เปิดที่มา "ปลาโต๊ะจีน" ปลายอดนิยม ประโยชน์เยอะ เพิ่งถือกำเนิดในไทยไม่ถึง 30 ปี

20/11/2025 (17:45 น.)

เปิดตำนาน "ปลาโต๊ะจีน" ปลาทับทิม เพิ่งถือกำเนิดในไทยไม่ถึง 30 ปี

คนไทยคุ้นเคยกับเมนู ปลาทับทิม ในงานเลี้ยงต่าง ๆ จนกลายเป็นที่รู้จักกันในชื่อ "ปลาโต๊ะจีน" แต่หลายคนอาจไม่ทราบว่า ปลาทับทิม ไม่ใช่ปลาที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ แต่เป็นปลาที่ถูกพัฒนาสายพันธุ์โดยภาคเอกชน ซึ่งก็คือ เครือเจริญโภคภัณฑ์ (ซีพีเอฟ) โดยเกิดขึ้นในประเทศไทยเมื่อไม่ถึง 30 ปีที่ผ่านมา ถือเป็นความสำเร็จด้านการเกษตรที่น่าสนใจอย่างยิ่ง

ที่มาและการพัฒนาสายพันธุ์ปลาทับทิม

ปลาทับทิม ถูกพัฒนาขึ้นจากปลานิลจิตรลดา โดยเครือเจริญโภคภัณฑ์ (ซีพีเอฟ) ได้ปรับปรุงสายพันธุ์ตามแนวพระราชดำริในด้านคุณภาพ ความทนทานต่อโรค และรสชาติ การพัฒนาสายพันธุ์นี้เป็นไปตามหลักธรรมชาติ ไม่ใช่การตัดแต่งพันธุกรรม (GMO) จุดเด่นคือการปรับปรุงคุณภาพให้มีลักษณะเนื้อที่ดีขึ้น มีความต้านทานโรคสูง และมีสีเกล็ดกับตัวปลาเป็นสีแดงอมชมพูสวยงาม

ผลลัพธ์จากการพัฒนาทำให้ ปลาทับทิม กลายเป็นปลาเศรษฐกิจสายพันธุ์ใหม่ที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในตลาด สร้างงานและสร้างรายได้ให้กับเกษตรกรไทยจำนวนมาก โดยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (รัชกาลที่ 9) ทรงพระราชทานนามว่า “ปลาทับทิม” เมื่อวันที่ 22 มกราคม พ.ศ. 2541

ความแตกต่างระหว่างเนื้อปลานิลและปลาทับทิม

แม้ว่า ปลาทับทิม จะพัฒนามาจากปลานิล แต่ลักษณะเนื้อและรสชาติก็มีความแตกต่างกันอย่างชัดเจน ซึ่งเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้ ปลาทับทิม ถูกยกให้เป็นปลาคุณภาพสำหรับงานเลี้ยงต่าง ๆ เนื้อปลานิลจะมีลักษณะแน่น ไม่เละ และมีกลิ่นคาวมากกว่าเล็กน้อย ส่วนใหญ่จึงนิยมนำมาเผาหรือทอด

ขณะที่ ปลาทับทิม มีจุดเด่นคือ เนื้อนุ่มละเอียด มีรสหวานกว่า และมีกลิ่นคาวน้อยกว่าปลานิล นอกจากนี้ยังมีก้างน้อยกว่า ทำให้ปรุงอาหารได้หลากหลายเมนูมากขึ้น เช่น เผา ทอด หรือนึ่ง ซึ่งความแตกต่างเหล่านี้ทำให้ ปลาทับทิม ได้รับความนิยมมากกว่าในการนำมาปรุงอาหารสำหรับโอกาสพิเศษ

คุณค่าทางโภชนาการและประโยชน์ของปลาทับทิม

ปลาทับทิม ไม่เพียงแต่อร่อยและเนื้อดีเท่านั้น แต่ยังมีประโยชน์ทางโภชนาการสูง ถือเป็นแหล่งโปรตีนที่สำคัญและมีคุณภาพสูง ซึ่งจำเป็นต่อการเจริญเติบโตและการซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกาย นอกจากนี้ยังเป็นปลาที่มีไขมันต่ำ ทำให้เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการควบคุมน้ำหนักหรือดูแลสุขภาพหัวใจและหลอดเลือด

• โปรตีนสูง: เป็นแหล่งโปรตีนชั้นดีที่ช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อ
• ไขมันต่ำ: มีปริมาณไขมันน้อยเมื่อเทียบกับเนื้อสัตว์ชนิดอื่น ทำให้ดีต่อสุขภาพ
• วิตามินและแร่ธาตุ: อุดมไปด้วยวิตามินบี 12 ซึ่งช่วยในการสร้างเม็ดเลือดแดง และแร่ธาตุต่าง ๆ ที่สำคัญต่อร่างกาย

 

เหตุผลที่ปลาทับทิมถูกยกให้เป็น "ปลาโต๊ะจีน"

ปลาทับทิม ถูกนำมาใช้ในงานโต๊ะจีนอย่างแพร่หลาย เนื่องจากมีรสชาติที่อร่อย เนื้อนุ่มละเอียด และมีกลิ่นคาวน้อยกว่าปลาน้ำจืดชนิดอื่น ๆ ทำให้สามารถนำไปปรุงอาหารได้หลากหลายเมนู เช่น นึ่งซีอิ๊ว นึ่งมะนาว หรือทอดน้ำปลา นอกจากนี้ยังสามารถเลี้ยงได้ดีในน้ำที่มีความเค็มหรือน้ำกร่อย จึงแพร่หลายและหาได้ง่าย ราคาไม่แพง

ในแง่ของวัฒนธรรมจีน การทานปลา (鱼 - yú) ถือเป็นสัญลักษณ์มงคล เนื่องจากพ้องเสียงกับคำว่า "ล้นเหลือ" (余 - yú) ซึ่งหมายถึงความมั่งคั่งและความอุดมสมบูรณ์ เมื่อรวมกับรสชาติที่ดี เนื้อสัมผัสที่ถูกปาก และคุณประโยชน์ทางโภชนาการที่สูง ปลาทับทิม จึงกลายเป็นตัวเลือกที่สมบูรณ์แบบสำหรับงานเลี้ยงและโต๊ะจีนในประเทศไทย