นักกายภาพบำบัดเตือน ผู้โดยสารนั่งเครื่องบิน “ห้ามทำท่านี้” เสี่ยงอันตรายถึงชีวิต!

22/08/2025 (09:08 น.)

นักกายภาพบำบัดเตือน ขึ้นเครื่องบิน “ห้ามทำท่านี้” อันตรายกว่าที่คิด เสี่ยงลิ่มเลือดอุดตันถึงชีวิต

ผู้โดยสารจำนวนมากมักมีนิสัย นั่งไขว่ห้างบนเครื่องบิน แต่ผู้เชี่ยวชาญเตือนว่า ท่าทางที่ดูเหมือนไม่มีพิษภัยนี้ อาจก่อให้เกิดความเสี่ยงด้านสุขภาพที่ร้ายแรง

เบธานี ทอมลินสัน (Bethany Tomlinson) นักกายภาพบำบัดจาก AXA Health สหราชอาณาจักร อธิบายว่า การนั่งไขว่ห้างบนเครื่องบิน ขัดขวางการไหลเวียนของเลือด และเพิ่มโอกาสการเกิด ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำส่วนลึก (DVT) อย่างมาก

ผลเสียจากการนั่งผิดท่า

สื่อ Daily Mail รายงานว่า มากกว่า 10% ของผู้ใหญ่ในสหราชอาณาจักรมีปัญหาข้อต่ออยู่แล้ว และการนั่งนานระหว่างเที่ยวบินยาวอาจทำให้อาการปวดรุนแรงขึ้น

ทอมลินสันย้ำว่า ควรหลีกเลี่ยงการนั่งไขว่ห้าง เพราะ “มันจะกระทบต่อการไหลเวียนของเลือด และเพิ่มความเสี่ยงลิ่มเลือดอุดตัน”

วิธีลดความเสี่ยงบนเครื่องบิน

เธอแนะนำให้เปลี่ยนท่านั่งบ่อย ๆ เช่น

• ใช้ที่วางเท้าใต้เก้าอี้ด้านหน้าเพื่อยกขาเล็กน้อย

• นั่งพิงพนักเก้าอี้ให้หลังและไหล่ได้ผ่อนคลาย

• เปลี่ยนท่าทางทุก ๆ 1–2 ชั่วโมง

ท่าออกกำลังเบา ๆ บนที่นั่ง

• ยืดคอ

• หมุนไหล่

• กอดเข่าเข้าหาลำตัว

เมื่อยืนขึ้น

• สลับการลงน้ำหนักที่เท้าซ้าย–ขวา

• งอเข่าเล็กน้อย

• ยืดเหยียดเบา ๆ เพื่อคลายแรงกดที่ข้อเข่าและขา

ภาวะลิ่มเลือดอุดตัน : เงียบแต่ร้ายแรง

เมื่อไม่นานมานี้ หญิงชาวจีนวัย 30 ปี ใช้นามสมมุติว่า “หลี่” เกิดอาการล้มหมดสติและเสียชีวิตทันทีหลังจากก้าวลงจากเครื่องบินที่สนามบินกวางโจว ประเทศจีน เที่ยวบินดังกล่าวเป็นเที่ยวบินระหว่างประเทศจากนิวซีแลนด์ ใช้เวลาบินนานถึง 11 ชั่วโมง ซึ่งดูเหมือนจะเป็นเที่ยวบินปกติ แต่กลับกลายเป็นการเดินทางครั้งสุดท้ายในชีวิตของเธอ

แม้จะได้รับการปฐมพยาบาลฉุกเฉินในที่เกิดเหตุและรีบนำส่งโรงพยาบาล แต่ไม่สามารถยื้อชีวิตไว้ได้ โดยสาเหตุเบื้องต้นของการเสียชีวิตคือ ภาวะลิ่มเลือดอุดตันในปอด ซึ่งเป็นภาวะฉุกเฉินทางหัวใจและหลอดเลือดที่อันตรายถึงชีวิต

นพ.เผิง หัวหน้าหอผู้ป่วยวิกฤต (ICU) โรงพยาบาลไป๋หยุน มหาวิทยาลัยการแพทย์แผนจีนกวางโจว ระบุว่า เมื่อผู้ป่วยมาถึงโรงพยาบาล เธออยู่ในภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ (ventricular fibrillation) และหัวใจหยุดเต้นอย่างรวดเร็ว แม้ทีมแพทย์จะพยายามช่วยชีวิตเต็มที่แต่ไม่สำเร็จ

แพทย์เชื่อว่า การเสียชีวิตอาจเกิดจากภาวะ ลิ่มเลือดอุดตันในปอด (Pulmonary Embolism - PE) ซึ่งเป็นภาวะที่เกิดจากลิ่มเลือดหลุดจากขาและไปอุดตันในปอด ทำให้หัวใจและการหายใจหยุดทำงานฉับพลัน

ภาวะนี้อยู่ในกลุ่มโรค ลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำ (Venous Thromboembolism – VTE) โดยมี 2 ลักษณะหลักคือ:

• ลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดดำส่วนลึก (DVT) ที่ขา

• ลิ่มเลือดอุดตันในปอด (PE)

การนั่งนิ่งในท่าเดิมเป็นเวลานาน เช่น การเดินทางไกลโดยเครื่องบินหรือรถยนต์ ทำให้เลือดไหลเวียนช้าลง มีโอกาสเกิดลิ่มเลือดที่ขา และหากลิ่มนี้หลุดไปอุดตันในปอด อาจทำให้เสียชีวิตได้ทันที

โรคชั้นประหยัด Economy Class Syndrome

เดิมภาวะนี้เคยถือเป็นโรคหายาก แต่ในปัจจุบันกลับพบได้มากขึ้น โดยเฉพาะในยุคที่คนเดินทางไกลมากขึ้น แพทย์เรียกภาวะนี้ว่า Economy Class Syndrome หรือ โรคชั้นประหยัด เพราะมักเกิดจากการนั่งอยู่ในพื้นที่แคบโดยไม่ขยับร่างกายนานเกินไป

กลุ่มเสี่ยงที่ควรระวังเป็นพิเศษ ได้แก่ :

• ผู้ที่มีน้ำหนักเกินหรืออ้วน

• หญิงตั้งครรภ์

• ผู้ที่ใช้ยาคุมกำเนิด

• ผู้ป่วยโรคมะเร็ง

• ผู้ที่มีภาวะเลือดแข็งตัวง่าย หรือมีประวัติโรคหลอดเลือด

 

หากมีอาการเช่น :

• แน่นหน้าอก

• หายใจติดขัด

• ไอเป็นเลือด

• ปวดขาโดยไม่ทราบสาเหตุ

ควรรีบพบแพทย์ทันที เพราะอาจเป็นสัญญาณของภาวะลิ่มเลือดอุดตันในปอด