$อายุยืนไม่ต้องกินยา! คนญี่ปุ่นยึดแค่ \$

อายุยืนไม่ต้องกินยา! คนญี่ปุ่นยึดแค่ "คำเดียว" ในการมีชีวิตที่ดี กูรูฝรั่งยังต้องลงพื้นที่ศึกษา

30/08/2025 (12:54 น.)

"Ikigai" เคล็ดลับอายุยืนของคนญี่ปุ่น ที่ไม่เกี่ยวกับอาหารหรือการออกกำลังกาย

ญี่ปุ่นขึ้นชื่อว่าเป็นประเทศที่มีประชากรอายุยืนมากที่สุดในโลก จากรายงานของกระทรวงสาธารณสุข แรงงาน และสวัสดิการญี่ปุ่น ปี 2022 มีผู้ที่มีอายุเกิน 100 ปี มากกว่า 90,526 คน ซึ่งเพิ่มขึ้นถึง 5 เท่าในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา

แม้การกินอาหารที่ดีและการออกกำลังกายเป็นสิ่งสำคัญ แต่หัวใจของการมีอายุยืนยาวของชาวญี่ปุ่นอยู่ที่ปรัชญาชีวิตที่เรียกว่า “Ikigai” หรือ “เหตุผลที่ทำให้คุณอยากตื่นขึ้นมาในทุกเช้า”

Ikigai คืออะไร? ไม่มีคำว่าเกษียณในโอกินาวา?

Ikigai (อิคิไก) มาจากคำว่า “Iki” ที่แปลว่า “การมีชีวิต” และ “Gai” ที่แปลว่า “เหตุผล” รวมกันจึงหมายถึง “เหตุผลในการมีชีวิตอยู่”

แนวคิดนี้แพร่หลายในจังหวัดโอกินาวา ซึ่งเป็นหนึ่งในภูมิภาคที่มีประชากรอายุยืนและมีความสุขมากที่สุดในโลก จนได้รับฉายาว่า “ดินแดนแห่งผู้เป็นอมตะ”

"Dan Buettner" นักข่าวที่ศึกษาเกี่ยวกับภูมิภาคที่ผู้คนอายุยืนที่สุดในโลก เผยว่า คนโอกินาวาไม่มีแนวคิดเรื่อง “เกษียณ” เหมือนในตะวันตก พวกเขาใช้ชีวิตด้วยอิคิไกเป็นหลัก

ตัวอย่างเช่น ชาวประมงอายุ 101 ปียังคงออกเรือสัปดาห์ละ 3 วัน หญิงชราวัย 102 ปีมีความสุขจากการเลี้ยงหลานตัวน้อย หรือปรมาจารย์คาราเต้วัย 102 ปีที่ยังสอนศิลปะการต่อสู้อย่างมีพลัง

จากตัวอย่างเหล่านี้แสดงให้เห็นว่า อิคิไกคือจุดรวมของ “ความหมาย” และ “แรงจูงใจ” การใช้ชีวิตอย่างมีเป้าหมาย มีความหมาย และมีแรงผลักดันให้ตื่นขึ้นมาทุกเช้าอย่างมีความสุข

ประโยชน์ของการมี "อิคิไก"

นักวิจัยพยายามหาคำตอบว่า ทำไมบางคนจึงอายุยืนและมีความสุขมากกว่าคนอื่น

โดยงานวิจัยปี 2008 จากมหาวิทยาลัยโทโฮคุ วิเคราะห์ข้อมูลจากผู้เข้าร่วมกว่า 50,000 คน (อายุ 40-79 ปี) พบว่า ผู้ที่มี Ikigai มีอัตราการเสียชีวิตและโรคหัวใจต่ำกว่าอย่างมีนัยสำคัญ จากผลสำรวจ พบว่า 95% ของผู้ที่ระบุว่าตนเองมีอิคิไก ยังมีชีวิตอยู่ 7 ปีหลังจากการเก็บข้อมูล เทียบกับเพียง 83% ของผู้ที่ไม่มี

5 เสาหลักของ "อิคิไก" ตามศาสตร์ญี่ปุ่น

"Ken Mogi" นักประสาทวิทยาญี่ปุ่น ได้สรุป 5 เสาหลักของอิคิไก ซึ่งสามารถฝึกฝนและนำไปใช้ในชีวิตประจำวันได้ ดังนี้

1. เริ่มต้นจากก้าวเล็กๆ

ทุกความสำเร็จยิ่งใหญ่ เริ่มจากก้าวเล็กๆ ชาวญี่ปุ่นให้ความสำคัญกับรายละเอียด เช่น ชาวนาใส่ใจทุกขั้นตอนตั้งแต่ดินจนถึงผลผลิต เป้าหมายที่ใหญ่โตเริ่มจากจุดเล็กเสมอ

2. ปลดปล่อยตัวเองจากความคาดหวัง

เมื่อปล่อยวางความคาดหวัง คุณจะเห็นสิ่งสำคัญในชีวิตได้ชัดขึ้น การยอมรับตัวตนคือกุญแจสำคัญของเสาหลักนี้ แม้จะเป็นเรื่องยาก แต่เมื่อทำได้ จะนำไปสู่ความสุขที่แท้จริง

3. ความกลมกลืนและความยั่งยืน

การต่อสู้กับคนรอบข้างไม่ช่วยให้ไปถึงเป้าหมาย การมีชุมชนที่สนับสนุนซึ่งกันและกันจะช่วยให้คุณผ่านช่วงเวลาที่ยากลำบากได้

4. มีความสุขกับสิ่งเล็กๆ

เริ่มจากการมองเห็นความสุขจากสิ่งเรียบง่าย เช่น แสงแดดยามเช้า กลิ่นกาแฟ หรือลมเย็นที่พัดผ่าน

5. อยู่กับปัจจุบัน

การฝึกสมาธิให้อยู่กับปัจจุบัน คือหัวใจของเสาหลักสุดท้าย นักซูโม่หลายคนให้ความสำคัญกับการ “อยู่กับปัจจุบัน” ก่อนการแข่งขัน เพื่อดึงพลังสูงสุดออกมาในช่วงเวลาสำคัญ