3 ผักยอดนิยม ที่กินเยอะอาจ "ทำร้ายไต" แม้ดีต่อสุขภาพ แต่ก็ไม่ควรกินมาก

3 ผักยอดนิยม ที่กินเยอะอาจ "ทำร้ายไต" โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคไต แม้ดีต่อสุขภาพ แต่ก็ไม่ควรกินมาก

แม้ผักจะเป็นอาหารที่ดีต่อสุขภาพ แต่สำหรับผู้ป่วยโรคไต ผักบางชนิดอาจทำให้ไตทำงานหนักขึ้นโดยไม่รู้ตัว หลายคนเชื่อว่า “ผักยิ่งเขียวเข้มยิ่งดี” แต่ในผู้ที่มีภาวะไตเสื่อม ร่างกายมีความสามารถในการขับแร่ธาตุส่วนเกินลดลง โดยเฉพาะโพแทสเซียม ฟอสฟอรัส และโซเดียม ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น โพแทสเซียมในเลือดสูง ซึ่งอาจทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะ กล้ามเนื้ออ่อนแรง หรือรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้

นอกจากนี้ ผักบางชนิดยังมีกรดออกซาลิกสูง ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดนิ่วในไตและขัดขวางการเผาผลาญแร่ธาตุในร่างกายเอง ดังนั้นผักไม่ได้เป็น “ตัวการทำลายไต” โดยตรง แต่หากมีไตเสื่อมอยู่แล้ว สารอาหารบางชนิดในผักอาจเป็นตัวกระตุ้นให้ไตทำงานหนักขึ้น

3 ผักที่ควรกินอย่างระมัดระวังสำหรับผู้ป่วยไต

• ผักโขม — มีโพแทสเซียมและออกซาเลตสูง กินมากอาจทำให้เกิดการสะสมแคลเซียมออกซาเลต เสี่ยงนิ่วในไต ผู้ที่ไตปกติทานได้ แต่ควรทานในปริมาณเหมาะสม
• ผักบุ้ง — เป็นผักยอดนิยมในหน้าร้อน แต่มีโพแทสเซียมสูง จึงมักถูกแนะนำให้จำกัดในผู้ป่วยโรคไต
• ต้นหอม กระเทียมต้น กุยช่าย — หลายคนเชื่อว่าเป็น “ผักบำรุงไต” แต่จริงๆ มีโพแทสเซียมสูงราว 241 มก. ต่อ 100 กรัม หากกินมากอาจทำให้ระดับโพแทสเซียมในเลือดสูงขึ้นได้

วิธีกินผักอย่างปลอดภัยสำหรับผู้ป่วยโรคไต

• ลวกหรือแช่น้ำร้อน 3–5 นาที เพื่อลดโพแทสเซียมและออกซาเลต ก่อนนำไปผัดหรือต้ม แต่ ห้ามดื่มน้ำลวกผัก เพราะสารที่ถูกสลายจะอยู่ในน้ำ
• กินหลากหลายและในปริมาณน้อย ควบคู่กับผักที่โพแทสเซียมต่ำ เช่น แตงกวา ฟักเขียว กะหล่ำปลี
• หลีกเลี่ยงการใช้น้ำลวกผักทำซุปหรือหุงข้าว เพราะจะรับสารอาหารส่วนเกินกลับเข้าสู่ร่างกาย
• ตรวจระดับโพแทสเซียมในเลือดอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะผู้ป่วยไตระยะกลางถึงรุนแรง หรือผู้ที่ปัสสาวะลดลง
• ปรับอาหารตามสภาพร่างกายรายบุคคล ผู้ป่วยแต่ละรายมีระดับการทำงานของไตไม่เท่ากัน ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการโรคไต

ความเข้าใจผิดที่พบบ่อย

• “ผักเข้มคือผักดีเสมอ” — สำหรับผู้ป่วยไต ผักเข้มมักมีแร่ธาตุสูง จึงต้องจำกัดปริมาณ
• “ลวกผักคือปลอดภัยแน่นอน” — หากดื่มน้ำลวกหรือไม่ลวกนานพอ ปริมาณโพแทสเซียมยังสูงอยู่
• “กินผักโขมเยอะๆ ช่วยบำรุงไต” — จริงๆ อาจเพิ่มความเสี่ยงนิ่วและโพแทสเซียมสูงในผู้ไตเสื่อม

แล้วคนไตปกติล่ะ?

สำหรับคนที่ไตปกติ ผักที่มีโพแทสเซียมหรือออกซาเลตสูงไม่ได้เป็นอันตรายต่อไต สามารถกินได้ตามปกติในปริมาณที่เหมาะสม ตามข้อมูลจากองค์การอาหารและยาของไต้หวัน ผู้ที่สุขภาพไตดีสามารถกินผักใบเขียวเข้มได้ตามปกติ เพียงแต่ผู้ป่วยโรคไตต้องควบคุมปริมาณโพแทสเซียมเป็นพิเศษ