นิ่วในถุงน้ำดี กลายเป็นมะเร็งได้ไหม? สังเกต 4 สัญญาณเตือนที่ไม่ควรมองข้าม
นิ่วในถุงน้ำดี กลายเป็นมะเร็งได้ไหม? สังเกต 4 อาการเบื้องต้น สัญญาณเตือนที่ไม่ควรมองข้าม
นิ่วในถุงน้ำดี เป็นปัญหาสุขภาพที่พบได้บ่อยในผู้ใหญ่ โดยเฉพาะผู้หญิงวัยกลางคนขึ้นไป เกิดจากการตกผลึกของสารบางชนิด เช่น คอเลสเตอรอล หรือเกลือน้ำดี ภายในถุงน้ำดี ซึ่งเป็นอวัยวะเล็กๆ ใต้ตับ มีหน้าที่เก็บน้ำดีที่ช่วยย่อยไขมัน หากนิ่วมีขนาดเล็ก มักไม่แสดงอาการ แต่หากก้อนนิ่วไปอุดตันทางเดินน้ำดี อาจทำให้เกิดการอักเสบหรือปวดท้องเฉียบพลัน
นิ่วในถุงน้ำดีอาจกลายเป็นมะเร็งได้หรือไม่?
ในบางกรณี นิ่วในถุงน้ำดี อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิด มะเร็งถุงน้ำดี โดยเฉพาะในผู้ที่มีนิ่วอยู่เป็นเวลานานหลายปี เนื่องจากการอักเสบเรื้อรังของเยื่อบุถุงน้ำดีอาจทำให้เซลล์เกิดการเปลี่ยนแปลงผิดปกติ อย่างไรก็ตาม ความเสี่ยงนี้ถือว่าพบได้น้อยเมื่อเทียบกับผู้ที่มีนิ่วทั่วไป
กลุ่มที่มีความเสี่ยงสูง เช่น
- ผู้ที่มีนิ่วขนาดใหญ่กว่า 3 เซนติเมตร
- ผู้ที่มีถุงน้ำดีอักเสบเรื้อรัง
- ผู้ที่มีภาวะถุงน้ำดีแคลซิไฟด์ (Porcelain gallbladder)
- มีประวัติคนในครอบครัวเป็นมะเร็งถุงน้ำดี
อาการเบื้องต้นของนิ่วในถุงน้ำดี
แม้นิ่วในถุงน้ำดีหลายกรณีจะไม่แสดงอาการ แต่หากเริ่มมีปัญหา ควรสังเกตอาการดังต่อไปนี้
- ปวดบริเวณชายโครงขวา หรือกลางท้องหลังรับประทานอาหารมัน
- คลื่นไส้ อาเจียน แน่นท้อง ท้องอืด
- ตัวเหลือง ตาเหลือง (หากมีการอุดตันทางเดินน้ำดี)
- ไข้ หนาวสั่น หรือปวดร้าวไปหลังและหัวไหล่ขวา
กลุ่มเสี่ยงที่มีโอกาสเกิดนิ่วในถุงน้ำดีได้มากกว่ากลุ่มอื่นๆ
-
เพศหญิงอายุมากกว่า 40 ปี
-
คนในครอบครัวเคยเป็นโรคนิ่วในถุงน้ำดี
-
มีน้ำหนักตัวมาก (ค่าดัชนีมวลกายมากกว่า 25) ในบางรายมีน้ำหนักลดลงมากในช่วงเวลาสั้นๆ
-
มีบุตรหลายคน / ตั้งครรภ์
-
ใช้ยาลดระดับคอเลสเตอรอล
-
มีประวัติเป็นโรคเบาหวาน
-
รับประทานยาคุมกำเนิดหรือฮอร์โมนทดแทน
-
พฤติกรรมการรับประทานอาหารที่มีไขมันและมีแคลอรี่สูง กากใยอาหารน้อย
วิธีวินิจฉัยและรักษา
แพทย์จะตรวจวินิจฉัยด้วยการอัลตราซาวด์ หรือเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT Scan) เพื่อดูขนาดและตำแหน่งของนิ่ว หากนิ่วมีขนาดใหญ่หรือเกิดอาการอักเสบเรื้อรัง มักแนะนำให้ผ่าตัดเอาถุงน้ำดีออก ซึ่งสามารถทำได้ด้วยการส่องกล้อง (Laparoscopic cholecystectomy) ที่มีแผลเล็กและฟื้นตัวเร็ว
ป้องกันนิ่วในถุงน้ำดีได้อย่างไร
- หลีกเลี่ยงอาหารไขมันสูงและของทอด
- รับประทานผักผลไม้และอาหารที่มีกากใยสูง
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ควบคุมน้ำหนัก
- ตรวจสุขภาพประจำปี โดยเฉพาะผู้ที่มีอาการผิดปกติทางช่องท้อง
สรุป: นิ่วในถุงน้ำดีควรระวัง อย่าปล่อยไว้จนเรื้อรัง
นิ่วในถุงน้ำดี ส่วนใหญ่ไม่กลายเป็นมะเร็ง แต่หากปล่อยให้เกิดการอักเสบเรื้อรังอาจเพิ่มความเสี่ยงได้ ดังนั้นควรสังเกตอาการ ปรับพฤติกรรมการกิน และเข้ารับการตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนในระยะยาว
