ระดับคอเลสเตอรอลตามเกณฑ์อายุ ไขมันตัวไหนต้องค่าเท่าไหร่ ถึงเรียกว่าปกติ?
ระดับคอเลสเตอรอลตามเกณฑ์อายุ ไขมันตัวไหน ค่าเท่าไหร่ถึงเรียกว่าปกติ?
การหมั่นตรวจสอบระดับคอเลสเตอรอลในร่างกายเป็นเรื่องสำคัญที่ช่วยให้เราบริหารจัดการสุขภาพได้ทันท่วงที เพราะหากปล่อยให้คอเลสเตอรอลสูงเกินเกณฑ์ อาจนำไปสู่โรคร้ายแรงอย่างโรคหัวใจและหลอดเลือดสมอง (Stroke) ได้ บทความนี้จะพาไปเช็กค่ามาตรฐานตามช่วงอายุ เพื่อให้คุณรู้ทันร่างกายตัวเองก่อนสายเกินไป
รู้จักคอเลสเตอรอล
- Total cholesterol เป็นค่าคอเลสเตอรอลรวมในร่างกาย โดยรวมทั้งชนิด HDL, LDL และ non-HDL
- Low density lipoprotein (LDL) เป็นคอเลสเตอรอลชนิดที่ไม่ดี หากมีไขมันชนิดนี้สูงจะทำให้มีการสะสมที่ผนังหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดตีบแคบลง การไหลเวียนของเลือดผิดปกติ หลอดเลือดเปราะ เสี่ยงต่อการแตกและตีบตัน ไขมันอุดตันในเส้นเลือด
- High density lipoprotein (HDL) เป็นคอเลสเตอรอลชนิดดี จะช่วยนำคอเลสเตอรอลไปใช้ ลดการสะสมของไขมันในหลอดเลือด
- Non-HDL เป็นผลของ Total cholesterol หักด้วย HDL จึงประกอบด้วย LDL และไขมันชนิดอื่น ๆ เช่น very-low-density lipoprotein (VLDL) ซึ่งรวมถึง Triglycerides ด้วย เนื่องจาก triglycerides สามารถสะสมในหลอดเลือดและทำให้เกิดหลอดเลือดตีบแคบและผลเสียอื่น ๆ ได้คล้ายกับ LDL จึงจัดเป็นไขมันชนิดที่ไม่ดี
ระดับคอเลสเตอรอลกับช่วงอายุ
ระดับคอเลสเตอรอลมักจะเพิ่มสูงขึ้นตามอายุ ทางการแพทย์แนะนำให้ผู้ใหญ่ตรวจเช็กระดับไขมันอย่างน้อยทุกๆ 4-6 ปี แต่สำหรับผู้ที่มีความเสี่ยง เช่น เป็นเบาหวาน หรือมีประวัติคนในครอบครัวไขมันสูง ควรตรวจให้บ่อยขึ้น ส่วนในเด็กควรมีการตรวจเช็กครั้งแรกในช่วงอายุ 9-11 ปี
ตารางค่าคอเลสเตอรอลที่เหมาะสมตามเกณฑ์อายุ
ข้อมูลจากสถาบันสุขภาพแห่งชาติ (NIH) สหรัฐอเมริกา ระบุค่าที่เหมาะสม (Optimal Levels) โดยมีหน่วยเป็น มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร (mg/dL) ดังนี้:
| ประเภทไขมัน | เด็กและวัยรุ่น (อายุต่ำกว่า 19 ปี) | ผู้ใหญ่ (อายุ 20 ปีขึ้นไป) |
|---|---|---|
| คอเลสเตอรอลรวม (Total) | น้อยกว่า 170 | น้อยกว่า 200 |
| ไขมันเลว (LDL) | น้อยกว่า 110 | น้อยกว่า 100 |
| ไขมันดี (HDL) | มากกว่า 45 | ชาย: 40 ขึ้นไป หญิง: 50 ขึ้นไป |
| Non-HDL | น้อยกว่า 120 | น้อยกว่า 130 |
เกณฑ์วัดระดับความเสี่ยงในผู้ใหญ่
สำหรับผู้ใหญ่ การดูค่า LDL (ไขมันเลว) เป็นตัวบ่งชี้สำคัญ โดยแพทย์จะแบ่งระดับความเสี่ยงดังนี้:
- ดีมาก (Optimal): น้อยกว่า 100 mg/dL
- เกือบดี (Near-optimal): 100 – 129 mg/dL
- เริ่มสูง (Borderline high): 130 – 159 mg/dL
- สูง (High): 160 – 189 mg/dL
- สูงมาก (Very high): มากกว่า 190 mg/dL
วิธีลดคอเลสเตอรอลและดูแลตัวเอง
ระดับไขมันในเลือดได้รับผลกระทบจากหลายปัจจัย ทั้งกรรมพันธุ์ อาหารการกิน และพฤติกรรมการใช้ชีวิต หากพบว่าค่าไขมันเริ่มสูง สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลได้ดังนี้:
- เลือกกินไขมันดี: ลดของทอด ลดไขมันอิ่มตัว เพิ่มผักผลไม้ ธัญพืช และโปรตีนจากเนื้อสัตว์ไม่ติดมัน
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: ช่วยเพิ่มระดับไขมันดี (HDL) และลดความเสี่ยงโรคหัวใจ
- งดสูบบุหรี่และจำกัดแอลกอฮอล์: การสูบบุหรี่ทำลายหลอดเลือดและลดไขมันดี
- ควบคุมน้ำหนัก: ความอ้วนเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่ทำให้คอเลสเตอรอลสูง
ระดับคอเลสเตอรอลที่สูงเกินเกณฑ์ไม่ว่าจะอายุเท่าไหร่ ล้วนเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด การตรวจสุขภาพเป็นประจำและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตั้งแต่เนิ่นๆ คือกุญแจสำคัญ แต่หากปรับพฤติกรรมแล้วค่ายังไม่ลดลง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อพิจารณาการใช้ยาในการรักษาต่อไป
