"น่องขา" ทำนายสมองเสื่อมได้ วิจัยเผยคำตอบแล้ว คนน่องเล็กหรือใหญ่ ใครเสี่ยงโรคมากกว่า?!

กล้ามเนื้อน่อง บอกความเสี่ยง "สมองเสื่อม" ได้! นักวิจัยเผย คนขาน่องเล็กอาจเสี่ยงความจำเสื่อมในอนาคต

กล้ามเนื้อน่อง ไม่ได้มีดีแค่เรื่องวิ่งหรือกระโดด เพราะงานวิจัยล่าสุดเผยว่า ขนาดของกล้ามเนื้อน่องอาจเกี่ยวข้องกับ "สุขภาพสมอง" และความเสี่ยงในการเป็นโรคสมองเสื่อม ได้ในระยะยาว โดยเฉพาะในผู้สูงอายุที่เริ่มมีภาวะกล้ามเนื้อลีบหรือขาอ่อนแรง

กล้ามเนื้อน่องมี 2 ส่วนหลัก ได้แก่ กล้ามเนื้อแกสโตรกนีเมียส (gastrocnemius) ซึ่งเป็นกล้ามเนื้อใหญ่ที่มองเห็นชัด และกล้ามเนื้อโซลีอุส (soleus) ที่อยู่ลึกกว่า ซึ่งมีหน้าที่สำคัญในการเคลื่อนไหวข้อเท้า ช่วยในการเดิน วิ่ง กระโดด และรักษาสมดุลของร่างกาย

“กล้ามเนื้อน่องเป็นกลุ่มเดียวที่เคลื่อนไหวเต็มช่วงเมื่อเราเดินหรือวิ่งเร็ว”  พอล โฮโบรห์ นักกายภาพบำบัดจากอังกฤษ กล่าวกับ The Times UK

หากกล้ามเนื้อน่องอ่อนแรง จะเพิ่มความเสี่ยงต่อการบาดเจ็บ เช่น ข้อเท้าแพลง กล้ามเนื้อฉีก รวมถึงทำให้ล้มได้ง่าย ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการบาดเจ็บในผู้สูงวัย

มีงานวิจัยในปีที่ผ่านมาเปิดเผยว่า ผู้สูงอายุที่หกล้ม มีแนวโน้มเป็นโรคสมองเสื่อมสูงขึ้นถึง 21% เมื่อเทียบกับผู้ที่ไม่เคยได้รับบาดเจ็บประเภทนี้

• แพทย์ไขปริศนา เอาหูแนบหมอน ทำไมถึง “ได้ยิน” เสียงหัวใจเต้น เป็นสัญญาณเตือนอะไร?
• ชายวัย 44 ไปตรวจกระดูกและข้อ แต่หมอเห็น "มือแบบนี้" ส่งตรวจมะเร็งปอด ช็อกเจอจริงๆ

งานวิจัยหลายชิ้นพบว่า คนที่มีกล้ามเนื้อน่องแข็งแรง มีความเชื่อโยงกับสมอง ดังนี้

• มีแนวโน้มออกกำลังกายมากขึ้น ซึ่งลดความเสี่ยงโรคสมองเสื่อมได้อย่างมีนัยสำคัญ

• มีระบบไหลเวียนเลือดที่ดีขึ้น ส่งผลต่อสุขภาพสมอง

• ป้องกันภาวะกล้ามเนื้อลีบในวัยชรา (Sarcopenia) ซึ่งเชื่อมโยงกับอัลไซเมอร์และภาวะสมองเสื่อมระยะแรก

"เคนเน็ธ แมคลาวด์" นักวิจัย ยังระบุด้วยว่า กล้ามเนื้อโซลีอุส มีบทบาทสำคัญในการปั๊มเลือดจากขากลับขึ้นไปยังหัวใจ และส่งผลต่อความดันเลือดส่วนล่าง ซึ่งสัมพันธ์กับความสามารถในการคิดและจดจำ

แล้วขนาดน่องเท่าไรถึงดี? งานวิจัยจากจีนพบว่า คนที่มีกล้ามเนื้อน่องเล็กกว่า 31 เซนติเมตร มีแนวโน้มความสามารถทางสมองต่ำกว่าคนทั่วไป ขณะที่นักวิจัยจากไทยแนะนำให้ผู้หญิงมีเส้นรอบวงน่องอย่างน้อย 33 เซนติเมตร และผู้ชายอย่างน้อย 34 เซนติเมตร เพื่อสุขภาพโดยรวมที่ดี ท้ายที่สุดขนาดเฉลี่ยของน่องในผู้ชายทั่วไปอยู่ที่ 39.3 ซม. และผู้หญิงอยู่ที่ 38.2 ซม.

โดยวิธีวัดขนาดกล้ามเนื้อน่อง ให้ใช้สายวัดแบบนิ่ม วัดรอบน่องที่จุดกว้างที่สุดในขณะที่นั่งหรือลุกยืนในท่าสบาย โดยเลือกใช้ค่าที่มากกว่าจากน่องทั้งสองข้าง

หากอยากมีกล้ามเนื้อน่องแข็งแรง ไม่จำเป็นต้องเข้ายิมเสมอไป แค่คุณเดินเร็ววันละ 30 นาที หรือยืนเขย่งเท้าซ้ำๆ วันละ 3 เซต เซตละ 15–20 ครั้ง หรือปั่นจักรยานหรือลุก-นั่งจากเก้าอี้เป็นประจำ หรือแม้แต่ดื่มน้ำและรับประทานโปรตีนให้เพียงพอในแต่ละวัน!

อย่าลืมว่า... สุขภาพกล้ามเนื้อน่อง ไม่ใช่เรื่องเล็ก โดยเฉพาะในวัยกลางคนขึ้นไป เพราะกล้ามเนื้อขาแข็งแรงช่วยลดความเสี่ยงต่อโรคสมองเสื่อมในอนาคต รวมถึงป้องกันการล้ม กระตุ้นการไหลเวียนเลือด และส่งผลดีต่อความจำ ดังนั้น ถ้าคุณยังไม่เคยวัดขนาดน่อง หรือไม่เคยออกกำลังกายขาเลย อาจถึงเวลาต้องลุกขึ้นมาดูแลสุขภาพกล้ามเนื้อน่อง เพราะ "สุขภาพขา" อาจเป็นกุญแจสำคัญในการยืดอายุสมองให้สดใสได้นานยิ่งขึ้น