"สถาปนิก" กับ "วิศวกร" ต่างกันอย่างไร? สายงานไหนรายได้เฉลี่ยสูงกว่า?

27/08/2025 (13:20 น.)

สถาปนิก และ วิศวกร คือสองอาชีพที่เดินคู่กันในทุกโครงการก่อสร้าง แต่บทบาท ความรับผิดชอบ และทักษะหลักแตกต่างกันอย่างชัดเจน

บทความนี้สรุปให้เห็นภาพรวมแบบอ่านง่าย รวมถึงช่วงรายได้เฉลี่ยโดยประมาณในไทย เพื่อช่วยประกอบการตัดสินใจเลือกสายอาชีพหรือสื่อสารกับทีมโครงการได้อย่างเข้าใจตรงกัน

สถาปนิก (Architect): ออกแบบ “ประสบการณ์ + ภาพรวมอาคาร”

สถาปนิก ทำหน้าที่แปลงความต้องการของเจ้าของโครงการให้กลายเป็นแนวคิดการออกแบบและแบบสถาปัตยกรรม โดยคำนึงถึงความสวยงาม อัตลักษณ์แบรนด์ การใช้สอยพื้นที่ (function) ความสัมพันธ์ของพื้นที่กับบริบทเมือง/ภูมิอากาศ ตลอดจนกฎหมายอาคารและผังเมือง

สาระสำคัญของงานสถาปนิก

• วางคอนเซ็ปต์ กำหนดผังพื้น รูปทรง วัสดุ โทนสี และบรรยากาศ
• ออกแบบเพื่อผู้ใช้งานจริง (user experience) และภาพลักษณ์โครงการ
• ประสานวิศวกรรม ระบบ และผู้รับเหมา เพื่อให้แบบก่อสร้างได้จริง
• ควบคุมงานก่อสร้างด้านสถาปัตยกรรมให้ตรงแบบและคุณภาพ

วิศวกร (Engineer): ทำให้ “สร้างได้จริง + ปลอดภัย”

วิศวกร รับช่วงจากแบบสถาปัตยกรรมเพื่อคำนวณและออกแบบรายละเอียดให้ก่อสร้างได้จริงอย่างมั่นคง ปลอดภัย และคุ้มค่า ครอบคลุมหลายสาขา เช่น โยธา (โครงสร้าง), เครื่องกล (ปรับอากาศ/สุขาภิบาล), ไฟฟ้า (กำลัง/สื่อสาร/แสงสว่าง) และสิ่งแวดล้อม

สาระสำคัญของงานวิศวกร

• คำนวณโครงสร้าง เสา–คาน–พื้น ให้รับน้ำหนักได้ตามมาตรฐาน
• ออกแบบระบบอาคาร (ไฟฟ้า เครื่องกล สุขาภิบาล ป้องกันอัคคีภัย ฯลฯ)
• ทำแบบรายละเอียด (shop drawing) และกำกับการติดตั้งทดสอบระบบ
• บริหารความเสี่ยง ต้นทุน และความคุ้มค่าทางวิศวกรรม

สรุปความต่างแบบสั้นๆ

• มุมมองงาน: สถาปนิก เน้นประสบการณ์และความงามของพื้นที่ → วิศวกร เน้นความมั่นคง ปลอดภัย และการทำงานของระบบ
• ผลลัพธ์หลัก: สถาปนิก ให้ “ภาพรวมและแบบสถาปัตยกรรม” → วิศวกร ให้ “วิธีสร้างที่ปลอดภัยตามมาตรฐาน”
• การทำงานร่วมกัน: ทั้งสองต้องคุยกันตลอดโครงการเพื่อบาลานซ์ “ดีไซน์–ความปลอดภัย–งบประมาณ–เวลา”

ทักษะที่ควรมี

สถาปนิก

• ความคิดสร้างสรรค์ + การเล่าเรื่องผ่านพื้นที่ (design narrative)
• ความเข้าใจผังเมือง กฎหมายอาคาร วัสดุ และความยั่งยืน
• ทักษะสื่อสารและประสานงานกับวิศวกร/ผู้รับเหมา
• ซอฟต์แวร์: CAD/BIM, 3D, visualization, rendering

วิศวกร

• คณิตศาสตร์ กลศาสตร์ วัสดุศาสตร์ มาตรฐานวิศวกรรม
• การคำนวณ/จำลองโครงสร้างและระบบอาคาร
• การบริหารโครงการ ความเสี่ยง และคุณภาพงานติดตั้ง
• ซอฟต์แวร์: CAD/BIM, โปรแกรมวิเคราะห์โครงสร้าง/ระบบ

รายได้เฉลี่ยโดยประมาณในไทย

หมายเหตุ: ตัวเลขต่อไปนี้เป็นช่วงโดยประมาณ ขึ้นกับขนาดบริษัท ประเภทโครงการ ความชำนาญ พื้นที่ตั้ง (กทม./ต่างจังหวัด) ใบประกอบวิชาชีพ และโอที/โบนัส

• สถาปนิก (Entry): ราว 18,000 – 25,000 บาท/เดือน
• สถาปนิก (5–10 ปี): ราว 40,000 – 60,000 บาท/เดือน ทั้งนี้ งานอิสระ/เปิดสำนักงานเอง รายได้อาจสูงกว่ามากตามขนาดโครงการ
• วิศวกร (Entry): ราว 20,000 – 30,000 บาท/เดือน
• วิศวกร (5–10 ปี): ราว 50,000 – 80,000 บาท/เดือน หรือมากกว่าในโครงการใหญ่/บริษัทต่างชาติ

สรุปประเด็นรายได้: โดยเฉลี่ย “วิศวกร” มักมีช่วงรายได้ประจำสูงกว่านิดหน่อยในระดับกลางอาชีพ ขณะที่ “สถาปนิก” มีศักยภาพทำรายได้ก้อนใหญ่เมื่อมีชื่อเสียงหรือรับงานอิสระโครงการขนาดกลาง–ใหญ่

เลือกสายไหนดี?

ถ้าคุณสนุกกับการเล่าเรื่องผ่านพื้นที่ ชอบความงามและประสบการณ์ผู้ใช้ สถาปนิก อาจใช่สำหรับคุณ แต่ถ้าคุณชอบการคำนวณ แก้โจทย์เชิงเทคนิค และทำของให้ “สร้างได้จริง” อย่างปลอดภัย วิศวกร คือทางที่เหมาะกว่า แต่สุดท้ายให้เลือกจาก “ความถนัด × ความสนใจ” แล้วค่อยพิจารณาเรื่องรายได้เป็นองค์ประกอบเสริม