ยา 6 ชนิด ห้ามกินพร้อมกาแฟ เสี่ยงผลข้างเคียง เภสัชกรแนะนำต้องเว้นห่างกันกี่นาที

02/11/2025 (11:33 น.)

เภสัชกรเตือน “กาแฟ” ทำให้ยาบางชนิดออกฤทธิ์ลดลงหรือเกิดผลข้างเคียงรุนแรง

หลายคนเริ่มต้นวันใหม่ไม่ได้หากไม่มีกาแฟแก้วโปรด แต่ผู้เชี่ยวชาญเตือนว่า การดื่มกาแฟพร้อมกับยาบางชนิด โดยเฉพาะในตอนเช้า อาจทำให้ยาออกฤทธิ์ได้ไม่เต็มที่ หรือเพิ่มความเสี่ยงผลข้างเคียงร้ายแรงโดยไม่รู้ตัว

เอียน บัดด์ (Ian Budd) เภสัชกรจาก Chemist4U ประเทศอังกฤษ อธิบายว่า “คาเฟอีนในกาแฟมีผลต่อการทำงานของตับ ซึ่งเป็นอวัยวะหลักที่ช่วยสลายยาในร่างกาย ทำให้บางชนิดถูกขับออกเร็วเกินไป หรือบางชนิดกลับออกฤทธิ์แรงขึ้นจนเกิดอันตราย”

เขาแนะนำว่า หากต้องกินยาประจำ ควรเว้นระยะอย่างน้อย 1 ชั่วโมงก่อนหรือหลังการดื่มกาแฟ เพื่อให้ยาทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ

ยาที่ไม่ควรกินพร้อมกาแฟ

1. ยาแก้ปวดทั่วไป (พาราเซตามอล, ไอบูโพรเฟน)

ยาแก้ปวดเป็นยาที่มักระคายต่อกระเพาะอยู่แล้ว เมื่อดื่มกาแฟร่วมด้วย ซึ่งมีกรดสูงและกระตุ้นการหลั่งกรดในกระเพาะอาหาร จะเพิ่มโอกาสเกิดอาการแสบร้อนกลางอก กระเพาะอักเสบ หรือแผลในกระเพาะ และหากใช้บ่อยอาจเสี่ยงภาวะเยื่อบุช่องท้องอักเสบ (Peritonitis) ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิต

2.ยาแก้หวัดและไข้หวัดใหญ่

ยาหลายสูตร เช่น ยาที่มีส่วนผสมของ pseudoephedrine (ซูโดอีเฟดรีน) มักผสมคาเฟอีนเพื่อลดอาการง่วงอยู่แล้ว หากดื่มกาแฟซ้ำเข้าไปอีก จะยิ่งกระตุ้นระบบประสาทส่วนกลางเกินระดับ ทำให้เกิดอาการใจสั่น มือสั่น ความดันโลหิตสูง และนอนไม่หลับได้

3. ยาความดันโลหิตสูง

ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงควรหลีกเลี่ยงการดื่มกาแฟร่วมกับยาในกลุ่ม ACE inhibitors เพราะคาเฟอีนอาจลดการดูดซึมของยา ทำให้หลอดเลือดคลายตัวได้น้อยลง ส่งผลให้ความดันไม่ลดลงตามที่ควร และเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและโรคหลอดเลือดสมอง

4. ยารักษาไทรอยด์ (Levothyroxine)

ยานี้จำเป็นต้องรับประทานตอนท้องว่าง คาเฟอีนสามารถลดการดูดซึมของยาได้ถึง 50% เพราะจะเร่งการเคลื่อนไหวของลำไส้ ทำให้ยาอยู่ในร่างกายไม่พอที่จะออกฤทธิ์ได้เต็มที่ ควรรออย่างน้อย 30 นาทีถึง 1 ชั่วโมง หลังจากกินยาก่อนดื่มกาแฟ

5. ยาต้านเศร้า (Antidepressants)

กาแฟจำนวนมากอาจทำให้ยากลุ่ม SSRIs ถูกดูดซึมได้ช้าลง และเพิ่มผลข้างเคียง เช่นนอนไม่หลับ หัวใจเต้นเร็ว กระสับกระส่าย ในกรณีรุนแรงอาจเกิดภาวะ Serotonin Syndrome ที่ทำให้ร่างกายมีสารเซโรโทนินมากเกินไปจนเกิดอาการชักหรือหัวใจเต้นผิดจังหวะได้

6. ยารักษาโรคกระดูกพรุน

ยากลุ่ม Alendronate หรือ Risedronate ต้องรับประทานตอนท้องว่าง เพราะกาแฟจะยับยั้งการดูดซึมของยา ทำให้ได้ผลลดลง ควรรออย่างน้อย 30 นาทีหลังจากกินยา และหลีกเลี่ยงกาแฟเข้มข้นเพราะคาเฟอีนยังลดการดูดซึมของแคลเซียมและวิตามินดี ซึ่งจำเป็นต่อสุขภาพกระดูก

แนวทางปฏิบัติที่ปลอดภัย

• อ่านเอกสารกำกับยา (Patient Information Leaflet) ทุกครั้งก่อนใช้ยา
• ปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร หากไม่แน่ใจว่ายาที่ใช้มีปฏิกิริยากับกาแฟหรือไม่
• หากจำเป็นต้องดื่ม ให้เว้นอย่างน้อย 30–60 นาที หลังจากรับประทานยา
• เลือกกาแฟดีแคฟ (Decaf) แทน เพื่อหลีกเลี่ยงคาเฟอีนในกรณีต้องกินยาประจำ

สรุป

แม้กาแฟจะมีประโยชน์ต่อสุขภาพ เช่น ลดความเสี่ยงโรคหัวใจและมะเร็งบางชนิด แต่หากดื่มร่วมกับยาบางประเภท อาจทำให้ยาออกฤทธิ์ลดลงหรือเกิดอาการข้างเคียงรุนแรง ดังนั้น การจัดเวลาการดื่มกาแฟให้เหมาะสม คือกุญแจสำคัญในการป้องกันอันตรายและให้การรักษาทางยาได้ผลสูงสุด