ว ให้ใช้สูตรนี้:

ค่าไฟ (บาท) ≈ (mAh × 3.7 ÷ 1000 ÷ efficiency) × ค่าไฟ (บาท/kWh)

ตัวอย่างมือถือ 4,000 mAh, efficiency 85%, ค่าไฟ 4.00 บ./kWh:

ค่าไฟ ≈ (4,000 × 3.7 ÷ 1000 ÷ 0.85) × 4.00 ≈ 0.0675 บาท ≈ 6.8 สตางค์

บทสรุป

โดยสรุป ชาร์จแบตมือถือ 0–100% กินค่าไฟกี่บาท? คำตอบคือ จำนวนเงินน้อยมาก มักอยู่ในระดับ สตางค์ต่อครั้ง (ตัวอย่างทั่วไปประมาณ 0.05–0.2 บาท ขึ้นกับความจุแบตเตอรี ประสิทธิภาพหัวชาร์จ และค่าไฟของบ้าน)

ดังนั้น ค่าไฟจากการชาร์จมือถือไม่ควรเป็นสิ่งที่ต้องกังวล แต่ถ้าต้องการประหยัดจริงๆ ให้เลือกหัวชาร์จคุณภาพ หลีกเลี่ยงการชาร์จไร้สายบ่อยๆ และลดการใช้งานหนักขณะชาร์จ