แปรงฟันก่อนหรือหลังอาหารเช้า แบบไหนดีกว่ากัน? เปิดคำแนะนำจากทันตแพทย์

08/11/2025 (11:32 น.)

ควรแปรงฟันก่อนหรือหลังอาหารเช้า? ไขข้อข้องใจโดยทันตแพทย์ เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดี

หลายคนอาจเคยสงสัยว่าในตอนเช้า ควรแปรงฟันก่อนหรือหลังอาหารถึงจะถูกต้อง บางคนเลือกแปรงก่อนเพราะอยากให้ปากสะอาด แต่ก็กลัวว่าหลังทานอาหารแล้วเศษอาหารจะติดฟัน ขณะที่บางคนชอบแปรงหลังอาหารเพราะรู้สึกสะอาดกว่า แต่ก็ไม่อยากรับประทานอาหารทั้งที่ยังมีกลิ่นปากจากตอนตื่นนอน

คำแนะนำจากทันตแพทย์

ดร.ปี้ เหลียงเจีย หัวหน้าแผนกทันตกรรม โรงพยาบาลหมายเลข 4 มหาวิทยาลัยการแพทย์ฮาร์บิน มณฑลเฮยหลงเจียง ประเทศจีน อธิบายว่า จุดประสงค์หลักของการแปรงฟันคือการกำจัดคราบพลัคและเชื้อแบคทีเรียในช่องปาก ขณะนอนหลับ ร่างกายจะผลิตน้ำลายน้อยลง ทำให้แบคทีเรียเติบโตอย่างรวดเร็ว ภายใน 12 ชั่วโมงสามารถก่อตัวเป็นคราบพลัค ซึ่งเป็นสาเหตุของฟันผุและโรคเหงือกได้

แปรงก่อนหรือหลังอาหาร ขึ้นอยู่กับสภาพฟัน

สำหรับผู้ที่มีสุขภาพฟันปกติ สามารถเลือกแปรงฟันก่อนหรือหลังอาหารเช้าก็ได้ ตราบใดที่แปรงฟันวันละ 2 ครั้งอย่างสม่ำเสมอ แต่สำหรับผู้ที่มีฟันผุหรือมีแนวโน้มฟันผุ ควรแปรงฟันหลังอาหารเช้าเพื่อลดกรดที่เกิดจากเศษอาหารในปาก ส่วนผู้ที่มีภาวะเหงือกอักเสบ ควรแปรงฟันทันทีหลังตื่นนอนเพื่อขจัดแบคทีเรียก่อน และหลังอาหารให้บ้วนปากอย่างสะอาดเพื่อขจัดเศษอาหาร

ทำไมการแปรงฟันก่อนนอนถึงสำคัญที่สุด

ผู้เชี่ยวชาญจากโรงพยาบาลจงซาน มหาวิทยาลัยฟู่ตั้น ประเทศจีน ย้ำว่า การแปรงฟันวันละ 2 ครั้ง ครั้งละอย่างน้อย 2 นาทีเป็นสิ่งจำเป็น โดยเฉพาะการแปรงฟันก่อนนอน เพราะหากไม่ทำ แบคทีเรียจะย่อยเศษอาหารที่เหลืออยู่ในปาก สร้างกรดที่ทำลายเคลือบฟัน เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคเหงือก เลือดออกตามไรฟัน และกลิ่นปาก ซึ่งเมื่อสะสมเป็นเวลานานอาจนำไปสู่โรคในช่องปากได้

ช่องปากอาจเป็นที่อยู่ของเชื้อแบคทีเรีย HP

งานวิจัยหลายชิ้นพบว่า ช่องปากอาจเป็น “แหล่งสะสม” ของเชื้อแบคทีเรีย Helicobacter pylori ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคกระเพาะอาหาร หากช่องปากติดเชื้อรุนแรง เชื้อแบคทีเรียอาจเข้าสู่กระแสเลือด ส่งผลต่อสุขภาพหัวใจ และทำให้ผู้ป่วยเบาหวานควบคุมระดับน้ำตาลได้ยากขึ้น

ข้อผิดพลาดในการแปรงฟันที่พบบ่อย

• แปรงฟันแบบถูไปมาทางขวาง ทำให้เคลือบฟันสึกบริเวณคอฟัน
• แปรงฟันในเวลาสั้นเกินไป เช่น แค่ไม่กี่สิบวินาที
• ใช้แรงมากเกินไปหรือใช้แปรงขนแข็งเกินไป ทำให้เคลือบฟันสึกและเหงือกร่น
• แปรงแต่ฟัน ไม่แปรงลิ้น ทั้งที่ลิ้นเป็นแหล่งสะสมของแบคทีเรีย
• ไม่เปลี่ยนแปรงสีฟันตามเวลา ควรเปลี่ยนทุก 3 เดือน

เทคนิคแปรงฟันที่ถูกต้อง

ผู้เชี่ยวชาญแนะนำให้ใช้เทคนิค “45 องศา” โดยวางขนแปรงเอียง 45 องศาเข้าหาแนวเหงือก แปรงเบา ๆ เป็นวงกลมเล็ก ๆ ครั้งละ 2–3 ซี่ ใช้เวลารวมอย่างน้อย 2 นาทีต่อครั้ง ผู้ที่มีฟันแข็งแรงสามารถใช้แปรงหัวเล็ก ขนนุ่มปานกลาง ส่วนผู้สูงอายุหรือผู้มีปัญหาเหงือกควรเลือกขนนุ่มเป็นพิเศษ การทำความสะอาดลิ้นสามารถใช้ที่ขูดลิ้นโดยเฉพาะ หรือใช้แปรงขนนุ่มแปรงเบา ๆ บริเวณผิวลิ้น

Sohu Health

China News