สารวัตร ผู้กอง หมวด หมู่ จ่า ดาบ ใครเป็นใคร ใครใหญ่กว่ากัน? รู้ไว้ ไปโรงพักจะได้เรียกถูก
ลำดับชั้นยศตำแหน่งตำรวจไทย :: สารวัตร ผู้กอง หมวด หมู่ จ่า ดาบ ใครใหญ่กว่ากัน? รู้ไว้ไปโรงพักจะได้เรียกถูก
เวลาเดินทางไปติดต่อราชการที่สถานีตำรวจ หรือที่เรียกกันติดปากว่า "โรงพัก" หลายคนอาจเกิดความสับสนกับยศและตำแหน่งของเจ้าหน้าที่ตำรวจที่เราต้องพูดคุยด้วย ไม่ว่าจะเป็น สารวัตร ผู้กอง หมวด หมู่ จ่า ดาบ ซึ่งเป็นคำเรียกที่เราคุ้นหู แต่การทำความเข้าใจลำดับชั้นจะช่วยให้เราสามารถเรียกขานได้อย่างถูกต้องและเหมาะสมมากยิ่งขึ้น
โดยทั่วไปแล้ว โครงสร้างตำแหน่งในสถานีตำรวจจะแบ่งออกเป็น 2 สายหลัก คือ ชั้นสัญญาบัตรและชั้นประทวน ซึ่งแต่ละชั้นก็จะมีลำดับยศที่แตกต่างกันไป การทำความเข้าใจลำดับเหล่านี้จะช่วยให้เห็นภาพรวมว่าใครมีลำดับชั้นอย่างไร
ขอบคุณภาพ : ผู้กองเจ้าเสน่ห์
ชั้นสัญญาบัตร: ระดับผู้บังคับบัญชา
นายตำรวจชั้นสัญญาบัตรคือกลุ่มนายตำรวจระดับผู้บังคับบัญชา ตั้งแต่ยศร้อยตำรวจตรีขึ้นไปจนถึงนายพลตำรวจเอก โดยตำแหน่งที่มักจะพบบนสถานีตำรวจมีดังนี้
- ผู้กำกับการ (ผกก.): โดยทั่วไปแล้วจะมีชั้นยศเป็น พันตำรวจเอก (พ.ต.อ.) ถือเป็นตำแหน่งสูงสุดและเป็นหัวหน้าสถานีตำรวจนั้นๆ
- รองผู้กำกับการ (รอง ผกก.): มีชั้นยศเป็น พันตำรวจโท (พ.ต.ท.) ทำหน้าที่รองจากผู้กำกับการ
- สารวัตร (สว.): เป็นตำแหน่งที่หลายคนคุ้นเคย โดยมีชั้นยศตั้งแต่ ร้อยตำรวจเอก (ร.ต.อ.) ถึง พันตำรวจโท (พ.ต.ท.) ทำหน้าที่หัวหน้าแผนกต่างๆ เช่น สารวัตรสืบสวน สารวัตรปราบปราม หรือสารวัตรจราจร
- ผู้กอง: เป็นคำเรียกของนายตำรวจยศ ร้อยตำรวจเอก (ร.ต.อ.) ซึ่งอาจดำรงตำแหน่งเป็น "รองสารวัตร" หรือผู้บังคับกองร้อย
- หมวด หรือ ผู้หมวด: ใช้เรียกนายตำรวจยศ ร้อยตำรวจตรี (ร.ต.ต.) และ ร้อยตำรวจโท (ร.ต.ท.) ซึ่งมักดำรงตำแหน่ง "รองสารวัตร" หรือผู้บังคับหมวด
ชั้นประทวน: ระดับผู้ปฏิบัติงาน
สำหรับตำรวจชั้นประทวน คือเจ้าหน้าที่ตำรวจระดับปฏิบัติการซึ่งเป็นกำลังสำคัญของสถานีตำรวจ มีลำดับชั้นจากน้อยไปมากดังนี้
- สิบตำรวจ (ผู้บังคับหมู่): คำว่า "หมู่" ที่ได้ยินกันบ่อยๆ เป็นการเรียกตำแหน่ง "ผู้บังคับหมู่" (ผบ.หมู่) ไม่ใช่ชั้นยศ ในทางราชการจะเรียกตามยศจริง ได้แก่ สิบตำรวจตรี (ส.ต.ต.), สิบตำรวจโท (ส.ต.ท.) และ สิบตำรวจเอก (ส.ต.อ.)
- จ่า: หมายถึงตำรวจที่มียศ จ่าสิบตำรวจ (จ.ส.ต.) ซึ่งเป็นยศที่สูงกว่าสิบตำรวจเอก
- ดาบ: คือตำรวจที่มียศ ดาบตำรวจ (ด.ต.) ซึ่งเป็นยศสูงสุดของตำรวจชั้นประทวน
ข้อควรรู้และคำแนะนำเพิ่มเติม
บริบทของสถานีตำรวจ
โครงสร้างตำแหน่งข้างต้นเป็นโครงสร้างทั่วไปที่พบได้ในสถานีตำรวจนครบาลหรือสถานีตำรวจภูธร แต่สำหรับหน่วยงานตำรวจที่มีลักษณะเฉพาะทาง เช่น ตำรวจตระเวนชายแดน หรือหน่วยปฏิบัติการพิเศษ อาจมีโครงสร้างหรือการเรียกขานตำแหน่งที่แตกต่างออกไปบ้าง
คำแนะนำในการเรียกขานเจ้าหน้าที่
เมื่อต้องไปติดต่อสถานีตำรวจ การเรียกขานเจ้าหน้าที่อย่างให้เกียรติเป็นสิ่งสำคัญ หากไม่แน่ใจในยศหรือตำแหน่งของตำรวจท่านนั้นๆ สามารถใช้คำเรียกกลางๆ ที่สุภาพ เช่น "คุณตำรวจ" ก็เพียงพอ
แต่หากทราบยศหรือตำแหน่งที่ชัดเจน เช่น ทราบว่าเป็นสารวัตรหรือผู้กำกับการ การเรียกตามตำแหน่ง เช่น "ท่านผู้กำกับ" หรือ "สารวัตรครับ/ค่ะ" จะแสดงถึงความให้เกียรติและสร้างความประทับใจที่ดีในการติดต่อราชการ
สรุปการเรียงลำดับอย่างง่าย
หากเรียงลำดับชั้นยศและตำแหน่งที่กล่าวมา จากสูงสุดไปต่ำสุดในบริบทของสถานีตำรวจ จะสามารถสรุปได้ดังนี้
ผู้กำกับ (พ.ต.อ.) > รองผู้กำกับ (พ.ต.ท.) > สารวัตร (พ.ต.ต.-พ.ต.ท.) > ผู้กอง (ร.ต.อ.) > หมวด (ร.ต.ต.-ร.ต.ท.) > ดาบตำรวจ > จ่าสิบตำรวจ > สิบตำรวจเอก โท ตรี
การทราบลำดับชั้นยศของตำรวจไม่เพียงช่วยให้เราเรียกได้อย่างถูกต้อง แต่ยังช่วยให้เข้าใจโครงสร้างการทำงานของเจ้าหน้าที่ การใช้คำพูดที่สุภาพและให้เกียรติจึงเป็นพื้นฐานสำคัญที่สุดในการติดต่อสื่อสารกับเจ้าหน้าที่ทุกระดับ