รู้หรือไม่? "สามเณรรูปแรก" ในพุทธศาสนา คือใคร? ชื่อนี้ชาวพุทธต้องร้องอ๋อ!
รู้หรือไม่? "สามเณรรูปแรก" ในพุทธศาสนา คือใคร? ชื่อนี้ชาวพุทธต้องร้องอ๋อ!
หากเอ่ยถามว่า "ภิกษุรูปแรก" ในพระพุทธศาสนาคือใคร หลายคนคงตอบได้ทันทีว่าคือ "พระอัญญาโกณฑัญญะ" แต่ถ้าเปลี่ยนคำถามใหม่เป็น "สามเณรรูปแรก" (Novice Monk) ล่ะ? เชื่อว่าหลายคนอาจจะนึกไม่ออก ทั้งที่ความจริงแล้วท่านคือบุคคลที่ชาวพุทธคุ้นเคยชื่อกันเป็นอย่างดี นั่นคือ "พระราหุล" (Rahula) พระราชโอรสเพียงพระองค์เดียวของเจ้าชายสิทธัตถะ (พระพุทธเจ้า) นั่นเอง
จาก "ทายาททางโลก" สู่ "ทายาททางธรรม"
เรื่องราวการบวชของสามเณรรูปแรกนี้ มีจุดเริ่มต้นที่น่าประทับใจและแฝงไปด้วยคติธรรม เมื่อพระพุทธองค์เสด็จกลับกรุงกบิลพัสดุ์เป็นครั้งแรกหลังจากตรัสรู้ พระนางยโสธรา (พิมพา) ได้ส่ง "ราหุลราชกุมาร" ซึ่งขณะนั้นมีพระชนมายุเพียง 7 พรรษา ไปเข้าเฝ้าพระบิดาเพื่อทูลขอ "ราชสมบัติ" เพื่อจะได้ขึ้นครองราชย์สืบต่อไป
แต่สิ่งที่พระพุทธองค์ทรงมอบให้ กลับไม่ใช่ทรัพย์สินเงินทองหรือบัลลังก์ เพราะทรงมองว่าสิ่งเหล่านั้นเป็นเพียงทรัพย์ภายนอกที่ไม่ยั่งยืน พระองค์จึงตัดสินใจมอบ "อริยทรัพย์" (ทรัพย์อันประเสริฐ) ให้แทน โดยรับสั่งให้ พระสารีบุตร อัครสาวกเบื้องขวา ทำการบรรพชา (บวช) ให้กับราหุลกุมารทันที
กำเนิด "สามเณร" องค์แรกของโลก
การบวชครั้งนั้นถือเป็นเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ เพราะเป็นการบวชสามเณรครั้งแรกในพระพุทธศาสนา โดยพระราหุลถือเป็น "สามเณรรูปแรก" โดยสมบูรณ์ และมีพระสารีบุตรเป็นพระอุปัชฌาย์
หลังจากบวชแล้ว สามเณรราหุลก็เป็นผู้ที่มีความตั้งใจในการศึกษาพระธรรมวินัยอย่างยิ่ง จนได้รับยกย่องจากพระพุทธเจ้าให้เป็น "เอตทัคคะ" (ผู้เป็นเลิศ) ในด้าน "ผู้ใคร่ในการศึกษา" โดยมีเรื่องเล่าว่า ท่านมักจะกอบทรายขึ้นมาเต็มกำมือ แล้วตั้งจิตอธิษฐานขอให้ตนเองได้รับคำสั่งสอนและตักเตือนมากเท่ากับเม็ดทรายในกำมือนั้น
ที่มาของกฎ "ต้องขออนุญาตพ่อแม่ก่อนบวช"
เกร็ดความรู้สำคัญอีกอย่างที่เกิดขึ้นจากเหตุการณ์นี้คือ ความโศกเศร้าของพระเจ้าสุทโธทนะ (พระอัยกา/ปู่) ที่เห็นหลานรักออกบวชตามพ่อไป ทำให้ราชวงศ์ขาดผู้สืบทอด ท่านจึงไปทูลขอร้องต่อพระพุทธเจ้าว่า ต่อไปภายหน้าหากจะบวชให้ใคร ขอให้ได้รับอนุญาตจากบิดามารดาก่อน
พระพุทธองค์ทรงเห็นใจและรับปาก จึงเป็นที่มาของพระวินัยบัญญัติสืบมาจนถึงปัจจุบันว่า "ผู้ที่จะบวชต้องได้รับอนุญาตจากบิดามารดาเสียก่อน" นั่นเอง
สรุป
ดังนั้น "สามเณรรูปแรก" ในพุทธประวัติ ก็คือ "พระราหุล" ลูกชายของพระพุทธเจ้านั่นเอง ซึ่งการบวชของท่านไม่ได้เป็นเพียงการสละสถานะเจ้าชาย แต่ยังเป็นต้นแบบของความใฝ่รู้และการเป็น "ทายาทแห่งธรรม" ที่แท้จริง
