น้ำมันทำอาหาร 3 ชนิด ที่เป็น "ตัวเร่งปฏิกิริยามะเร็ง" แต่ทุกครอบครัวยังใช้กันอยู่

น้ำมันทำอาหารเป็นเครื่องปรุงขาดไม่ได้ในครัว แต่ใครจะคิดว่าการใช้ผิดประเภทอาจเปลี่ยมื้ออาหารประจำวันให้กลายเป็น “กับดัก” ของสุขภาพ

งานวิจัยใหม่หลายชิ้นเตือนว่า น้ำมันบางชนิดที่ดูเหมือนไม่อันตราย กลับทำให้ความเสี่ยงมะเร็งพุ่งสูงขึ้นอย่างน่าตกใจ

ตามรายงานในวารสาร Nature Metabolism ของคณะแพทยศาสตร์ฮาร์วาร์ด สหรัฐฯ นักวิจัยได้ทดลองให้หนูบริโภคน้ำมันหลายชนิด ได้แก่ น้ำมันสัตว์อย่างมันหมู, มันวัว, เนย และน้ำมันพืชอย่างน้ำมันมะกอก, น้ำมันปาล์ม, น้ำมันมะพร้าว

หลัง 10 สัปดาห์ หนูที่กินไขมันสัตว์มากไม่เพียงแต่มีน้ำหนักเกิน แต่ยังมีการเจริญเติบโตของก้อนเนื้อผิดปกติ เมื่อฉีดเซลล์มะเร็งเมลาโนมา ขนาดก้อนเนื้อในกลุ่มนี้ใหญ่กว่ากลุ่มควบคุมถึง 40–60% แม้แต่ในการทดลองมะเร็งเต้านมและมะเร็งปอดก็ให้ผลลัพธ์ใกล้เคียงกัน

สาเหตุเชื่อว่าเกิดจากไขมันสัตว์ทำให้เซลล์ภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง ร่างกายจึงสูญเสียความสามารถในการ “ต่อสู้” กับก้อนเนื้อ ขณะที่กลุ่มที่กินน้ำมันพืชไม่พบผลดังกล่าว

การใช้น้ำมันพืช: ดีต่อหัวใจ ลดความเสี่ยงเสียชีวิต

งานวิจัยอีกชิ้นที่ตีพิมพ์ใน JAMA Internal Medicine ติดตามผู้คนกว่า 22,000 คน เป็นเวลา 33 ปี พบว่าการบริโภคน้ำมันพืชมากช่วยลดอัตราการเสียชีวิตก่อนวัยอันควร ขณะที่การใช้เนยและไขมันสัตว์มาก กลับเพิ่มความเสี่ยงโรคหัวใจ โรคอ้วน และบางมะเร็ง

เรื่องนี้สอดคล้องกับ แนวทางโภชนาการประชาชนจีน ในปี 2022 ที่แนะนำให้จำกัดไขมันอิ่มตัวจากไขมันสัตว์ และเพิ่มการใช้ น้ำมันพืชที่มีไขมันไม่อิ่มตัวสูง

3 น้ำมันในครัวที่ควร “ตัดทิ้ง” ทันที

• น้ำมันทอดที่ใช้ซ้ำ
  การเก็บน้ำมันหลังทอดแล้วนำกลับมาใช้ซ้ำ ทำให้เกิดสารก่อมะเร็งหลายชนิด เช่น เบนโซ(a)ไพรีน, แอคริลาไมด์ รวมถึงไขมันทรานส์ที่เพิ่มขึ้น สถิติพบว่าน้ำมันใช้ซ้ำ 7 ครั้ง ความเป็นพิษอาจเพิ่มขึ้นถึง 30 เท่า

• น้ำมันสกัดเองในร้านค้าปลีกขนาดเล็ก
  หลายคนเชื่อว่าน้ำมันสกัดเอง “บริสุทธิ์และธรรมชาติ” แต่จริง ๆ กระบวนการมักควบคุมสุขอนามัยไม่ดี วัตถุดิบปนเปื้อน เครื่องจักรสกปรก ทำให้ขวดน้ำมันที่คิดว่าปลอดภัย กลับเต็มไปด้วยความเสี่ยงต่อการปนเปื้อน

• น้ำมันเก่าหรือหมดอายุ
  หลายครอบครัวซื้อถังใหญ่ราคาถูก ใช้ไม่หมดหลายปี น้ำมันเก่าหรือหมดอายุจะเกิดการออกซิเดชัน ปนเปื้อนจุลินทรีย์ และผลิตสารพิษที่เป็นอันตรายต่อ ตับและระบบย่อยอาหาร ดังนั้นควรซื้อขวดเล็ก ใช้ภายในไม่กี่เดือน

3 กฎทองเพื่อการบริโภคน้ำมันอย่างปลอดภัย

• กระจายแหล่งน้ำมัน : ไม่ควรใช้เพียงชนิดเดียว สลับสับเปลี่ยนน้ำมันถั่วเหลือง, น้ำมันมะกอก, น้ำมันรำข้าว ฯลฯ เพื่อให้สารอาหารสมดุล ลดไขมันอิ่มตัว ผู้ใหญ่ควรบริโภคน้ำมันไม่เกินวันละ 30 กรัม

• เก็บรักษาอย่างถูกวิธี : หลีกเลี่ยงการวางใกล้ความร้อนหรือแสงแดด ใช้แล้วต้องปิดฝาให้มิดชิด และล้างขวดให้สะอาดก่อนเติมน้ำมันใหม่

• เลือกผลิตภัณฑ์น่าเชื่อถือ : เลือกน้ำมันมีแบรนด์ชัดเจน วันผลิตใหม่ และได้มาตรฐานความปลอดภัย น้ำมันเกรด 1–2 มักมีสิ่งเจือปนน้อย ควันน้อย ปลอดภัยกว่าการปรุงอาหารที่อุณหภูมิสูง

น้ำมันที่ดูเหมือนไม่เป็นอันตราย อาจกลายเป็น “ตัวเร่ง” โรคร้ายหากใช้ผิดวิธี อย่าให้มื้ออาหารประจำวัน ซึ่งควรเป็นแหล่งบำรุงสุขภาพ กลับกลายเป็นแหล่งสะสมมะเร็งเพียงเพราะความประหยัดหรือสะดวกสบาย