ไม่ใช่น้ำเย็น! นักวิทย์ฯ เฉลยทำไม "ดื่มน้ำอุ่น" ช่วยคลายร้อนได้ดีกว่า แต่ยกเว้น 4 เมนูนี้

08/08/2025 (11:01 น.)

อากาศร้อนทำไมต้องดื่มน้ำอุ่น? นักวิทยาศาสตร์ชี้ ช่วยระบายความร้อนได้ดีกว่าน้ำเย็น  แต่ควรหลีกเลี่ยง 4 เมนูนี้!

เมื่ออุณหภูมิภายนอกพุ่งสูง เหงื่อไหลท่วมตัว หลายคนมักจะเลือกดื่มชาเย็น สมูทตี้เย็นๆ หรือน้ำขวดแช่เย็นเพื่อดับร้อน เพราะการดื่มน้ำอุ่นในวันที่อากาศร้อน ฟังดูเหมือนขัดแย้งกับความรู้สึกทั่วไป แต่แท้จริงแล้ว บรรดานักวิทยาศาสตร์ยืนยันว่า ในวันที่อากาศร้อนจัด เครื่องดื่มอุ่นๆ ต่างหากที่ช่วยให้ร่างกายคลายร้อนได้ ดียิ่งกว่าน้ำเย็นจัด

ทำไมถึงควรดื่มน้ำอุ่นในวันที่อากาศร้อน?

ในปี 2012 ศาสตราจารย์ Ollie Jay ผู้เชี่ยวชาญด้านความร้อนและสุขภาพจากมหาวิทยาลัยซิดนีย์ ประเทศออสเตรเลีย ได้ทำการทดลองเพื่อศึกษาผลของอุณหภูมิของเครื่องดื่มที่มีต่ออุณหภูมิร่างกายมนุษย์ โดยอาสาสมัครถูกให้ปั่นจักรยานในห้องปิดที่ควบคุมอุณหภูมิไว้ที่ 24 องศาเซลเซียส และความชื้น 23% เป็นเวลา 75 นาที โดยดื่มน้ำที่มีอุณหภูมิต่างกัน ได้แก่

• น้ำเย็นจัด (1.5 องศาเซลเซียส)

• น้ำเย็น (10 องศาเซลเซียส)

• น้ำอุ่น (37 องศาเซลเซียส)

• น้ำร้อน (50 องศาเซลเซียส)

ผลลัพธ์น่าประหลาดใจ แม้อุณหภูมิร่างกายจะเพิ่มขึ้นชั่วคราวหลังดื่มน้ำร้อน แต่ปริมาณความร้อนสะสมในร่างกายกลับน้อยกว่าการดื่มน้ำเย็น ซึ่งความร้อนสะสมในร่างกาย นี่เองที่เป็นตัวกำหนดว่าเราจะรู้สึก "ร้อน" หรือ "เย็น" ในระยะยาว

ตามคำอธิบายของ  Deborah Lee แพทย์จากคลินิกออนไลน์ Dr Fox เครื่องดื่มอุ่นจะไปกระตุ้นเซนเซอร์รับรู้ความร้อนในปากและลำคอ ซึ่งจะส่งสัญญาณไปยังระบบประสาทซิมพาเธติก กระตุ้นให้ต่อมเหงื่อทำงานหนักขึ้น และเส้นเลือดใต้ผิวหนังขยายตัว ทำให้เลือดไหลเวียนไปที่ผิวหนังมากขึ้นเพื่อช่วยระบายความร้อน

พูดง่ายๆ ก็คือ เครื่องดื่มอุ่นทำหน้าที่เป็น “สัญญาณเตือนภัย” ที่ช่วยกระตุ้นร่างกายขับเหงื่อ ซึ่งเป็นการระบายความร้อนตามธรรมชาติอย่างมีประสิทธิภาพ  ในขณะที่น้ำเย็นแม้จะทำให้รู้สึกสดชื่นทันที แต่มันกลับไม่กระตุ้นกลไกการระบายความร้อนในร่างกาย แถมยังอาจทำให้เราเหงื่อออกน้อยลง ทำให้การควบคุมอุณหภูมิช้าลงอีกด้วย

• แพทย์อเมริกัน แนะนำเครื่องดื่ม 3 ชนิด ที่ตับและระบบย่อยอาหาร "ชอบ" ทุกอย่างมีขายในไทย!
• อ็อกซ์ฟอร์ดวิจัยพบ เครื่องดื่มช่วย “ขับไล่” มะเร็งลำไส้ มีติดตู้เย็นทุกบ้าน ถูกกว่าชา-กาแฟ

แต่ไม่ได้แปลว่า “น้ำเย็น” เป็นตัวร้ายเสมอไป ในบางสถานการณ์ เช่น อากาศร้อนอบอ้าวร่วมกับความชื้นสูง (เช่นในห้องรถไฟใต้ดินแออัด หรือห้องอบไอน้ำ) เหงื่อระเหยได้ยากขึ้น ทำให้การดื่มของร้อนไม่ช่วยระบายความร้อนอย่างมีประสิทธิภาพเท่าที่ควร ในกรณีแบบนี้ น้ำเย็นกลับช่วยลดอุณหภูมิชั่วคราวและเติมน้ำให้ร่างกายได้อย่างรวดเร็ว ดังนั้น วิธีไหนจะเหมาะสม ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อม และสภาพร่างกายของคุณ

เครื่องดื่มอุ่นแบบไหนเหมาะที่สุด? หากอยากลองดื่มน้ำอุ่นเพื่อช่วยระบายความร้อน หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน แม้ว่าคาเฟอีนจะกระตุ้นการขับเหงื่อ แต่ก็เป็นสารขับปัสสาวะ ซึ่งจะทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำมากขึ้น เกิดความร้อนสะสมมากขึ้น เป็นการขัดขวางกระบวนการคลายร้อนโดยสิ้นเชิง จึงไม่เหมาะในสภาพอากาศร้อน

เครื่องดื่มที่ควรหลีกเลี่ยง 

• กาแฟ

• ชาดำ

• เครื่องดื่มชูกำลัง (มีคาเฟอีนสูงและอาจมีสารกระตุ้นอื่นๆ)

• ช็อกโกแลต (มีคาเฟอีนเช่นกัน)

แนะนำเครื่องดื่มอุ่นที่ไม่มีคาเฟอีน เช่น

• ชาสะระแหน่ (ช่วยให้สดชื่นและดีต่อระบบย่อยอาหาร)

• ชาคาโมมายล์

• น้ำอุ่นธรรมดา

ทั้งนี้ พบว่าผู้ใหญ่โดยเฉลี่ยอาจสูญเสียน้ำ 0.5 ถึง 1.5 ลิตรต่อชั่วโมง จากการขับเหงื่อ หากไม่เติมน้ำให้เพียงพอ อาจเสี่ยงต่อภาวะ ชลมแดด กล้ามเนื้อเป็นตะคริว หรือแม้แต่หมดสติจากความร้อน

ดังนั้น ไม่ว่าจะเลือกดื่มน้ำร้อนหรือเย็น สิ่งที่สำคัญที่สุดคือ ต้องดื่มน้ำให้เพียงพอ เพราะในสภาพอากาศร้อนและชื้น โดยเฉพาะหากคุณออกแรงหรือทำงานกลางแจ้ง ร่างกายจะสูญเสียน้ำอย่างรวดเร็ว นอกจากน้ำเปล่าแล้ว ควรดื่มเครื่องดื่มที่มีเกลือแร่ เพื่อชดเชยโซเดียม โพแทสเซียม และแมกนีเซียม ที่สูญเสียไปกับเหงื่อ ช่วยให้ร่างกายทำงานได้ตามปกติ