เปิดตำนาน 5 แมวไทยโบราณ กับความเชื่อที่อยู่คู่กับคนไทยมานมนาน
เปิดตำนาน 5 แมวไทยโบราณ กับความเชื่อมหามงคลที่อยู่คู่คนไทยมานาน
จากกรณีที่ประชุม ครม. เห็นชอบแมวไทยเป็นเอกลักษณ์ประจำชาติประเภทสัตว์เลี้ยง พร้อมผลักดันให้เป็น Soft Power ด้านวัฒนธรรม ระบุแมวไทยเป็นหนึ่งในกลุ่มแมวสายพันธุ์เก่าแก่
ซึ่งปัจจุบันมีแมวไทยพันธุ์แท้เหลืออยู่ 5 สายพันธุ์ คือ แมวศุภลักษณ์ แมวโคราช แมววิเชียรมาศ แมวโกญจา และแมวขาวมณี โดยแต่ละสายพันธุ์มีตำนาน และมีความเชื่อที่อยู่คู่กับคนไทยมาอย่างช้านาน เราไปไล่เจาะทีละสายพันธุ์กันว่ามีเรื่องราวที่น่าสนใจอย่างไรบ้าง
แมวศุภลักษณ์ (ทองแดง)
ที่มาและความเชื่อ
- ปรากฏชื่อในสมุดข่อยโบราณ ได้ชื่อว่า "แมวทองแดง (Copper)" ตามสีขนที่คล้ายทองแดง
- "ศุภลักษณ์" แปลว่าลักษณะที่ดี ตามตำราเชื่อว่า หากเลี้ยงไว้จะช่วยขจัดสรรพโทษและสิ่งร้าย ให้กลับคืนสู่ความสุขเกษม
- เชื่อกันว่า เป็นต้นกำเนิดของ "แมวพม่า (Burmese Cat)" ที่ถูกนำไปพัฒนาสายพันธุ์ในต่างประเทศ
ลักษณะเด่น
- สีขน: สีน้ำตาลเข้มเหมือนสีทองแดงเสมอกันทั้งตัว (สีเข้มกว่าบริเวณใบหน้า, หู, ปลายขา และหาง)
- นัยน์ตา: สีเหลืองเป็นประกาย หรือสีอำพัน
- บุคลิก: กระตือรือร้น อยากรู้อยากเห็น และรักอิสระ
ความเชื่อโบราณ
- เสริมโชคลาภ ยศถาบรรดาศักดิ์ เชื่อว่าเหมาะกับคนค้าขาย จะช่วยให้ธุรกิจ การเจรจาราบรื่น และร่ำรวยเงินทอง
แมวสีสวาด (โคราช/มาเลศ)
ที่มาและชื่อเรียก
- ถิ่นกำเนิด: อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา
- มีชื่อเรียกหลากหลาย: แมวสีสวาด (เพราะสีขนคล้ายเมล็ดสวาด), แมวโคราช (ชื่อที่ได้รับพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย โดยใช้แหล่งกำเนิดของแมวเป็นชื่อเรียกพันธุ์แมว), แมวมาเลศ หรือ แมวดอกเลา
- ถูกบันทึกไว้ในสมุดข่อยโบราณว่าเป็น 1 ใน 17 แมวให้โชคลาภที่ดีของประเทศไทย
ลักษณะเด่น
- สีขน: สีเทาอ่อน/สีเงิน (Silver Blue) หรือสีดอกเลา สม่ำเสมอตั้งแต่เกิดจนตาย
- ศีรษะ: เมื่อมองจากด้านหน้าเป็นรูปหัวใจ (ตัวผู้จะเห็นรอยหยักชัดเจน)
- นัยน์ตา: สีเหลืองอมเขียว (เริ่มจากสีฟ้าในลูกแมว และเปลี่ยนเป็นสีเหลืองเมื่อโตเต็มที่)
ความเชื่อโบราณ
- เป็นแมวนำโชคลาภ และนำความสุขสวัสดิมงคลแก่ผู้เลี้ยง
- ตำนานหางหงิก: เชื่อกันว่าหางยิ่งหงิกงอมากเท่าใด จะยิ่งมีโชคลาภมากเท่านั้น (แต่ไม่ใช่มาตรฐานพันธุ์สากล)
- พิธีแห่นางแมว: เนื่องจากดวงตามีสีเหลืองอมเขียวเปรียบเสมือน "ข้าวกล้า" จึงถูกใช้ในพิธีแห่นางแมวขอฝนในสมัยโบราณ
แมววิเชียรมาศ
ที่มาและความเชื่อ
- ปรากฏหลักฐานในสมุดข่อยโบราณ บางตำราเรียก "แมวแก้ว"
- เคยถูกเลี้ยงเฉพาะในพระราชสำนักตั้งแต่สมัยอยุธยา เพราะถือเป็นแมวมงคลนำโชค มีมูลค่าสูงมาก (ซื้อขายได้ถึงหนึ่งแสนตำลึงทอง)
- สูญหายไปจากไทยในคราวเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่สอง แต่ต่อมา สมเด็จพระพุฒาจารย์ (นวม พุทฺธสโร) ได้พบสมุดข่อยและเสาะหาจนนำกลับคืนสู่ไทยได้สำเร็จ
- มีชื่อเสียงมากในต่างประเทศ ชาวต่างชาติเรียกว่า Siamese Cat
ลักษณะเด่น
- นัยน์ตา: สีฟ้าสดใสเหมือนตาฝรั่ง
- ขนลำตัว: สั้นแน่น โทนสีขาวแกมน้ำตาลอ่อน
- แต้มสีครั่ง (Seal Point): มีแต้มสีเข้มหรือสีน้ำตาลไหม้ 9 ตำแหน่ง ได้แก่ บริเวณหน้า, หูสองข้าง, ขาทั้งสี่ข้าง, หาง และอวัยวะเพศ
- หาง: ยาว ปลายแหลมชี้ตรง โคนใหญ่ค่อย ๆ เรียวเล็กลง
ความเชื่อโบราณ
- นำโชคลาภก้อนโต เชื่อว่าหากเลี้ยงไว้จะได้รับโชคก้อนใหญ่แบบไม่ทันตั้งตัว คำว่า "วิเชียรมาศ" แปลว่า เพชรและทอง
แมวโกญจา (ดำมงคล)
ที่มาและความเชื่อ
- ปรากฏชื่อในสมุดข่อยโบราณได้ชื่อลำลองว่า "ดำมงคล"
- ความเชื่อ: เป็นแมวมงคลอย่างยิ่ง ผู้ใดเลี้ยงไว้จะมีสมบัติมากมาย ส่งเสริมการงานให้มีอำนาจวาสนา และประสบความสำเร็จ
- มีลักษณะคล้ายกับแมวสายพันธุ์ต่างชาติ คือ บอมเบย์ (Bombay)
ลักษณะเด่น
- สีขน: สีดำสนิทตลอดทั้งตัว ขนสั้น ละเอียด นุ่ม และเรียบตรง
- ศีรษะ: กลมแต่ไม่โต ปากเรียวแหลม หูตั้ง
- นัยน์ตา: สีเหลืองอมเขียว หรือสีทองอ่อน (ทองดอกบวบ)
- รูปร่าง: สะโอดสะองคล่องแคล่ว สง่างาม
- หาง/อุ้งเท้า: หางยาว ปลายแหลมตรง อุ้งเท้าทอดคล้ายเท้าสิงห์
ความเชื่อโบราณ
- เสริมอำนาจ บารมี และเงินทอง แม้จะเป็นแมวสีดำ แต่ตามตำราโบราณจัดเป็นแมวมงคลที่ให้คุณแก่ผู้เลี้ยง
แมวขาวมณี
ที่มาและความเชื่อ
- สันนิษฐานว่าเกิดในช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ จึงไม่ได้มีบันทึกในสมุดข่อยโบราณ 17 ชนิด
- ปรากฏหลักฐานในจิตรกรรมฝาผนังวัด
- เป็นที่นิยมเลี้ยงมากในปัจจุบัน เนื่องจากมีความเชื่อง
ลักษณะเด่น
- สีขน: สีขาวล้วน (ขาวปลอด) สั้นแน่น อ่อนนุ่ม
- รูปร่าง: ขนาดกลาง ศีรษะคล้ายรูปหัวใจ
- นัยน์ตา: มี 3 ลักษณะ คือ ตาสีฟ้า ทั้งสองข้าง, ตาสีเหลือง ทั้งสองข้าง และตาสองสี (ข้างหนึ่งสีฟ้า อีกข้างสีเหลือง)
ความเชื่อโบราณ
- เสริมความสุข ความสงบ คอยค้ำ-คูณ และนำโชคลาภมาให้เจ้าของได้อยู่เสมอ และบารมี ได้ชื่อว่าเป็น "ราชินีแห่งแมวไทย" เคยเป็นแมวหลวงในราชสำนัก โดยเฉพาะแมวขาวมณีที่มีตาสองสี (สีฟ้าและสีเหลือง) จะยิ่งถือว่าหายากและเป็นมงคลมาก