ทายไม่ถูกจริงๆ! "ถนน 5 สาย" ที่เก่าแก่ที่สุดในไทย ที่สร้างแบบถนนสมัยใหม่ มีสายไหนบ้าง
5 อันดับถนนเก่าแก่ที่สุดในไทยยุครัตนโกสินทร์ (ถนนแบบตะวันตก)
เมื่อพูดถึง "ถนนที่เก่าแก่ที่สุดในไทย" หลายคนอาจนึกถึงถนนในยุคสุโขทัยอย่าง "ถนนพระร่วง" ซึ่งเป็นเส้นทางโบราณเชื่อมโยงเมืองต่างๆ ในประวัติศาสตร์ แต่บทความนี้จะพิจารณาเฉพาะถนนแบบตะวันตก (Modern roads) ที่สร้างขึ้นในยุครัตนโกสินทร์เพื่อการสัญจรด้วยรถม้าและขยายความเจริญของเมือง โดยมีจุดเริ่มต้นชัดเจนตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4)
ด้านล่างคือ 5 ถนนเก่าแก่ในไทย เรียงลำดับตามประวัติศาสตร์การก่อสร้างในยุคใหม่ ซึ่งหลายสายยังคงเป็นเส้นเลือดหลักของกรุงเทพมหานครมาจนถึงปัจจุบัน
1. ถนนเจริญกรุง (เริ่มสร้าง พ.ศ. 2404)
ถนนเจริญกรุง ถือเป็นถนนสายแรกของประเทศไทยที่สร้างตามแบบตะวันตกอย่างแท้จริง โดยเริ่มก่อสร้างเมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2404 และแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2407
วัตถุประสงค์: สร้างขึ้นตามคำกราบบังคมทูลของเหล่ากงสุลต่างชาติ ที่ต้องการถนนสายยาวสำหรับขี่ม้าและนั่งรถม้าตากอากาศ เนื่องจากในสมัยนั้นกรุงเทพฯ ยังสัญจรทางน้ำเป็นหลัก และถนนบนบกเป็นเพียงทางเดินดินแคบๆ
เส้นทาง: มีความยาวประมาณ 8.5 กิโลเมตร เริ่มต้นจากถนนสนามไชย (บริเวณพระบรมมหาราชวัง) ทอดยาวเลียบแม่น้ำเจ้าพระยาไปสิ้นสุดที่ดาวคะนอง (หรือที่เรียกกันว่า "ถนนตก" ในปัจจุบัน)
2. ถนนสีลม (เริ่มสร้างราว พ.ศ. 2404–2407)
แม้จะไม่ได้ถูกนับรวมในชุด "ถนน 3 สายแรก" เสมอไป แต่ถนนสีลม (บันทึกบางแหล่งเรียกว่า "ถนนขวาง" หรือ "ถนนขวางบางรัก") ก็ถูกสร้างขึ้นในยุคสมัยเดียวกัน คือในรัชกาลที่ 4 ราวช่วง พ.ศ. 2404–2407
วัตถุประสงค์: ถนนสายนี้แต่เดิมเกิดขึ้นจากการเป็น "คันดิน" ที่ได้จากการขุดคลองเพื่อเชื่อมคลองบางรักเข้ากับคลองถนนตรง (ปัจจุบันคือถนนพระรามที่ 4) ต่อมาจึงพัฒนาเป็นถนน
เส้นทาง: เป็นถนนที่ตัด "ขวาง" ตามชื่อเดิม โดยเชื่อมระหว่างถนนเจริญกรุง (ทางทิศตะวันตก) กับถนนพระรามที่ 4 (ทางทิศตะวันออก) ชื่อ "สีลม" มาจากการที่ภายหลังมีชาวต่างชาตินำเครื่องสีลม (กังหันลม) มาติดตั้งในบริเวณนี้ซึ่งยังเป็นทุ่งนาโล่ง
3. ถนนบำรุงเมือง (เริ่มสร้างราว พ.ศ. 2404–2406)
ถนนบำรุงเมือง เป็นหนึ่งใน 3 ถนนสายสำคัญดั้งเดิมที่สร้างในยุคเดียวกัน โดยเป็นการปรับปรุงเส้นทางเดิมที่มีอยู่แล้ว
วัตถุประสงค์: เพื่อขยายความเจริญและปรับปรุงภูมิทัศน์ใจกลางพระนครให้ทันสมัย
เส้นทาง: แต่เดิมเป็นทางเดินเท้าที่ชาวบ้านเรียกว่า "ถนนเสาชิงช้า" ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 4 ได้โปรดเกล้าฯ ให้สร้างเป็นถนนแบบใหม่ มีเส้นทางเริ่มจากบริเวณใกล้พระบรมมหาราชวัง ผ่านเสาชิงช้า ไปจนถึงประตูสำราญราษฎร์ (ประตูผี)
4. ถนนเฟื่องนคร (สร้างเสร็จราว พ.ศ. 2407)
ถนนเฟื่องนคร เป็นถนนสายที่ 3 ในชุดที่สร้างขึ้นพร้อมกับถนนเจริญกรุงและบำรุงเมืองในสมัยรัชกาลที่ 4 โดยชื่อถนนทั้งสามสายนี้ (เจริญกรุง, บำรุงเมือง, เฟื่องนคร) มีความหมายคล้องจองกันถึงความเจริญรุ่งเรืองของบ้านเมือง
วัตถุประสงค์: สร้างขึ้นเพื่อเชื่อมต่อเส้นทางในเขตพระนครให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น
เส้นทาง: เป็นถนนสายสั้นๆ ความยาวประมาณ 0.5 กิโลเมตร เริ่มต้นจากบริเวณสี่กั๊กพระยาศรี และไปบรรจบกับถนนบำรุงเมืองที่สี่แยกเสาชิงช้า
5. ถนนเยาวราช (เริ่มสร้าง พ.ศ. 2435)
ขยับมาสู่ยุคของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ถนนเยาวราชถือเป็นถนนสายสำคัญที่สร้างขึ้นในยุคนี้ โดยเริ่มก่อสร้างในปี พ.ศ. 2435 และใช้เวลาสร้างนานถึง 8 ปี
วัตถุประสงค์: สร้างขึ้นเพื่อรองรับการค้าและความเจริญในย่านชุมชนชาวจีน (สำเพ็ง) ที่หนาแน่นขึ้น
เส้นทาง: เป็นถนนสายหลักของย่านไชน่าทาวน์ มีความยาวประมาณ 1.5 กิโลเมตร ได้รับสมญานามว่า "ถนนมังกร" โดยมีจุดเริ่มต้นที่ซุ้มประตูเฉลิมพระเกียรติ (วงเวียนโอเดียน)