รู้หรือไม่ สัตว์ชนิดเดียวที่มี "ลายนิ้วมือ" เหมือนมนุษย์เป๊ะ ทั้งที่บรรพบุรุษไม่ใช่ญาติกัน

โคอาลากับ "ลายนิ้วมือ" ที่เหมือนมนุษย์จนนิติวิทยาศาสตร์แทบแยกไม่ออก

ลายนิ้วมือ คือหนึ่งในเอกลักษณ์เฉพาะตัวของมนุษย์ ที่ใช้ยืนยันตัวตนและสืบสวนคดีอาชญากรรมมานานหลายศตวรรษ แต่สิ่งที่น่าประหลาดคือไม่ได้มีเพียงมนุษย์เท่านั้นที่มีลายนิ้วมือที่โดดเด่น เพราะโคอาลา สัตว์ประจำชาติของออสเตรเลีย ก็มีลายนิ้วมือที่เหมือนมนุษย์แทบแยกไม่ออกเช่นกัน

โดยปกติแล้ว สัตว์ตระกูลไพรเมต เช่น ลิงชิมแปนซี อุรังอุตัง และกอริลลา ก็มีลายนิ้วมือที่คล้ายมนุษย์ แต่สำหรับโคอาลานั้นถือเป็นเรื่องที่ผิดปกติอย่างมาก เพราะมันเป็นสิ่งมีชีวิตเพียงชนิดเดียวที่ไม่ใช่ไพรเมต แต่กลับมีลวดลายขดวนละเอียดที่ปลายนิ้ว ซึ่งนักวิทยาศาสตร์เตือนว่าอาจสร้างความสับสนให้เจ้าหน้าที่นิติวิทยาศาสตร์ได้

เบื้องหลังการค้นพบ "ลายนิ้วมือ" ของโคอาลา

การค้นพบเรื่องลายนิ้วมือของโคอาลาเกิดขึ้นตั้งแต่ในช่วงกลางทศวรรษ 1970 ในสหราชอาณาจักร เมื่อเจ้าหน้าที่ตำรวจได้เก็บตัวอย่างลายนิ้วมือของลิงชิมแปนซีและอุรังอุตังในสวนสัตว์ เพื่อเทียบกับรอยนิ้วปริศนาที่พบในที่เกิดเหตุ แต่ผลการตรวจสอบกลับไม่พบความเชื่อมโยงกับสัตว์กลุ่มดังกล่าว

เรื่องราวนี้ได้จุดประกายให้นักมานุษยวิทยาอย่าง Maciej Henneberg เริ่มตรวจสอบและเกิดความสงสัยในตัวโคอาลา เนื่องจากเป็นสัตว์ที่ไม่ถูกพิจารณาในตอนแรก โคอาลาอยู่ในกลุ่มสัตว์มีกระเป๋าหน้าท้อง ซึ่งแยกสายวิวัฒนาการจากไพรเมตไปกว่า 70 ล้านปี และสัตว์ในตระกูลเดียวกันอย่างวอมแบตหรือจิงโจ้ก็ไม่มีลายนิ้วมือแบบนี้

วิวัฒนาการแบบคู่ขนานเพื่อการอยู่รอด

จากการวิจัยของมหาวิทยาลัยแอดิเลด (Adelaide University) ในปี 1996 พบว่าลายนิ้วมือของโคอาลานั้นวิวัฒนาการขึ้นมาเพื่อช่วยในการหยิบจับได้อย่างสะดวก เช่น การเลือกเก็บใบยูคาลิปตัส ซึ่งเป็นอาหารหลักเพียงอย่างเดียวของมัน นอกจากนี้ยังช่วยให้เกาะต้นไม้ที่มีผิวขรุขระได้มั่นคงยิ่งขึ้นอีกด้วย

นักวิทยาศาสตร์สรุปว่าลายนิ้วมือของโคอาลาเป็นผลของ “วิวัฒนาการแบบลู่ทางเดียวกัน” (convergent evolution) หมายความว่าสิ่งมีชีวิตต่างสายพันธุ์วิวัฒน์คุณลักษณะคล้ายกัน เพื่อตอบสนองต่อความกดดันทางธรรมชาติที่คล้ายคลึงกัน แม้ว่าบรรพบุรุษร่วมกันของมนุษย์และโคอาลาจะแยกสายจากกันไปกว่า 100 ล้านปีก่อนก็ตาม

โคอาลาอาจตกเป็นผู้ต้องสงสัยในอาชญากรรม

แม้จะยังไม่เคยมีรายงานว่าโคอาลาเข้าไปพัวพันกับคดีอาชญากรรมใด ๆ แต่ลายนิ้วมือที่เหมือนมนุษย์จนแทบแยกไม่ออกนี้ ทำให้เจ้าหน้าที่นิติวิทยาศาสตร์ต้องเพิ่มความระมัดระวังหากพบรอยนิ้วมือในพื้นที่ที่มีโคอาลาอาศัยอยู่มาก

การมีลายนิ้วมือของโคอาลาจึงไม่เพียงแต่เป็นเรื่องน่าทึ่งทางชีววิทยาเท่านั้น แต่ยังเป็นหลักฐานที่ชัดเจนว่า วิวัฒนาการสามารถสร้างความเหมือนที่น่าประหลาดใจระหว่างสิ่งมีชีวิตที่ดูแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิงได้อย่างไรฃ