"ไซซี" มีตัวตนจริงไหม? ตำนาน "มัจฉาจมวารี" สวยมาก จนทำให้ปลาจมน้ำตาย
"ไซซี" มีตัวตนจริงไหม? ไขตำนานหญิงงามผู้ทำให้ "มัจฉาจมวารี"
ในบรรดาสี่ยอดหญิงงามแห่งประวัติศาสตร์จีน ชื่อของ "ไซซี" (Xi Shi) มักถูกเอ่ยถึงเป็นอันดับแรก พร้อมฉายาอันน่าทึ่งว่า "มัจฉาจมวารี" ซึ่งหมายถึงความงามที่ทำให้แม้แต่ฝูงปลาต้องตะลึงจนลืมว่ายน้ำและจมดิ่งลงสู่ก้นธาร เรื่องราวของเธอกลายเป็นตำนานที่เล่าขานถึงสตรีผู้ใช้ความงามเป็นอาวุธพลิกชะตาสงครามระหว่างแคว้น แต่คำถามสำคัญคือ ไซซีมีตัวตนอยู่จริงในประวัติศาสตร์หรือไม่ หรือเป็นเพียงเรื่องเล่าที่ถูกแต่งเติมขึ้น
ไซซีในบันทึกประวัติศาสตร์
จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ส่วนใหญ่ เชื่อกันว่าไซซี มีตัวตนอยู่จริง นางมีชีวิตอยู่ในช่วงปลายยุคชุนชิว (ประมาณ 506 ปีก่อนคริสตกาล) เป็นหญิงสาวสามัญชนจากแคว้นเยว่ (ปัจจุบันคือมณฑลเจ้อเจียง) ในยุคนั้น แคว้นเยว่พ่ายแพ้สงครามให้กับแคว้นอู๋ และเจ้าผู้ครองแคว้นเยว่ต้องตกเป็นเชลยศึก
หลังถูกปล่อยตัวกลับมา อัครเสนาบดีฟ่านหลีแห่งแคว้นเยว่ได้วางแผนแก้แค้น โดยหนึ่งในกลยุทธ์สำคัญคือการเฟ้นหาสาวงามเพื่อส่งไปเป็นเครื่องบรรณาการให้กับอ๋องฟูไชแห่งแคว้นอู๋ และไซซีคือหญิงสาวที่ถูกเลือกสำหรับภารกิจครั้งประวัติศาสตร์นี้
ตำนาน "มัจฉาจมวารี" มาจากไหน
ฉายาอันโด่งดังของไซซีมีที่มาจากเรื่องเล่าที่ว่า ขณะที่นางกำลังซักผ้าหรือฟอกด้ายอยู่ริมลำธารในหมู่บ้าน ความงามของนางที่สะท้อนบนผืนน้ำนั้น ช่างงดงามเสียจนฝูงปลาที่แหวกว่ายอยู่ต่างพากันตะลึงงัน พวกมันจ้องมองนางอย่างเพลิดเพลินจนลืมที่จะว่ายน้ำ และค่อยๆ จมลงสู่ก้นลำธาร เรื่องราวนี้กลายเป็นที่มาของสำนวน "มัจฉาจมวารี" (沉魚) เพื่อเปรียบเปรยถึงความงามที่เหนือธรรมชาติของนาง
ภารกิจพิชิตแคว้นอู๋ด้วยความงาม
ไซซีถูกฝึกฝนกิริยามารยาท การร้องรำทำเพลงเป็นเวลาถึงสามปีก่อนจะถูกส่งตัวไปถวายแด่อ๋องฟูไช และเป็นไปตามแผน อ๋องฟูไชลุ่มหลงในความงามของนางอย่างถอนตัวไม่ขึ้น ทรงปรนเปรอนางด้วยการสร้างพระราชวังอันหรูหราและใช้เวลาอยู่กับนางจนละเลยการบริหารบ้านเมือง การกระทำนี้สร้างความไม่พอใจให้เหล่าขุนนางผู้ภักดี แต่กลับทำให้แคว้นอู่อ่อนแอลงอย่างช้าๆ
เมื่อเวลาผ่านไป 13 ปี แคว้นเยว่ที่ซ่องสุมกำลังพลจนแข็งแกร่ง ก็สามารถเอาชนะแคว้นอู๋ที่อ่อนแอลงได้สำเร็จ ถือเป็นการสิ้นสุดภารกิจของไซซี
ชะตากรรมที่เป็นปริศนาของไซซี
ภายหลังการล่มสลายของแคว้นอู๋ ชะตากรรมของไซซีกลับไม่เป็นที่แน่ชัดและกลายเป็นปริศนาที่มีการเล่าขานในหลายรูปแบบ ตำนานที่ได้รับความนิยมมากที่สุดคือ เธอกับอัครเสนาบดีฟ่านหลี ซึ่งกล่าวกันว่ามีความรักต่อกัน ได้หายตัวไปและใช้ชีวิตอย่างเรียบง่ายด้วยกันที่ทะเลสาบซีหู อย่างไรก็ตาม ยังมีเรื่องเล่าในฉบับที่น่าเศร้ากว่านั้น เช่น บางตำนานกล่าวว่านางถูกอ๋องแห่งแคว้นเยว่สั่งให้ถ่วงน้ำจนเสียชีวิต เพื่อป้องกันไม่ให้ความงามของนางเป็นภัยต่อแคว้นในอนาคต
สรุป: หญิงงามในหน้าประวัติศาสตร์
แม้เรื่องราวของไซซีจะถูกแต่งแต้มด้วยสีสันของตำนานและวรรณกรรมมากมาย โดยเฉพาะฉายา "มัจฉาจมวารี" และชะตากรรมสุดท้ายของเธอ แต่นักประวัติศาสตร์ส่วนใหญ่ยอมรับว่านางเป็นบุคคลที่มีตัวตนอยู่จริงในประวัติศาสตร์จีน ไซซีจึงไม่ได้เป็นเพียงสัญลักษณ์ของความงามล่มเมือง แต่ยังเป็นวีรสตรีผู้ยอมเสียสละความสุขส่วนตนเพื่อมาตุภูมิ ทำให้ชื่อของเธอยังคงถูกจดจำและยกย่องมาจนถึงทุกวันนี้
