"น้ำมันพืช" มีกี่ชนิด ต่างกันยังไง อ่านให้ดี เพราะถ้าใช้น้ำมันผิดประเภท "มะเร็ง" ถามหา

07/04/2025 (10:02 น.)

น้ำมันพืชมีกี่ชนิด แต่ละชนิดเหมาะกับการปรุงอาหารแบบไหน และหากใช้น้ำมันผิดประเภท เสี่ยงมะเร็งอย่างไร?

น้ำมันพืชเป็นส่วนประกอบที่สำคัญในการปรุงอาหารในทุกครัวเรือน แต่หลายคนอาจไม่ทราบว่าน้ำมันแต่ละชนิดเหมาะสำหรับการปรุงอาหารแบบใด และการเลือกใช้น้ำมันผิดประเภทอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพ รวมถึงเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งได้ วันนี้เราจะมาเจาะลึกว่าน้ำมันพืชมีกี่ชนิด แต่ละชนิดควรใช้ในสถานการณ์ใด และหากใช้น้ำมันผิดประเภทจะมีผลอย่างไรต่อสุขภาพ

ชนิดของน้ำมันพืช และการใช้งานที่เหมาะสม

น้ำมันมะกอก (Olive Oil)

• เหมาะสำหรับ: การผัดเบา ๆ สลัด หรือการทำน้ำสลัด เนื่องจากมีจุดเดือดต่ำ (160-190°C) น้ำมันมะกอกเป็นที่รู้จักในเรื่องคุณสมบัติที่ดีต่อสุขภาพหัวใจ เพราะอุดมไปด้วยกรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยว (monounsaturated fats) และสารต้านอนุมูลอิสระ

• งานวิจัยแนะนำ: การใช้น้ำมันมะกอกในการปรุงอาหารแบบเย็นหรือต่ำมากกว่าการทอดหรือการปรุงที่อุณหภูมิสูง (Hu et al., The American Journal of Clinical Nutrition, 2020).

น้ำมันมะพร้าว (Coconut Oil)

• เหมาะสำหรับ: การทอด หรือปรุงอาหารที่ต้องใช้ความร้อนสูง เนื่องจากมีจุดเดือดสูง (177°C) และมีความเสถียรสูงต่อความร้อน

• ข้อควรระวัง: น้ำมันมะพร้าวมีไขมันอิ่มตัวสูง การบริโภคในปริมาณมากอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจ (Eyres et al., Nutrition Reviews, 2016).

น้ำมันคาโนล่า (Canola Oil)

• เหมาะสำหรับ: การผัด อบ หรือทอด เนื่องจากมีจุดเดือดสูง (205°C) และเป็นแหล่งที่ดีของกรดไขมันโอเมก้า-3 ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงของโรคหัวใจ

• งานวิจัยแนะนำ: น้ำมันคาโนล่ามีกรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อนที่ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือด (Lin et al., Journal of Lipid Research, 2019).

น้ำมันถั่วเหลือง (Soybean Oil)

• เหมาะสำหรับ: การผัด หรือปรุงอาหารที่ใช้ความร้อนต่ำถึงปานกลาง เนื่องจากมีจุดเดือดปานกลาง (160-180°C) เป็นแหล่งที่ดีของกรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อนและมีวิตามิน E

• ข้อควรระวัง: น้ำมันถั่วเหลืองอาจเสื่อมสภาพและเกิดสารพิษเมื่อถูกความร้อนสูงเกินไป (Choe & Min, Journal of Food Science, 2006).

น้ำมันดอกทานตะวัน (Sunflower Oil)

• เหมาะสำหรับ: การทอดหรือผัดที่ต้องใช้ความร้อนสูง เนื่องจากมีจุดเดือดสูง (225°C) น้ำมันดอกทานตะวันมีปริมาณกรดไขมันไม่อิ่มตัวเชิงเดี่ยวสูง

• งานวิจัยแนะนำ: การใช้ในการปรุงอาหารที่ต้องใช้ความร้อนสูง แต่ควรหลีกเลี่ยงการใช้ซ้ำหลายครั้งในการทอด (González et al., Journal of Agricultural and Food Chemistry, 2016).

น้ำมันปาล์ม (Palm Oil)

• เหมาะสำหรับ: การทอดหรือผัดที่ใช้ความร้อนสูง เนื่องจากน้ำมันปาล์มมีจุดเดือดสูง (230°C) และมีเสถียรภาพเมื่อถูกความร้อน ทำให้เป็นตัวเลือกที่นิยมใช้ในการทอดอาหาร

• ข้อควรระวัง: น้ำมันปาล์มมีปริมาณไขมันอิ่มตัวสูง ซึ่งอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจหากบริโภคในปริมาณมาก นอกจากนี้ การใช้น้ำมันปาล์มในการทอดหลายครั้งอาจทำให้เกิดการสะสมของสารพิษ (Acrylamide) ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็ง (International Agency for Research on Cancer, 2015).

ผลกระทบของการใช้น้ำมันผิดประเภท

การเลือกใช้น้ำมันผิดประเภท โดยเฉพาะการใช้น้ำมันที่มีจุดเดือดต่ำในการปรุงอาหารที่ใช้ความร้อนสูง เช่น การทอด อาจทำให้น้ำมันเกิดการเสื่อมสภาพ เกิดสารประกอบอนุมูลอิสระ (free radicals) ที่เป็นอันตราย และมีการสร้างสารเคมีที่เรียกว่า อะคริลาไมด์ (Acrylamide) ซึ่งเป็นสารก่อมะเร็ง (International Agency for Research on Cancer, 2015).

นอกจากนี้ การใช้น้ำมันเก่าหรือการใช้น้ำมันซ้ำในการทอด จะทำให้น้ำมันกลายเป็น Trans Fat ซึ่งเป็นไขมันอิ่มตัวที่ก่อให้เกิดโรคหัวใจ และเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็ง (American Cancer Society, 2019).

งานวิจัยทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้องกับการใช้น้ำมันและความเสี่ยงต่อมะเร็ง

จากการศึกษาของ The Journal of Nutrition (2018) พบว่าการใช้น้ำมันพืชที่ผ่านการทอดซ้ำหรือผ่านความร้อนสูงอย่างต่อเนื่อง เช่น น้ำมันปาล์มและน้ำมันถั่วเหลืองที่ใช้ในการทอดหลายครั้ง ส่งผลให้เกิดการสะสมของสารประกอบอนุมูลอิสระที่เกี่ยวข้องกับการเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็ง โดยเฉพาะมะเร็งตับอ่อนและมะเร็งลำไส้ใหญ่ (The Journal of Nutrition, 2018).

สรุป

การเลือกใช้น้ำมันพืชที่เหมาะสมกับการปรุงอาหารแต่ละแบบเป็นสิ่งสำคัญต่อสุขภาพ การใช้น้ำมันที่มีจุดเดือดต่ำในอาหารที่ต้องใช้ความร้อนสูง อาจทำให้น้ำมันเสื่อมสภาพและเกิดสารอันตรายที่เพิ่มความเสี่ยงต่อมะเร็ง ดังนั้น การเลือกน้ำมันพืชที่เหมาะสม เช่น น้ำมันมะกอกสำหรับการปรุงอาหารที่ไม่ใช้ความร้อนสูง หรือน้ำมันดอกทานตะวันหรือน้ำมันปาล์มสำหรับการทอด จึงเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยและดีต่อสุขภาพ

แหล่งอ้างอิง:

• Hu et al., The American Journal of Clinical Nutrition, 2020.

• Eyres et al., Nutrition Reviews, 2016.

• Lin et al., Journal of Lipid Research, 2019.

• Choe & Min, Journal of Food Science, 2006.

• González et al., Journal of Agricultural and Food Chemistry, 2016.

• International Agency for Research on Cancer, 2015.

• American Cancer Society, 2019.