หนี้ของพ่อแม่แบบไหน ลูกไม่ต้องจ่าย? รู้ไว้ไม่โดนหลอก
"หนี้พ่อแม่" ลูกต้องจ่ายแทนไหม? เคลียร์ชัด หนี้แบบไหนลูกไม่ต้องรับผิดชอบ
"หนี้ของพ่อแม่ ลูกต้องจ่ายแทนไหม?" เป็นคำถามคลาสสิกที่สร้างความกังวลใจให้หลายครอบครัว บางคนกลัวว่าจู่ๆ จะมีเจ้าหนี้มาทวงเงินที่เราไม่ได้ก่อ หรือบางคนก็เข้าใจผิดว่ายังไงลูกก็ต้องรับผิดชอบ 100%
วันนี้จะมาเคลียร์ข้อกฎหมายให้ชัดๆ ว่าตกลงแล้ว "หนี้พ่อแม่" ลูกต้องรับผิดชอบแค่ไหน และหนี้แบบใดบ้างที่ลูก "ไม่ต้องจ่าย" ตามกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทย
กรณี "พ่อแม่ยังมีชีวิตอยู่"
ขอให้สบายใจได้เลย โดยหลักการแล้ว ตราบใดที่พ่อแม่ยังมีชีวิตอยู่ กฎหมายถือหลัก "หนี้ใครหนี้มัน"
หนี้ที่ท่านก่อขึ้นเอง ไม่ว่าจะเป็นหนี้บัตรเครดิต หนี้เงินกู้ หรือหนี้จากการทำธุรกิจ ถือเป็น "หนี้ส่วนตัว" ของท่าน ลูกจึงไม่มีหน้าที่ตามกฎหมายที่จะต้องไปชำระหนี้เหล่านั้นแทน แม้ว่าเจ้าหนี้จะมาทวงก็ตาม
ข้อยกเว้นที่ลูกต้องจ่าย
คุณจะต้องรับผิดชอบหนี้ของพ่อแม่ที่ยังมีชีวิตอยู่ ก็ต่อเมื่อคุณได้เข้าไปมีส่วนร่วมทางกฎหมาย ดังนี้:
- คุณไป "เซ็นค้ำประกัน" หนี้ก้อนนั้น
- คุณไป "กู้ร่วม" กับพ่อแม่ในหนี้ก้อนนั้น
หากคุณไม่ได้ทำ 2 อย่างนี้ ลูกก็ไม่จำเป็นต้องจ่ายครับ
กรณี "พ่อแม่เสียชีวิต"
นี่คือประเด็นที่คนมักสับสนที่สุด เมื่อพ่อแม่เสียชีวิต หนี้สินและทรัพย์สินทั้งหมดของท่าน จะถูกเรียกรวมกันว่า "กองมรดก"
หลักการสำคัญที่สุดที่กฎหมายกำหนดไว้ คือ "ลูก (ในฐานะทายาท) ต้องรับผิดชอบหนี้ แต่ไม่เกินมรดกที่ได้รับ"
เพื่อให้เห็นภาพชัดเจน ลองดูตัวอย่างนี้:
ตัวอย่างที่ 1: หนี้มากกว่ามรดก
- พ่อมีหนี้ 3,000,000 บาท
- ทิ้งมรดก (บ้าน+เงินฝาก) ไว้ให้ลูก มูลค่ารวม 1,000,000 บาท
สิ่งที่ลูกต้องทำ: ลูกต้องใช้มรดก 1,000,000 บาท นั้นไปชดใช้หนี้ เจ้าหนี้จะมาฟ้องร้องเอาจาก "ทรัพย์สินส่วนตัว" ของลูกอีก 2,000,000 บาทที่เหลือ ไม่ได้เด็ดขาด
ตัวอย่างที่ 2: มรดกมากกว่าหนี้
- พ่อมีหนี้ 500,000 บาท
- ทิ้งมรดก (ที่ดิน) ไว้ให้ลูก 1,000,000 บาท
สิ่งที่ลูกต้องทำ: ลูกต้องรับผิดชอบใช้หนี้ 500,000 บาท จากกองมรดกนั้น และจะได้รับมรดกส่วนที่เหลือ 500,000 บาทไปตามสิทธิ์
สรุป: หนี้พ่อแม่แบบไหน ที่ลูก "ไม่ต้องจ่าย"
จากหลักการทั้งหมด สรุปประเภทหนี้ที่ลูกไม่ต้องรับผิดชอบได้ ดังนี้
ตราบใดที่คุณไม่ได้ไปเซ็นค้ำประกัน หรือ กู้ร่วม หนี้ก้อนนั้นคุณไม่ต้องจ่าย
กรณีพ่อแม่เสียชีวิต คุณรับผิดชอบแค่เท่าที่ได้มรดกมา ส่วนที่เกินไม่ต้องควักเนื้อตัวเองจ่ายเพิ่ม
หากคุณรู้แน่ชัดว่าพ่อแม่มีหนี้สินมากกว่าทรัพย์สิน คุณสามารถยื่นคำร้อง "ขอสละมรดก" ต่อศาลได้ (ต้องทำภายใน 3 เดือน) เมื่อสละมรดกแล้ว คุณก็ไม่ต้องรับผิดชอบหนี้ใดๆ ของท่านเลย
เช่น หนี้บัตรเครดิต (อายุความ 2 ปี) หากเจ้าหนี้ไม่ได้ฟ้องภายในกำหนด ทายาทก็มีสิทธิ์ปฏิเสธการชำระหนี้ก้อนนั้นได้
ข้อควรระวังคือ เรื่องหนี้สินและมรดกมีความซับซ้อนในรายละเอียด ควรพิจารณาเงื่อนไขของแต่ละกรณีให้ดี