"พริกน้ำปลา" หรือ "น้ำปลาพริก" แบบไหนถูกต้องตามหลักภาษาไทย?

แม้จะเป็นเครื่องปรุงเล็กๆ ที่พบได้แทบทุกโต๊ะอาหารไทย แต่ “น้ำปลาพริก” หรือที่หลายคนเรียกว่า “พริกน้ำปลา” กลับกลายเป็นประเด็นที่ถกเถียงกันมานาน ว่าตกลงแล้วคำไหนกันแน่ที่ถูกต้องตามหลักภาษาไทย?

เพราะในชีวิตจริง เราได้ยินทั้งสองคำใช้แทนกันจนชินหู แต่ถ้ามองในมุมของไวยากรณ์ไทย คำหนึ่งนั้นถือว่าถูกต้อง ส่วนอีกคำแม้เข้าใจได้ แต่ไม่เป็นทางการ

แล้วคำไหนกันแน่ที่ถูกต้องตามหลักภาษาไทย? เราไปหาคำตอบพร้อมกัน

แยกวิเคราะห์ตามหลักไวยากรณ์ไทย

หากมองในเชิงภาษาศาสตร์ คำที่ถูกต้องคือ “น้ำปลาพริก” เพราะคำหลักของสิ่งนี้คือ “น้ำปลา” ส่วนคำว่า “พริก” เป็นคำขยายที่บอกว่า “น้ำปลานี้มีพริกอยู่ด้วย” จึงควรเรียงตามรูปแบบ “คำนามหลัก + คำขยาย” เหมือนกับคำอื่นๆ เช่น “ข้าวผัดกุ้ง” (ข้าวผัดชนิดที่ใส่กุ้ง) หรือ “กาแฟเย็น” (กาแฟชนิดที่เย็น)

ดังนั้น “น้ำปลาพริก” จึงมีความหมายว่า น้ำปลาใส่พริก ซึ่งตรงกับความเป็นจริงของสิ่งที่เรากำลังพูดถึง

แล้วทำไมคนจำนวนมากจึงเรียกว่า “พริกน้ำปลา”?

คำว่า “พริกน้ำปลา” เป็นภาษาพูดที่ใช้แพร่หลายมานาน โดยเกิดจากการเรียกตามลำดับส่วนผสม เช่น “พริก” ก่อน แล้วตามด้วย “น้ำปลา” สะท้อนลักษณะการปรุงในชีวิตประจำวัน

แต่เมื่อพิจารณาตามหลักไวยากรณ์แล้ว คำนี้กลับมีความหมายกลับหัว เพราะ “พริกน้ำปลา” จะตีความได้ว่า พริกที่มีน้ำปลาอยู่ในนั้น ซึ่งไม่สอดคล้องกับการใช้งานจริงทางภาษา

สรุปว่าอย่างไร?

หากใช้ในบริบททั่วไป การพูดว่า “พริกน้ำปลา” ไม่ถือว่าผิด เพราะเป็นภาษาพูดที่คนไทยเข้าใจตรงกัน

แต่หากเป็นการเขียนอย่างเป็นทางการ เช่น ในหนังสือ เมนูอาหาร หรือสื่อสิ่งพิมพ์ คำที่ถูกต้องและเหมาะสมตามหลักภาษาไทยคือ “น้ำปลาพริก”

กล่าวโดยสรุป

“น้ำปลาพริก” ถูกต้องตามหลักภาษา
“พริกน้ำปลา” ใช้ได้ในภาษาพูด แต่ไม่ใช่รูปมาตรฐาน

เพราะฉะนั้น ครั้งหน้าหากต้องเขียนเมนูหรืออธิบายเครื่องปรุงคู่ครัวไทยนี้ ควรใช้คำว่า “น้ำปลาพริก” จะถูกต้องและสละสลวยตามหลักภาษาไทยที่สุด